Η «θεσμική οργή» που γεννά ερωτήματα – Όταν η ουδετερότητα εφαρμόζεται… κατά περίπτωση

Η πρόσφατη δημόσια παρέμβαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Προγραμματισμού του Δήμου Καστοριάς θα μπορούσε να διαβαστεί ως ένα αυθόρμητο ξέσπασμα αγανάκτησης. Μόνο που δεν είναι. Και κυρίως, δεν είναι θεσμικά ουδέτερο. Η οργή που εκφράζεται, το ύφος που επιλέγεται, και η χρονική στιγμή που επιλέγει να «μιλήσει» ο συγκεκριμένος λειτουργός, δημιουργούν μια σειρά από εύλογα πολιτικά ερωτήματα. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ

Γιατί ένας άνθρωπος που υπηρέτησε 30 χρόνια, σε όλες τις προηγούμενες δημοτικές αρχές —μερικές εκ των οποίων η σημερινή πολιτική ηγεσία περιγράφει ως «αναποτελεσματικές», «αδρανείς» ή «χωρίς έργο»— δεν ένιωσε ποτέ την ανάγκη να υπερασπιστεί τις ενέργειες και την αναποτελεσματικότητα των παρελθόντων ετών του ιδίου και των υπηρεσιών του ;

• Όταν η σημερινή δημοτική αρχή αποδίδει την κατάσταση του Δήμου στις παραλείψεις των προηγούμενων διοικήσεων,
• όταν οι πολιτικοί προϊστάμενοί του μιλούν δημόσια για «μηδενικό έργο» άλλων περιόδων,

δεν υπήρξε αντίδραση από τον ίδιο…

Καμία δημόσια υπεράσπιση της υπηρεσίας, καμία αναφορά στην προσωπική του συμβολή, καμία ένσταση σε όσα εμμέσως τον αφορούν. Πού ήταν η ευαισθησία του όταν οι σημερινοί προϊστάμενοί του κατακεραύνωναν τα προηγούμενα τεχνικά προγράμματα και την αποτελεσματικότητα;
Πού ήταν το πάθος, η ευθιξία, η τιμή και η «αφοσίωση» όταν η δική του υπηρεσία παρουσιαζόταν ως υπαίτια προηγούμενων λαθών και παραλείψεων;

Σιωπή. Απόλυτη. Χρυσή.

Κι όμως, τώρα, που η κριτική στρέφεται στη σημερινή πολιτική διοίκηση – τη διοίκηση που του προΐσταται – ξαφνικά εκδηλώνεται ένα κύμα θυμού άνευ προηγουμένου: υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί, επιθετική φρασεολογία, αναφορές σε Μπρεχτ και Γκαίμπελς, υβριστικές κορώνες και δημόσιες καταγγελίες κατά των ΜΜΕ. Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε («σαβούρα», «εμετικά δημοσιεύματα», «καθάρματα») ξεπερνά κατά πολύ τα όρια της συνήθους διοικητικής φρασεολογίας και δημιουργεί εικόνα βαθιάς προσωπικής εμπλοκής. Και όλα αυτά “κατόπιν πληροφοριών” που του μετέφεραν…

Η αντίφαση δεν είναι απλώς εμφανής. Είναι εκκωφαντική.

Όταν η ουδετερότητα μετατρέπεται σε μεταβλητή

Ένας δημόσιος λειτουργός οφείλει να λειτουργεί ως σταθερά. Όχι ως μεταβλητή που αλλάζει τιμή ανάλογα με το ποιος βρίσκεται στο γραφείο του Δημάρχου. Η διοικητική ουδετερότητα δεν είναι α λα καρτ. Δεν μπορεί να απουσιάζει όταν κατηγορούνται οι προηγούμενες διοικήσεις — διοικήσεις που ο ίδιος συν-υπηρέτησε και ενδεχόμενα κατεύθυνε — και να εμφανίζεται μόνο όταν χρειάζεται να σηκωθεί ασπίδα προστασίας των σημερινών πολιτικών προϊσταμένων.

Αυτό, στην πολιτική επιστήμη, δεν ονομάζεται «υπεράσπιση της υπηρεσίας». Ονομάζεται ευθυγράμμιση με την εξουσία. Και όταν αυτή η ευθυγράμμιση ντύνεται με βαρύγδουπες δηλώσεις περί «αφοσίωσης» και «τιμής», το αποτέλεσμα δεν είναι η ενίσχυση της αξιοπιστίας, αλλά η έκθεση της υποκρισίας.

Το πραγματικό διακύβευμα

Το πρόβλημα δεν είναι η κριτική του προϊσταμένου στα μέσα ενημέρωσης. Ο καθένας μπορεί να διαφωνήσει, να αμφισβητήσει ή να υπερασπιστεί το έργο της υπηρεσίας του. Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η «οργή» εκδηλώνεται μονόπλευρα. Εμφανίζεται μόνο όταν θίγεται η σημερινή πολιτική ηγεσία.
Και εξαφανίζεται όταν οι ίδιοι άνθρωποι που σήμερα υπερασπίζεται κατηγορούν ευθέως τις προηγούμενες περιόδους —στις οποίες εκείνος υπηρετούσε και κατεύθυνε στο ίδιο ακριβώς πόστο.

Αυτή η επιλεκτικότητα δεν είναι τυχαία. Είναι πολιτική. Και η πολιτική σε δημόσιους λειτουργούς, όταν δεν ομολογείται αλλά υποδύεται την ουδετερότητα, γίνεται επικίνδυνη.

Συμπέρασμα

Η πρόσφατη δήλωση του υπηρεσιακού παράγοντα δεν αποτελεί τεχνική ενημέρωση. Δεν αποτελεί θεσμική τοποθέτηση. Και σίγουρα δεν αποτελεί έκφραση διοικητικής ουδετερότητας. Αποτελεί πολιτική παρέμβαση μέσω υπηρεσιακής ιδιότητας. Είναι σοβαρή θεσμική εκτροπή γιατί η επιστολή εστάλη από e-mail του Δήμου πράξη που άπτεται του Υπαλληλικού Κώδικα, της διοικητικής ουδετερότητας, της λειτουργίας των θεσμών.

Μια στάση που γεννά ερωτήματα:

Είναι απλή υποκρισία; Είναι φόβος;
Είναι υπερβολική ταύτιση με τη σημερινή εξουσία; Ή μήπως όλα τα παραπάνω μαζί;

Σε κάθε περίπτωση, το συμπέρασμα που μένει είναι το εξής: Όταν ένας δημόσιος λειτουργός μιλά μόνο όταν τον συμφέρει πολιτικά, παύει να είναι λειτουργός.
Και γίνεται μέρος του προβλήματος που υποτίθεται ότι θέλει να διορθώσει.

Πηγή