Τα ενεργειακά ποτά καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες από τους νέους – Αυστραλοί επιστήμονες μελέτησαν την επίδραση τους, στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.
Του Γιάννη Ζαμπετάκη*
Στις 21 Μάρτη, μια ενδιαφέρουσα είδηση αναδείχθηκε από το cibum.gr σχετικά με τα ενεργειακά ποτά. Σύμφωνα, με το cibum.gr, την απαγόρευση των ενεργειακών ποτών ζητάει ο 68χρονος Keiron Bartholomew, του οποίου ο γιος αυτοκτόνησε το 2017 πάσχοντας από κατάθλιψη και έχοντας φτάσει στο σημείο να καταναλώνει καθημερινά 15 κουτάκια από τέτοια αναψυκτικά.
Ο νεαρός παγιδεύτηκε σε έναν φαύλο κύκλο. Έμενε ξάγρυπνος τις νύχτες και την επόμενη μέρα ένιωθε ότι χρειαζόταν ενεργειακά ποτά για να λειτουργήσει, καταστρέφοντας τον οργανισμό του με τον πατέρα του να ισχυρίζεται πως ο εθισμός του ήταν τόσο δυνατός σα να επρόκειτο για κοκαΐνη και να τον θεωρεί τo βασικό λόγο που ο Justin αυτοκτόνησε τον Αύγουστο του 2017. Όταν δε ο Justin επισκέφτηκε το γιατρό του, εκείνος διαπίστωσε ότι ο καρδιακός ρυθμός του έμοιαζε να είναι 80χρονου άντρα. Μετά το θάνατό του η οικογένειά του έχει ξεκινήσει αγώνα για να δικαιωθούν και να προειδοποιήσουν και τους υπόλοιπους νέους για το πόσο επικίνδυνα είναι για την υγεία τα ενεργειακά ποτά, καθώς επίσης, να απαγορευτεί η πώλησή τους σε νέους ηλικίας κάτω των 16 ετών. Μάλιστα, τέθηκε σχετικό αίτημα στην Πρωθυπουργό Τερέζα Μέι το 2018 από βουλευτή των Τόρις. Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως ένα κουτάκι ενεργειακού ποτού μπορεί να περιέχει έως και 160 mg καφεΐνης, περισσότερο από ένα διπλό εσπρέσο και έως και 14 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη.
Ερευνώντας την σχετική βιβλιογραφία, βρήκαμε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Curtin, στην Αυστραλία που δημοσιεύθηκε στην έγκυρη επιστημονική επιθεώρηση FrontiersinNutrition: Nutrition, PsychologyandBrainHealth. Η μελέτη αυτή επικεντρώθηκε στην επίδραση που έχουν τα ενεργειακά ποτά στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό (Blood Brain Barrier ή ΒΒΒ) σε ποντίκια. Ο λόγος που ασχολήθηκαν με αυτό το θέμα οι ερευνητές είναι το γεγονός ότι αυτά τα ποτά καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες από νέους ανθρώπους. Αυτή η χρόνια κατανάλωσή τους μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην υγεία τους. Η μελέτη τους επικεντρώθηκε στην επίδραση που έχει η χρόνια κατανάλωση των ενεργειακών ποτών στον ΒΒΒ και στην φλεγμονή του νευρικού συστήματος. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αρσενικά ποντίκια C57BL/GJ στα οποία τους χορηγήθηκαν νερό (ομάδα ελέγχου), Mother® (ενεργειακό ποτό, energydrink ή ED), Mother® χωρίς ζάχαρη (sugarfreeenergydrink ή sfED) ή CocaCola® (αναψυκτικό, softdrink ή SD) για περίοδο 13 εβδομάδων. Η ακεραιότητα του ΒΒΒ και η νευροφλεγμονή αναλύθηκαν μικροσκοπικά με ημιποσοτικό ανοσοφθορισμό. Αναλύθηκαν επίσης η αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα κυταροκινών που σχετίζονται με την φλεγμονή και τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.
Μετά την πάροδο των 13 εβδομάδων, τα ποντίκια που είχαν καταναλώσει το ED, το sfED και το SD είχαν σημαντική διάρρηξη του BBB. Μόνο στα ποντίκια που κατανάλωσαν το sfED, βρέθηκε σημαντική νευροφλεγμονή (φλεγμονή του νευρικού συστήματος).
Η κατανάλωση των ED και sfED έφερε μεταβολή στα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης και στα επίπεδα των κυταροκινών που σχετίζονται με την φλεγμονή (TNF-a, IL-4, IL-6 και IL-10). Και τα δύο ποτά προκάλεσαν αύξηση στα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Επίσης, η διαταραχή στο ΒΒΒ σχετίσθηκε με υπόταση, υπεργλυκαιμία και διατάραξη της ομοιόσταση των κυταροκινών. Οι ερευνητές κατέληξαν ότι η κατανάλωση των ενεργειακών ποτών επιδρά αρνητικά στο ΒΒΒ και προκαλεί φλεγμονή του νευρικού συστήματος μέσω υπότασης, υπεργλυκαιμίας και φλεγμονωδών βιοχημικών μονοπατιών.
Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι τα δεδομένα που παρουσιάζονται στα σχήματα 1 (εγκεφαλο-αγγειακή ακεραιότητα), 2 (φλεγμονή του νευρικού συστήματος) και 3 (υπόταση) του άρθρου. Ακολουθούν τα σχήματα 1 και 2.
Ολόκληρο το άρθρο των ερευνητών, μπορείτε να το βρείτε στο παρακάτω λινκ
Σημαντικό είναι να δούμε και την χημική σύσταση των ποτών που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές όπως την παραθέτουν εδώ
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2021.668514/full#supplementary-material
Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι τα ενεργειακά ποτά αλλά και τα αναψυκτικά που περιέχουν καφεΐνη έχουν σημαντικές επιδράσεις στις παραμέτρους που μελέτησαν οι ερευνητές και η κατανάλωσή τους θα πρέπει να γίνεται με αυστηρό μέτρο και σύνεση! Ειδικά όταν καταναλώνονται σε βάθος χρόνου!
*O Γιάννης Ζαμπετάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Χημείας Τροφίμων, Πρόεδρος του τμήματος Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Λίμερικ στην Ιρλανδία και “παίζει” πάντα Αριστερό Εξτρέμ.
