Υλοποίηση δράσεων απο την Εφορεία Αρχαιοτήτων Καστοριάς

Βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες της πόλης μας στις οποίες έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης επέλεξε να παρουσιάσει για μια ακόμη φορά στο ευρύ κοινό, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Καστοριάς, στο πλαίσιο της εβδομάδαςπου ήταν  αφιερωμένη στην προβολή του  πολυσχιδούς έργου της αρχαιολογικής υπηρεσίας.

«Άνθρωποι και μνημεία σε κίνδυνο» , ήταν ο τίτλος των εκδηλώσεων που έγιναν το διάστημα  19 έως 25 Οκτωβρίου και  αφιερώθηκαν  στη μνήμη του Khalid al-Asaad, Επίτιμου Διευθυντή Αρχαιοτήτων της μυθικής Παλμύρας και του Qassem Abdallh Yehya υπεύθυνου συντήρησης του Υπουργείου Πολιτισμού της Συρίας, οι οποίοι ταγμένοι στην προστασία των αρχαιοτήτων δολοφονήθηκαν από τους ισλαμιστές.

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Καστοριάς  θέλοντας να αποτίσει ελάχιστο  φόρο τιμής στους δυο αρχαιολόγους, συμμετείχε  στις  εκδηλώσεις  με την υλοποίηση   δράσεων για μικρούς και μεγάλους και συγκεκριμένα το έργο αποκατάστασης και συντήρησης που έγιναν  στους ναούς των Εισοδίων της Θεοτόκου του  Τσιατσιαπά  και  Άγιο Νικόλαο  του Τζώτζα στο Απόζαρι και  Άγιο  Γεώργιο στο Βουνό.

Οι εργασίες στις αυτές εκκλησίες ξεκίνησαν το  2011 και ολοκληρώθηκαν κατά την περσινή και τη φετινή χρονιά.

Στον  μεταβυζαντινό ναό Εισοδίων της Θεοτόκου Τσιατσιαπά  στο Απόζαρι  κτίσμα του 17^ου αιώνα,  όπως ανέφερε η συντηρήτρια έργων τέχνης και τμηματάρχης τμήματος  συντήρησης Εφορείας Αρχαιοτήτων Καστοριάς Αμαλία Γκιμουρτζίνα: « Έγινε συντήρηση των τοιχογραφιών και αποκατάσταση και συντήρηση του χρυσοποίκιλτου  τέμπλου. Ο ναός έχει  ένα τέμπλο καλυμμένο με φύλλα  χρυσού και εξαιρετική ξυλόγλυπτη τεχνική. Έγινε η  στερέωση του τέμπλου, αποκαταστάθηκε έτσι  ώστε να είναι σταθερό και να μην έχει κάποιο πρόβλημα κατάρρευσης, στερεώθηκε το  φύλλο χρυσού, συμπληρώθηκε σε κάποια σημεία που έπρεπε να συμπληρωθεί και  βερνικώθηκε, έτσι  ώστε να  δείχνει  όσο το δυνατόν  πιο κοντά στην αρχική  του κατάσταση. Επίσης, έγινε η συντήρηση των τοιχογραφιών στο σύνολο του ναού, αρμολογήθηκαν τα μέρη της τοιχοποιίας στα σημεία τα οποία  δεν  έφεραν τοιχογραφία» .

Στο Απόζαρι,  βρίσκεται και ο βυζαντινός  ναός   Αγίου Νικολάου του Τζώτζα, ο οποίος  κτίστηκε τον 14^ο αιώνα.

« Οι παρεμβάσεις αφορούσαν στην αποκατάσταση του κτίσματος. Έγιναν επεμβάσεις στην  τοιχοποιία   του κτιρίου, αρμολογήματα, ενέματα, στερεώσεις, αντικατάσταση της  στέγης, περίδεση του κτιρίου με ελκυστήρες και  συντήρηση του  τοιχογραφικού διακόσμου,  αποκαλύψεις του  τοιχογραφικού διακόσμου που είχε καλυφθεί με  ασβεστοεπιχρήσματα. Επίσης έγινε  χημικός καθαρισμός.  Δεν επιλέξαμε να κάνουμε  αισθητική αποκατάσταση, γιατί  θέλαμε να δείξουμε τα αυθεντικά  χρώματα  του μνημείου και επίσης  έγιναν κάποιες  εργασίες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου του ναού, όπως το  στέγαστρο, τα ξύλινα καθίσματα.

Η έρευνα που κάναμε  κάτω από το  νεωτερικό  δάπεδο του ναού, μας αποκάλυψε  τα θεμέλια του  ναού,  μια τοιχοποιία που  όριζε τη δυτική τοιχοποιία του κυρίως ναού του παλαιολόγειου ναού της πρώτης  δηλαδή  φάσης του. Βρήκαμε επίσης ένα τμήμα επιστυλίου τέμπλου το οποίο  χρονολογείται στη  μεσοβυζαντινή εποχή στον 11^οαιώνα  και κάποιες ταφές στο εσωτερικό του»,  τόνισε η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καστοριάς  Χαρά  Σαρηγιαννίδου.

Στον  14^ο αιώνα χρονολογείται και ο ναός του Αγίου Νικολάου του  Βουνού στον οποίο όπως δήλωσε ο  ιστορικός τέχνης- αρχαιολόγος Γιάννης  Σίσιου:  «Έχουν γίνει μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις οι οποίες αφορούν στην αναστήλωση ορισμένων τμημάτων του ναού, όπως επισκευή της στέγης,  συντήρηση τοιχοποιίας στην οποία είχε παρατηρηθεί υγρασία που καταπονούσε τις τοιχογραφίες ιδιαίτερα στον ανατολικό τοίχο και επίσης, η συντήρηση των τοιχογραφιών οι οποίες προέρχονται από τρεις  χρονικές περιόδους και συγκεκριμένα από τον  14^ο , τον 16^ο και  17^ο αιώνα».

Στο πλαίσιο της εβδομάδας που ήταν αφιερωμένη στο πολυσχιδές έργο της αρχαιολογικής υπηρεσίας, μαθητές των σχολείων της περιοχής μας είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στον Ι.Ν Αγίων Αποστόλων Ελεούσης και  να γνωρίσουν, υπό την καθοδήγηση  της αρχαιολόγου Χαράς  Σαρηγιαννίδου,  το έργο του ζωγράφου  του ναού Ονούφριου ο οποίος ολοκλήρωσε την αγιογράφηση του ναού το  1547.

« Ο Ονούφριος είναι ένας  ζωγράφος ιδιαίτερα προικισμένος, λόγιος, με θεολογική σκέψη. Το έργο του εκτός από την  Καστοριά, το συναντούμε  στην ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής.

Ήταν  Έλληνας και μαθήτευσε στη Βενετία. Γι΄αυτό και στο έργο του βλέπουμε πολλά δυτικά στοιχεία.  Αν προσέξει κανείς θα διαπιστώσει  ότι  το έργο του αποπνέει ένα άρωμα Ιταλίας.  Παρόλα αυτά,  ο  βασικός καμβάς  του είναι  βυζαντινή ζωγραφική.

Δυτικά στοιχεία στις τοιχογραφίες του είναι  για παράδειγμα, οι τοξοστοιχείες στις οποίες εικονίζονται οι Άγιοι , τοξοστοιχείες που έχουν την ορθομαρμάρωση, διάφορα κτίρια  όπως το κτίριο που κρατούν οι πάτρωνες του ναού Άγιοι Πέτρος και Παύλος. Κρατούν ένα κτίριο,που είναι το ομοίωμα αυτού  της  SantaMariadelfiore,  στη Φλωρεντία. Έχουμε πολλά  δυτικά στοιχεία , του αρέσει πάρα πολύ να γράφει να αφήνει επιγραφές , επίσης έχει αφήσει και την υπογραφή του, το όνομά του μέσα στο ιερό, είναι μια επίκληση για τη σωτηρία της ψυχής του», επισήμανε η κ. Σαρηγιαννίδου.

Στον συγκεκριμένο ναό έγιναν επίσης εργασίες αποκατάστασης του ναού και συντήρησης των τοιχογραφιών, οι οποίες ολοκληρώθηκα  φέτος.  Έγινε αντικατάσταση της στέγης, στερέωση των τοιχοποιιών, αρμολογήματα, ενέματα, καθαρίστηκε το  δάπεδο, έγινε στερέωση των τοιχογραφιών, μηχανικός και  χημικός καθαρισμός, αποκάλυψη τοιχογραφιών που είχαν επίχρισμα από ασβέστη.

 

Εφημερίδα ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ