Καταγράφουμε την ιστορία σήμερα για να μην μας διαγράψει αύριο.
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
( Από γουναράδες στην Καστοριά και στην Λειψία καθηγητές στο Goettingen της Γερμανίας και στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ).
Το όνομα της οικογένειας ΚΥΡΟΠΟΥΛΟΥ το βρήκα για πρώτη φορά σε ένα γερμανικό βιβλίο του 1925 και το κατέγραψα μαζί με άλλες ιστορικές οικογένειες καστοριανών γουναράδων στη Λειψία, στο βιβλίο << Ιστορική Εξέλιξη της Γουνοποιίας και ο ρόλος της Καστοριάς >> το οποίο εκδόθηκε το 1994. Μετά βρίσκω το όνομα αυτό σε ένα λογιστικό βιβλίο του 1875, του καστοριανού γουναρά Κωστάκη Πουλιόπουλου. Πριν αρκετό καιρό μου τηλεφώνησε ένας υποψήφιος Διδάκτωρ του Ε.Α.Π. και μου ζητούσε στοιχεία για τον Σπύρο Κυρόπουλο, ο οποίος αναφέρεται ως μέλος της ακαδημαϊκής ομάδας τους Πανεπιστημίου Σμύρνης με οργανωτή τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή. Ήταν η επιτροπή που σύστησε ο Βενιζέλος για την ίδρυση Πανεπιστημίου στην Σμύρνη λίγο μετά την απελευθέρωσή της.
Ο Σπύρος Κυρόπουλος, γιός του γουναρά Θεοχάρη Κυρόπουλου,(1848-1914) γεννήθηκε στην Καστοριά το 1887 και πέθανε στο Alamogordo του New Mexico των ΗΠΑ το 1961. Σπούδασε και εκπονησε τη διατριβή του (1911), στο Universität Göttingen. Εναντιώνεται στο ναζιστικό καθεστώς και μεταναστεύει στην Pasadena της California το 1935 και ακολουθεί καριέρα Ερευνητή στο California Institute of Technology (Caltech).
Στο ακαδημαϊκό προφίλ του Πέτρου Κυρόπουλου (γιου του Σπύρου) διατυπωμένο στα αγγλικά, μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής:
<<… Ο παππούς του Πέτρου, Μακεδόνας έμπορος γούνας, ένας χριστιανός Ορθόδοξος Έλληνας, εγκατέλειψε τη χώρα για να μην υπηρετήσει στον τουρκικό στρατό. Το ενδιαφέρον του Πέτρου για τη μηχανική μπορεί ενδεχομένως να ήταν εν μέρει λόγω γονιδίων. Η οικογένεια της μητέρας του ίδρυσε και λειτουργούσε ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια με γεωργικά μηχανήματα στην Ευρώπη. Πιθανότατα, όμως, επηρεάστηκε περισσότερο από το περιβάλλον, ειδικά από το γεγονός ότι ο πατέρας του αγόρασε από τον αμερικανικό στρατό το 1922 μια Harley Davidson, όταν ο Πέτρος ήταν οκτώ χρονών. Η μηχανή αυτή επισκευάστηκε και αναμορφώθηκε με πολύ αγάπη από τον πατέρα του και ήταν η αρχή για μια σειρά από μηχανές ιδιοκτησίας της οικογένειας Κυρόπουλου.
Από μοτοσυκλέτες σε αεροπλάνα.
Στο Πανεπιστήμιο του Goettingen, ο Πέτρος άλλαξε την αγάπη για τις μοτοσικλέτες με αυτή για τα αεροπλάνα όταν συμμετείχε σε μια ομάδα εκπαίδευσης πιλότων. Το 1935, πήγε στο γερμανικό στρατό και έλαβε την εκπαίδευση του πιλότου, όπως επίσης και ένα ειδικό πρόγραμμα εκπαίδευσης μηχανικών, οι οποίοι θα γίνονταν ελεγκτές της Γερμανικής Αεροπορίας. Η οικογένεια του Πέτρου δεν έτρεφε όμως καμία συμπάθεια για τους Ναζί, μάλιστα το 1936, ο Σπύρος Κυρόπουλος έχασε την πανεπιστημιακή του θέση και κατηγορήθηκε ότι δεν έδειχνε ενθουσιασμό και απέτρεπε τους ανθρώπους να κάνουν τον ναζιστικό χαιρετισμό.
Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω περιστατικό που συνέβη στην ναζιστική Γερμανία πριν ξεκινήσει ο 2ος παγκόσμιος πόλεμος.
Στις 17 Αυγούστου του 1935 άνδρες της S.A.(Τάγματα Ασφαλείας) συγκεντρώθηκαν μπροστά από το σπίτι της εβραϊκής οικογένειας Graefenberg. Έβριζαν την κυρία Κυροπούλου( Sarah Révo γυναίκα του γουναρά Θεοχάρη και μητέρα του Σπύρου) που έμενε στο διπλανό σπίτι. Όταν μπήκαν τότε στο σπίτι τους, αντιπαρατέθηκε εναντίον τους με ένα ρόπαλο και είπε: «Θα σας τσακίσω όλους γουρούνια, και αν δεν υπάρχει άνθρωπος να προστατεύσει τους Εβραίους, τότε θα θυσιαστώ». . Αν και τα μέσα ενημέρωσης υποβάθμισαν την υπόθεση ως υστερία, η venia legendi του Σπύρου Κυρόπουλου αποσύρθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 1936 λόγω των κανονισμών αποκατάστασης του Ράιχ. Ήταν η μόνη τεκμηριωμένη περίπτωση διαμαρτυρίας κατά των απελάσεων των Εβραίων στο Γκέτινγκεν.
Ήταν ειρωνικό ότι η οικογένεια Κυρόπουλου, η οποία είχε φύγει από την Ελλάδα για να μην υπηρετήσει τον κατακτητή, τώρα έπρεπε να εγκαταλείψει τη Γερμανία για τον ίδιο λόγο. Ο Σπύρος Κυρόπουλος ήρθε στην Αμερική και στο Caltech, το 1937. Ο Peter τον ακολουθούσε λίγους μήνες αργότερα – φαινομενικά για να ολοκληρώσει τις σπουδές του στις ΗΠΑ. Πήρε την υπηκοότητα στην Πασαντένα, όπου εγγράφηκε και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της αεροναυπηγικής στο Calthech και συγκεκριμένα για να σπουδάσει μηχανολογία.
Αφού έλαβε το πτυχίο του το 1938, ο Πέτρος πήγε να εργαστεί για το Consolidated Vultee, τόσο στην Καλιφόρνια όσο και στο Detroit, ως μηχανικός δοκιμών πτήσης για αεροσκάφη Vultee και ως επικεφαλής της αεροδυναμικής για το τμήμα Stimson της εταιρίας. Επιστρέφοντας στο Caltech σε έρευνα της Vultee ο Πέτρος έγινε εκπαιδευτής στο Τμήμα Μηχανικής το 1943. Το 1948 έλαβε το διδακτορικό του κάνοντας τη διατριβή του για την εξάτμιση δυναμική στις μηχανές ντίζελ. Το 1948 έγινε επίσης επίκουρος καθηγητής Μηχανολογίας στο Caltech.
Οι φοιτητές θεωρούσαν τα μαθήματα του Κυρόπουλου απαιτητικά, αλλά και ενδιαφέροντα. Ο Κυρόπουλος συνδύαζε το χιούμορ με τις μεγάλες ποσότητες συμπιεσμένης γνώσης που έδινε τους φοιτητές του…..>>.
Άλλες οικογένειες Δυτικομακεδόνων γουναράδων(κυρίως Καστοριανών και Σιατιστινών) που αναφέρονται στο προαναφερθέν βιβλίου του Emil Brass είναι οι οικογένειες: Κων-νου Παπά, Ναούμ Δέδου, Βούλτσοβ, Σκούταρι, Ζυγούρου, Κυρόπουλου,κ.α. Ο γουναράς Θεοχάρης Κυρόπουλος, παππούς του Πέτρου, διαφημίζεται σε μια εφημερίδα της Λειψίας το 1912.
Περισσότερα για την οικογένεια αυτή δεν γνωρίζουμε. Ελπίζουμε εφόσον ολοκληρωθεί η έρευνα του προαναφερθέντος ερευνητή του Ε.Α.Π., να ενημερωθούμε και να επανέλθουμε.
Σύνοψη. Το λυπηρό για το τόπο μας είναι ότι δεν γνωρίζουμε σε βάθος την ιστορία των καστοριανών της διασποράς, καθώς επίσης την οικουμενική τους συνεισφορά στις νέες τους πατρίδες. Είναι πολύ κρίμα να έχουμε τέτοιους πρεσβευτές της ιδιαίτερης Πατρίδας μας και να μην τους προβάλουμε ως πρότυπα, δίνοντας έτσι χώρο και δικαιώματα στους κακοθελητές, μίζερους αήθεις κ.λπ., να δυσφημούν έναν επαγγελματικό χώρο που μπορεί να έχει κάνει πολλά σφάλματα λάθη παραλείψεις και να κυριαρχούσαν οι μέτριοι ακόμη και λαμόγια, συνάμα όμως να έχει και φωτεινά παραδείγματα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την εικόνα και το γόητρο τόσο της κοινωνίας μας όσο και της συντεχνίας της περιοχής μας. Είναι μεγάλη η ευθύνη λοιπόν των τοπικών ΄΄αρχόντων΄΄ και φορέων, να φροντίσουν να υπάρξει μία ανάλογη έρευνα και καταγραφή όλων αυτών των φωτεινών παραδειγμάτων, τα οποία θα λειτουργήσουν ως πρότυπα και σημεία αναφοράς για τις νέες γενιές.
