Στο «παρά πέντε» της επίσημης έναρξης των κρίσιμων εργασιών της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ -και με την υπογραφή κοινού μνημονίου συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας- επιτεύχθηκε συμφωνία για την άρση του βέτο που κράδαινε η Τουρκία στην ιστορική ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Συμμαχία.
Ο δρόμος για την εισδοχή Στοκχόλμης και Ελσίνκι στο ΝΑΤΟ άνοιξε κατά τη συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον πρόεδρο της Φινλανδίας, Σαούλι Νιινίστο, και την πρωθυπουργό της Σουηδίας, Μαγκνταλένα Άντερσον, παρουσία του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
«Είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι έχουμε συμφωνία που ανοίγει τον δρόμο για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ η Φινλανδία και η Σουηδία», δήλωσε ο Γενς Στόλτενμπεργκ ενώπιον των δημοσιογράφων, επισημαίνοντας ότι υπέγραφη μνημόνιο που καλύπτει τις ανησυχίες που εξέφραζε η Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών όπλων και του αγώνα κατά της «τρομοκρατίας».
Οι χώρες του ΝΑΤΟ ήταν ανέκαθεν σε θέση να βρίσκουν «κοινό έδαφος» και να επιλύουν τις διαφορές τους, επισήμανε ο Γενς Στόλτενμπεργκ, προσθέτοντας ότι κατόπιν της συμφωνίας το ΝΑΤΟ «θα προσκαλέσει» τη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στις δομές του.
Η τουρκική προεδρία σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι οι τρεις χώρες συμφώνησαν να εντείνουν τη συνεργασία τους στην αμυντική βιομηχανία και να άρουν τυχόν περιορισμούς. Θα συγκροτήσουν επίσης έναν μηχανισμό διαμοιρασμού πληροφοριών για να καταπολεμήσουν την τρομοκρατία.
Η Τουρκία εξασφάλισε «την πλήρη συνεργασία» της Φινλανδίας και της Σουηδίας κατά του PKK και των συμμάχων του, καθώς και τη δέσμευση ότι θα ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για την έκδοση εκείνων που κατηγορούνται για τρομοκρατικές ενέργειες, αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Σύμφωνα με τον φιλοκυβερνητικό τουρκικό Τύπο από τις διαπραγματεύσεις η Άγκυρα απέσπασε τις εξής δεσμεύσεις:
- Πλήρης συνεργασία με την Τουρκία κατά της οργάνωσης των Κούρδων ανταρτών ΡΚΚ και των παραφυάδων του.
- Επίδειξη αλληλεγγύης προς την Τουρκία σε θέματα της τρομοκρατίας «σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της» (σ.σ. η Τουρκία χαρακτηρίζει τρομοκράτες τα μέλη του κουρδικού κινήματος και τους υποστηρικτές του ιεροκήρυκα Φετχουλάχ Γκιουλέν, τους οποίους κατηγορεί για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, πολλοί εκ των οποίων έχουν διαφύγει σε ευρωπαϊκές χώρες).
- Λήψη συγκεκριμένων δράσεων για την έκδοση «τρομοκρατών» και σύναψη διμερών συμβάσεων για το θέμα.
- Δέσμευση για μη υποστήριξη της κουρδικής παράταξης PYD/YPG στη βόρεια Συρία.
- Άρση του εμπάργκο στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, ενίσχυση της συνεργασίας.
- Δέσμευση για τροποποίηση της εθνικής νομοθεσίας της Σουηδίας και της Φινλανδίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη συνεργασία με την Τουρκία στο τομές της αμυντικής βιομηχανίας.
- Εγκαθίδρυση μηχανισμού συνεργασίας για την ανταλλαγή πληροφοριών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος.
- Δημιουργία Μόνιμου Κοινού Μηχανισμού με τη συμμετοχή φορέων από τις υπηρεσίες της Δικαιοσύνης, των Πληροφοριών και της Ασφάλειας για την επίβλεψη της υλοποίησης των αποφάσεων αυτών.
Ο Φινλανδός πρόεδρος, Σαούλι Νιινίστο, έκανε λόγο για «βήμα μπροστά», επισημαίνοντας ότι η πρόοδος επιτεύχθηκε αφού οι τρεις χώρες υπέγραψαν κοινό μνημόνιο συνεργασίας, με το οποίο δεσμεύονται να στηρίξουν η μία την άλλη «απέναντι σε απειλές για την ασφάλειά τους».
Στην επίτευξη συμφωνίας αναφέρθηκε με ανάρτησή της στο Twitter και η πρωθυπουργός της Σουηδίας, Μαγκνταλένα Άντερσον, επισημαίνοντας ότι ανοίγει ο δρόμος για την ένταξη της χώρας της στη Συμμαχία.
Αν και αντιμέτωπος με ισχυρές πιέσεις εκ μέρους των ΝΑΤΟϊκών εταίρων, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμφανιζόταν αποφασισμένος να κάνει χρήση του τουρκικού βέτο εάν δεν ικανοποιούνταν οι «όροι» της Άγκυρας, με κεντρικό άξονα την παρουσία Κούρδων αυτονομιστών και γκιουλενιστών στην επικράτεια της Σουηδίας και της Φινλανδίας, καθώς και την άρση του εμπάργκο εξαγωγών οπλικών συστημάτων.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ είχε χαρακτηρίσει «θεμιτές» τις ανησυχίες της Άγκυρας για την ασφάλειά της, λέγοντας κατ’ επανάληψη πως «κανένας άλλος ΝΑΤΟϊκός σύμμαχος δεν έχει υποστεί περισσότερες τρομοκρατικές επιθέσεις από την Τουρκία», και τονίζοντας πως η Συμμαχία εργάζεται σκληρά για να βρεθεί λύση.
