Ο νέος κανονισμός της ΕΕ για τα πρόσθετα τροφίμων – Από πότε τίθεται σε ισχύ
Το οξείδιο του αιθυλενίου είναι μια σημαντική χημική ουσία με πολλαπλές χρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ως αποστειρωτικού παράγοντα και ως πρώτης ύλης στην κατασκευή διαφόρων προϊόντων. Ωστόσο είναι μία ουσία που σύμφωνα με αποφάσεις της ΕΕ ταξινομείται ως καρκινογόνος, μεταλλαξιογόνος και τοξική για την αναπαραγωγή. Επιπλέον δεν έχει εγκριθεί ως βιοκτόνο ούτε ως δραστική ουσία για χρήση σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα.
“Αλαλούμ” στην εφαρμογή της απαγόρευσης σε χώρες μέλη της ΕΕ… Το περασμένο Φεβρουάριο έκθεση τη Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαπίστωσε ασάφειες, ασυνέπειες και σημαντικές διαφορές στον τρόπο διαχείρισης της παρουσίας οξειδίου του αιθυλενίου στα τρόφιμα και στην εφαρμογή των σχετικών ευρωπαϊκών οδηγιών απαγόρευσης.
Μείναμε… παγωτό!
Πρόσφατα, υπήρξαν αρκετές κοινοποιήσεις RASFF σχετικά με ευρήματα οξειδίου του αιθυλενίου σε ορισμένα τρόφιμα. Αρκεί μία αναζήτηση στο cibum με τη λέξη “κλειδί” αιθυλενοξείδιο ή οξείδιο του αιθυλενίου, και θα καταλάβετε το μέγεθος του προβλήματος, τις ανακλήσεις ανά τον κόσμο και τα τεράστια ζητήματα που έχουν δημιουργηθεί στη βιομηχανία τροφίμων. Να θυμίσουμε τον “χαμό” που έχει γίνει με τα δημοφιλή παγωτά Häagen-Dazs που ανακλήθηκαν σε 80 χώρες λόγω των πρόσθετων που περιείχαν αιθυλενοξείδιο. Μόλις χθες ανακοινώθηκε επέκταση της ανάκλησης και σε άλλα παγωτά Häagen-Dazs στην Ελλάδα λόγω παρουσίας αιθυλενοξειδίου. Τα παγωτά βρίσκονται στη μέση του “κυκλώνα” καθώς περιέχουν δύο σταθεροποιητές: το χαρουπάλευρο (E410) και το κόμμι γκουάρ (Ε412). Και τα δύο έχει βρεθεί ότι περιέχουν αιθυλενοξείδιο.
“Σουσάμι άνοιξε…”
Τον Νοέμβριο του 2020 υπήρξαν πολλές ενημερώσεις στο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης της Ε.Ε. για την ασφάλεια τροφίμων (Rapid Alert System for Feed and Food, RASFF) για σουσάμι που κυκλοφορούσε εντός της Ε.Ε. με προέλευση κυρίως από την Ινδία και περιείχε υψηλές ποσότητες αθυλενοξειδίου. Η επικίνδυνη ουσία χρησιμοποιήθηκε στο σουσάμι για να εμποδίσει την ανάπτυξη Salmonella. Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι με μεγάλη διαφορά οι Ευρωπαϊκές χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν σουσάμι (χαλβάς, ταχίνι, κ.ά.), γεγονός που καθιστά το πρόβλημα σημαντικό για τις χώρες μας.
Ο νέος κανονισμός για τα πρόσθετα
Η ΕΕ τον περασμένο μήνα προσπάθησε να κλείσει το κενό στην νομοθεσία όσον αφορά στα πρόσθετα τροφίμων. Αν και η ΕΕ απαγορεύει την χρήση του αιθυλενοξειδίου για σκοπούς αποστείρωσης σε πρόσθετα, δεν υπήρχε μέχρι σήμερα ποσοτικό όριο σε όλα τα πρόσθετα, ενώ η επιβολή της νομοθεσίας της Ένωσης μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες, επειδή είναι δύσκολο να καθοριστεί εάν η παρουσία αιθυλενοξειδίου προκύπτει από τη χρήση του στην αποστείρωση των προσθέτων τροφίμων κατά παράβαση του κανονισμού αριθ. 231/ 2012, ή από οποιονδήποτε άλλο λόγο.
Λόγω όλων των παραπάνω η Επιτροπή με τον κανονισμό 2022/1396 απαγόρευσε το οξείδιο του αιθυλενίου σε όλα τα πρόσθετα τροφίμων, ανεξαρτήτως προέλευσης του.
Οι νέοι κανόνες ορίζουν ότι κανένα υπόλειμμα άνω του 0,1 mg/kg αιθυλενοξειδίου — άθροισμα αιθυλενοξειδίου και 2-χλωρο-αιθανόλης που εκφράζεται ως αιθυλενοξείδιο — δεν θα υπάρχει στα πρόσθετα τροφίμων που αναφέρονται στη νομοθεσία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των μιγμάτων προσθέτων τροφίμων. Τα νέα όρια ισχύουν από την 1η Σεπτεμβρίου 2022, άρα η ανίχνευση της ουσίας σε όρια πάνω από τα επιτρεπόμενα οδηγεί σε άμεση ανάκληση του προϊόντος.
Το μέγιστο επίπεδο μπορεί επίσης να επανεξεταστεί στο μέλλον, με βάση την τεχνολογική πρόοδο για την επίτευξη χαμηλότερων ορίων ποσοτικοποίησης με συνήθεις μεθόδους ανάλυσης από εργαστήρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
