Τα Ελληνόπουλα έχουν μακράν το υψηλότερο ποσοστό υπέρβασης στην κατανάλωση νιτρωδών μέσω του επεξεργασμένου κρέατος.
Η μακροχρόνια έκθεση σε υψηλή πρόσληψη νιτρωδών και νιτρικών αλάτων μέσω του επεξεργασμένου κρέατος είναι ανησυχητική, καθώς έχει συσχετιστεί με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Αξιοσημείωτο της σημασίας που έχει αποκτήσει το θέμα για την υγεία των καταναλωτών, είναι το γεγονός πως το γαλλικό κοινοβούλιο ενέκρινε στις αρχές Φεβρουαρίου, και παρά τις αντιδράσεις από το λόμπι της βιομηχανίας αλλαντικών, νομοσχέδιο που αποσκοπεί στη σταδιακή μείωση της χρήσης νιτρωδών στα αλλαντικά, ενώ διέταξε την πραγματοποίηση επανεξέτασης των πιθανών κινδύνων για την υγεία.
Τα νιτρώδη άλατα χρησιμοποιούνται ευρέως σε αλλαντικά, όπως ζαμπόν, μπέικον και λουκάνικα, παρατείνοντας τη διάρκεια ζωής τους και δίνοντας τους το γνώριμο ροζ χρώμα. Οι συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που εφαρμόζονται και στην Ελλάδα, προτείνουν τον περιορισμό ή την αποφυγή της κατανάλωσης, καθώς δεν έχει τεκμηριωθεί ασφαλής πρόσληψη. Ο κίνδυνος των νιτρωδών και νιτρικών αλάτων για την ανθρώπινη υγεία έχει αναλυθεί διεξοδικά και έχει προταθεί αυξημένος κίνδυνος καρκίνου, ειδικά του γαστρεντερικού σωλήνα, όταν προέρχονται από επεξεργασμένο κρέας.
Επεξεργασμένο κρέας είναι κάθε κρέας που έχει αρωματιστεί ή διατηρηθεί με αλάτισμα, ωρίμανση, ζύμωση, κάπνισμα ή άλλες τεχνικές. Μπορεί να περιέχει υψηλή συγκέντρωση νιτρωδών αλάτων (νιτρώδες κάλιο-E249 και νιτρώδες νάτριο-E250) και νιτρικό (νιτρικό νάτριο-E251 και νιτρικό κάλιο-E252), τα οποία είναι νόμιμα και ευρέως χρησιμοποιούμενα πρόσθετα τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να σταθεροποιήσει το χρώμα, να περιορίσει τη μικροβιακή ανάπτυξη (ιδιαίτερα του Clostridium botulinum) ή να αναπτύξει μια διακριτή γεύση. Μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευτεί αρκετές μελέτες για την αξιολόγηση της διατροφικής έκθεσης σε νιτρώδη και νιτρικά από επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος σε άλλες χώρες ωστόσο δεν έχει γίνει σχετική έρευνα για τους Έλληνες καταναλωτές. Επιπλέον, οι Έλληνες φαίνεται να ακολουθούν ένα διατροφικό πρότυπο που διαφέρει σημαντικά από τη μεσογειακή διατροφή, παρουσιάζοντας υψηλή πρόσληψη κόκκινου κρέατος και γρήγορου φαγητού και η σταδιακή υιοθέτηση επιβλαβών διατροφικών συνηθειών φαίνεται να έχει επιταχυνθεί από την έναρξη της ελληνικής κρίσης χρέους
Σε επιστημονική μελέτη στην οποία συνεργάστηκαν το Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και ο ΕΦΕΤ από τους Σωτηρία Κωτοπούλου, Αντώνη Ζαμπέλα και Εμμανουέλλα Μαγριπλή αξιολογήθηκε ο κίνδυνος της πρόσληψης Νιτρωδών και Νιτρικών από επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος για τους Έλληνες καταναλωτές. Πιο συγκεκριμένα
(α) Έγινε εκτίμηση της ημερήσιας πρόσληψης νιτρωδών και νιτρικών από την κατανάλωση επεξεργασμένων προϊόντων κρέατος
(β) αξιολογήθηκε ο πιθανός κίνδυνος υπέρβασης της Αποδεκτής Ημερήσιας Πρόσληψης (ADI) και
(γ) προσδιορίστηκαν τα βασικά κρέατα, συνολικά και ανά ηλικιακή ομάδα, χρησιμοποιώντας ένα εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα.
Για τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Foods και ανήκει στο Ειδικό τεύχος Πρόσφατες εξελίξεις στη Διατροφή και την Υγεία, εξετάστηκαν δεδομένα ατομικής κατανάλωσης από 2152 συμμετέχοντες (46,7% άνδρες) στην Ελληνική Εθνική Έρευνα Διατροφής και Υγείας (HNNHS).
Η διάμεση έκθεση εκτιμήθηκε ότι είναι εντός ασφαλών επιπέδων για όλες τις ομάδες πληθυσμού. Ωστόσο, το 6,6% από τους καταναλωτές υπερέβησαν την Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη (ADI) νιτρωδών (0,07 mg/kg σωματικού βάρους/ημέρα), εκ των οποίων το 20,3% ήταν παιδιά ηλικίας 0–9 ετών.
Συνολικά όπως έδειξαν τα αποτελέσματα της μελέτης, το χοιρινό κρέας ήταν η κύρια αιτία πρόσληψης νιτρωδών (41,5%), ακολουθούμενο από το κρέας γαλοπούλας (32,7%) και τα λουκάνικα (23,8%), αν και διαπιστώθηκαν διακυμάνσεις μεταξύ των ηλικιακών ομάδων. Ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων καταναλωτών κινδύνευε να υπερβεί την ADI για νιτρώδη από την κατανάλωση μόνο επεξεργασμένου κρέατος, κυρίως από επεξεργασμένα προϊόντα από χοιρινό και γαλοπούλα, τα οποία καταναλώνονται ως μέρος μεικτών πιάτων (πιο συχνά σε τοστ, σάντουιτς και πίτσα). Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα παιδιά ηλικίας 0-9 ετών, τα οποία είχαν μακράν το υψηλότερο ποσοστό υπέρβασης μεταξύ τους.
Λαμβάνοντας υπόψη τον σωρευτικό αντίκτυπο της χρόνιας έκθεσης σε πρόσθετες διατροφικές πηγές νιτρωδών και νιτρικών, αυτά τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά υψηλά και θα μπορούσαν να υποδηλώνουν την ανάγκη οι αρμόδιες αρχές να δημιουργήσουν εκπαιδευτικές εκστρατείες για τις αρνητικές επιπτώσεις του επεξεργασμένου κρέατος με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού έτσι ώστε να πιεστεί και η βιομηχανία τροφίμων η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει αποτελεσματικά στη μείωση ή ακόμη και στην εξάλειψη αυτών των ενώσεων.
Επιπλέον σύμφωνα με την μελέτη, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να αναπτύξουν και να διατηρήσουν ένα σχέδιο παρακολούθησης για την περιεκτικότητα σε νιτρώδη και νιτρικά άλατα διαφόρων προϊόντων στην ελληνική αγορά. Μελλοντική έρευνα θα μπορούσε να αξιολογήσει τις διατροφικές προσλήψεις νιτρωδών και νιτρικών αλάτων χρησιμοποιώντας εκλεπτυσμένα δεδομένα εμφάνισης.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ
