Ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ στα τρόφιμα άφησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, λέγοντας ότι είναι «πάντα ένα μέτρο στη φαρέτρα μας». Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι εάν εφαρμοστεί θα συνοδεύεται από τη διασφάλιση ότι η όποια μείωση θα περάσει στην τελική τιμή και θα γίνει αισθητή από τους καταναλωτές.
Μιλώντας στο Forum του Οικονομικού Ταχυδρόμου, «Ο Κόσμος που Αλλάζει», ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «βιώνουμε πρωτοφανείς καταστάσεις, μία παγκόσμια γεωπολιτική κρίση, αποτέλεσμα της εισβολής της Ρωσίας. Οδηγεί σε απότομη αύξηση τιμών της ενέργειας. Προκαλεί έντονες πληθωριστικές τάσεις παντού στον κόσμο. Είναι κρίση πρωτίστως εισαγόμενη αλλά πρέπει να αντιμετωπιστεί και με εθνικούς όρους. Πρέπει να αντιμετωπιστεί με παρεμβάσεις στη χονδρική αγορά και τις τιμές».
Σημείωσε πως «είμαστε χώρα που ακόμα έχει χαμηλούς μισθούς» και «η πίεση είναι πολύ μεγάλη» και επισήμανε πως η χώρα πήρε μέτρα τα οποία ήταν κατά κανόνα στοχευμένα. Ανέφερε χαρακτηριστικά την επιδότηση λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, το έκτακτο επίδομα βοήθειας στα πιο αδύναμα νοικοκυριά, την επιδότηση 60 λίτρων το μήνα για τα καύσιμα, παρεμβάσεις για επιχειρήσεις και τους αγρότες. «Θέλουμε να στηρίξουμε την εγχώρια παραγωγή. Αυτά είναι τα εθνικά μέτρα που μπορούμε να πάρουμε» τόνισε.
Επισήμανε επίσης ότι γίνονται συνεχείς έλεγχοι για την αισχροκέρδεια. «Όπου εντοπιστούν φαινόμενα αισχροκέρδειας δεν θα διστάσουμε να επιβάλλουμε το μέγιστο των προστίμων που μας επιτρέπει ο νόμος. Έχουμε και εργαλεία πια διαφάνειας και σύγκρισης τιμών» υπογράμμισε.
Προτιμούμε στοχευμένα κι όχι οριζόντια μέτρα
Τα μέτρα για τα οποία μίλησα είναι στήριξης του εισοδήματος μέσω της συγκράτησης των τιμών. Υπάρχουν και άλλα που έχουμε πάρει που είναι μέσω της μείωσης της φορολογίας, σημείωσε ο πρωθυπουργός και προσέθεσε:
«Αρκούν τα μέτρα αυτά για να αντιμετωπίσουν όλες τις αυξήσεις; Σας λέω με ειλικρίνεια όχι. Δεν υπάρχει χώρα να μπορεί να απορροφήσει όλες τις αυξήσεις. Ακολουθούν και άλλα μέτρα όμως. Ποια είναι αυτά; Αύξηση κατώτατου μισθού από την 1η Μαΐου -δεν θα σας πω το ύψος. Δεν θα είναι ευκαταφρόνητη, θα είναι σημαντική. Ο πληθωρισμός έχει δημιουργήσει άλλες συνθήκες σήμερα σε σχέση με αυτές πριν από δύο μήνες».
Σημείωσε επίσης πως «δεν μειώσαμε οριζόντια φορολογικούς συντελεστές στα καύσιμα γιατί προτιμούμε τα μέτρα να είναι στοχευμένα. Προτιμώ τις δυνατότητές μου να τις κατευθύνω σε αυτούς που το έχουν περισσότερο ανάγκη» ενώ ανέφερε ότι «η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα είναι πάντα ένα μέτρο στη φαρέτρα μας» αλλά «έχει κόστος, και θα πρέπει να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι αν κινούμασταν σε αυτή την κατεύθυνση ότι αυτή τη μείωση θα την έβλεπαν τελικά οι καταναλωτές». «Οι επιχειρήσεις έχουν στηριχθεί πολύ. Θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι η οποιαδήποτε παρέμβαση περνάει τελικά στην τελική τιμή».
Όσον αφορά στα θέματα της ενέργειας, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι έχουμε επιμείνει σε προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, «το ”εξοικονομώ” τρέχει με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Μειώνει τον τελικό λογαριασμό στο νοικοκυριό, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, δημιουργεί πολλές θέσεις απασχόλησης, στηρίζει εγχώρια βιομηχανία, μπορεί να έχει μόνο όφελος για την οικονομία».
Αναφερόμενος στον πρωτογενή τομέα, είπε ότι έγινε συζήτηση πώς θα αυξήσουμε την παραγωγή στο ηλιέλαιο. «Η χώρα καλλιεργεί 800.000 στρέμματα από ενεργειακά φυτά τα οποία παράγουν ηλιέλαιο, τα οποία κατευθύνονται σχεδόν αποκλειστικά στο να προσμιχθούν με καύσιμα. Μπορούμε να στρέψουμε ένα κομμάτι αυτής της παραγωγής» εξήγησε και τόνισε: «Δεν υπάρχει καμία έλλειψη στην αγορά, «η χώρα μας δεν είναι εξαρτημένη από την Ουκρανία ούτε για σιτάρι, ούτε για αραβόσιτο. Ο μεγαλύτερος προμηθευτής της χώρας μας στα προϊόντα αυτά είναι η Βουλγαρία. Τα τελευταία τρία χρόνια ο πρωτογενής τομέας έχει αυξήσει το αποτύπωμά του. Είμαστε πλεονασματικοί. Εξάγουμε περισσότερα από όσα εισάγουμε».
Στον τομέα της ενέργειας «ανοίγονται πολλές δυνατότητες για τη χώρα»
Συνεχίζοντας στα θέματα της ενέργειας ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε πως η χώρα έχει παραδοσιακές σχέσεις με την Gazprom με συμφωνίες που ανανεώνονται κάθε 5 χρόνια και έχουν ρήτρες. «Οι συμφωνίες μας δεν διαφέρουν από τις συμφωνίες που συνάπτουν όλοι οι προμηθευτές» είπε.
«Θέλουμε σταδιακά να μειώσουμε την εξάρτησή μας από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αυτό προσφέρει στη χώρα σημαντικότατες ευκαιρίες να καταστεί ενεργειακός κόμβος, να εισάγει αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο είτε μέσω αγωγών, είτε μέσω LNG. Για να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια από την Αίγυπτο. Τη μεθεπόμενη ημέρα οποιοσδήποτε αγωγός μπορεί να κατασκευαστεί μας δίνει τη δυνατότητα να βγούμε και στην οικονομία του υδρογόνου το οποίο είναι το καύσιμο του μέλλοντος» προσέθεσε και τόνισε:
«Ανοίγονται πολλές δυνατότητες για τη χώρα τις οποίες σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε».
Επισήμανε ότι από την πρώτη στιγμή είπε πως τα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας πρέπει να φορολογηθούν, αλλά «το πόσα είναι δεν θα μας το πει η αντιπολίτευση αλλά η ΡΑΕ η οποία έχει την τελική ευθύνη προσδιορισμού τους και οι εταιρείες έχουν υποχρέωση να αποκαλύψουν την οικονομική πραγματικότητα». «Δεν κρύβει εύκολα μια εταιρεία κέρδη. Άρα η ΡΑΕ θα κάνει αυτή τη δουλειά, θα προσδιορίσει τα υπερκέρδη για το ’21 και το ’22 και η κυβέρνηση θα τα φορολογήσει κατά 90%» προσέθεσε.
Σημείωσε ότι η ΔΕΗ είναι αυτή η οποία έχει κάνει και τις μεγαλύτερες εκπτώσεις. «Αν όλο το όφελος από την παραγωγή έχει επιστραφεί στον καταναλωτή, τότε είμαστε ίσα βάρκα ίσα νερά. Δεν είναι δουλειά μου. Αυτό είναι δουλειά των ορκωτών και της ΡΑΕ» η οποία «έχει μεγάλη εμπειρία και πολύ καλά στελέχη. Είναι πάρα πολύ σύνθετα τα ζητήματα της τιμολόγησης και γι’ αυτό έχουμε ανεξάρτητο ελεγκτή και επόπτη της αγοράς» επισήμανε.
Συγκρατημένα αισιόδοξοι για την πορεία της ελληνικής οικονομίας
«Προσπαθώ να μπω στα παπούτσια των νέων παιδιών μερικές φορές. Αναλογίζομαι τι σημαίνει η χώρα να πέφτει από κρίση σε κρίση από το 2010 με ελάχιστες ανάγκες. Δεν φανταζόμουν πριν από 30 μήνες ότι θα έπρεπε συνεχώς να διαχειριζόμαστε κρίσεις. Η μόνη ”παρηγοριά” είναι ότι είναι εξωγενείς. Είναι παγκόσμιες» ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Είπε πως τα πράγματα είναι δύσκολα αυτή τη στιγμή «και δεν θέλω να παρουσιάσω εικόνα επίπλαστης αισιοδοξίας όταν ξέρω ότι έχουμε μπροστά μας μεγάλες προκλήσεις», «ο πόλεμος μπορεί να τελειώσει σε μία εβδομάδα, μπορεί σε δύο χρόνια».
Ωστόσο επισήμανε πως «έχουμε κάποιους λόγους να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι για την πορεία της ελληνικής οικονομίας» και εξήγησε:. Δεν έχουμε ενδείξεις ότι ο τουρισμός θα επηρεαστεί. Βλέπουμε συνεχόμενη επιτάχυνση των παραγωγικών επενδύσεων, έχουμε το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης, έχουμε μια σειρά από μεγάλα έργα. Θα βρεθώ μεθαύριο στο πρώτο μεγάλο εργοτάξιο στο δρόμο Πάτρα-Πύργος, το μετρό στη Θεσσαλονίκη κατασκευάζεται και ολοκληρώνεται, πολλοί δήμοι ανοίγουν μικρά και μεσαία έργα.
«Υπάρχει δυναμική που μας κάνει να πιστεύουμε πως όταν τελειώσει η κρίση, θα ξαναπιάσουμε το νήμα της ανάπτυξης. Θα είναι η ανάπτυξη αυτή η οποία προβλέπαμε πριν από τρεις μήνες; Κατά πάσα πιθανότητα θα είναι χαμηλότερη. Αλλά και πέρσι μας εξέπληξε ευχάριστα» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης και προσέθεσε:
«Δεν ωραιοποιώ καταστάσεις, ξέρω ότι τα πράγματα είναι δύσκολα αλλά υπάρχει μια δυναμική στην ελληνική οικονομία που δεν υπήρχε πριν από τρία χρόνια».
Εφικτός στόχος για το 2023 η επενδυτική βαθμίδα
Αναφερόμενος στα θέματα της ΕΕ, ο πρωθυπουργός είπε έχει ξεκινήσει η συζήτηση για το νέο σύμφωνο σταθερότητας. «Ξεκάθαρες οι θέσεις των χωρών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αν η Ευρώπη θέλει να κάνει τις μεγάλες επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση και στην άμυνά της, από κάπου θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν» σημείωσε και προσέθεσε:
Εμείς λέγαμε γιατί πρέπει να αδικούμαστε δημοσιονομικά, γιατί συνεισφέρουμε στην ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας; Είπαμε τουλάχιστον οι υπερβάλλουσες δαπάνες δεν θα προσμετρώνται τουλάχιστον στο έλλειμμα. Όλοι αρχίζουν και το ακούν πια. Έχουμε ισχυρούς συμμάχους. Όλοι ξέρουμε ότι το σύμφωνο σταθερότητας θα αλλάξει. Θα ξεφύγουμε από τους ασφυκτικούς κανόνες του Μάαστριχτ.
Όσον αφορά τις προοπτικές της Ελλάδας είπε πως είναι μια χώρα με υψηλό χρέος το οποίο θα πρέπει να αρχίσει να μειώνεται. «Θα μειώνεται επειδή θα αυξάνεται η οικονομία μας» είπε σημειώνοντας πως η χώρα «πρέπει να είναι σε θέση να παράγει μικρά πρωτογενή πλεονάσματα και να συνεισφέρουμε στη μείωση του χρέους».
«Και μπορούμε να το κάνουμε με τη χώρα απολύτως συνεπή στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει απέναντι στους πολίτες για τη μείωση των φόρων» τόνισε επισημαίνοντας πως «το 80% των προεκλογικών μας δεσμεύσεων έχει υλοποιηθεί και έχουμε ακόμη 15 μήνες μέχρι τις εκλογές που θα γίνουν στο τέλος της άνοιξης του ’23» και προσέθεσε:
«Όλα θα πάνε λίγο πίσω. Και οι στόχοι του πρωτογενούς ελλείμματος θα αναθεωρηθούν λίγο προς τα πάνω, και συμπληρωματικός προϋπολογισμός θα χρειαστεί να κατατεθεί. Δεν θα θέσουμε σε κίνδυνο την αναπτυξιακή δυναμική και την κοινωνική συνοχή. Δεν είμαστε κολλημένοι σε στόχους. Έχουμε ευελιξία. Ποιος θα το περίμενε ότι μια κεντροδεξιά κυβέρνηση θα προΐσταται της μεγαλύτερης δημοσιονομικής επέκτασης που έγινε τα τελευταία 50 χρόνια για τον covid. Τα επενδύσαμε με τον σωστό τρόπο. Κρατήσαμε εφεδρείες. Και τώρα κρατάμε εφεδρείες και αυτή είναι η υπεύθυνη, η συνετή στάση».
Ανέφερε ότι το κόστος δανεισμού αυξάνεται παντού γιατί τα επιτόκια αυξάνονται παντού, αλλά «η χώρα έχει 40 δισ. στην άκρη, έχει τη δυνατότητα να προγραμματίσει τον δανεισμό της με τρόπο ώστε να ελέγξει την αύξηση των επιτοκίων» και υπογράμμισε: «Από εκεί και πέρα η επενδυτική βαθμίδα είναι στόχος για το ’23, απολύτως εφικτός. Προϋποθέτει την ολοκλήρωση της ενισχυμένης εποπτείας και μια πορεία που είμαι βέβαιος ότι δεν θα διαταραχθεί».
Όταν ολοκληρωθεί η τετραετία θα προβάλλουμε στον ελληνικό λαό το έργο μας
Σε ερώτηση σχετικά με τον εκλογικό νόμο ο Κυρ. Μητσοτάκης τόνισε:
Έχουμε εκλογικό νόμο. Με ρωτάτε αν θα ξαναλλάξω τον εκλογικό νόμο. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα. Είμαι ένας υπεύθυνος θεσμικός πολιτικός ο οποίος έχει μάθει να πορεύεται με κανόνες. Αλλάξαμε τον εκλογικό νόμο γιατί πιστεύουμε ότι η απλή αναλογική οδηγεί σε ακυβερνησία και εκτιμώ ότι αυτό θα αποδειχθεί μέσα από την κάλπη. Έχουμε εκλογικό νόμο με ενισχυμένη αναλογική, με μπόνους και ξεκάθαρο πήχη αυτοδυναμίας. Αυτό τον στόχο θα διεκδικήσουμε. Μακάρι να μην έπρεπε να περάσουμε αυτή την περιπέτεια. Και σίγουρα αυτό δημιουργεί μια μικρή αστάθεια 2-2,5 μηνών. Γι ‘αυτό είναι υπεύθυνη η προηγούμενη κυβέρνηση η οποία άλλαξε τον εκλογικό νόμο.
Στόχος είναι η σταθερότητα. Όχι επί τούτου η αυτοδυναμία. Στόχος να παίρνουμε αποφάσεις γρήγορα και να αντιμετωπίζουμε κρίσεις διότι οι κρίσεις θα είναι μια πραγματικότητα που θα είναι μαζί μας. Το ελληνικό πολιτικό σύστημα, όχι με δική μας υπαιτιότητα, είναι προϊόν μιας μεγάλης πόλωσης και διχαστικών γραμμών που έχουν χαραχτεί με ένα λόγο τοξικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης από την εποχή που διεκδικούσε να έρθει να κυβερνήσει τον τόπο, το 2014, το 2015. Ο λαός θα υποδείξει αν η χώρα θα κυβερνηθεί από ένα ή περισσότερα κόμματα. Η χώρα θα κυβερνηθεί είτε με τον ένα, είτε με τον άλλο τρόπο. Αυτό δεν είναι δική μας απόφαση.
Εμείς όταν ολοκληρωθεί η τετραετία θα προβάλλουμε στον ελληνικό λαό το έργο μας. Θα είναι ένα έργο το οποίο θα αξιολογηθεί και μέσα στις πρωτοφανείς συγκυρίες που περάσαμε, από τον Έβρο μέχρι την πανδημία, την κρίση με την Τουρκία και τώρα έναν πόλεμο. Θα κριθούμε και για το έργο μας. Ο στόχος η Ελλάδα να γίνει σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, παραμένει στόχος που πιστεύω πολύ βαθιά και ολοκληρώνεται σε μια τετραετία. Κάθε μέρα τα θεμέλια μπαίνουν. Μεγάλες αλλαγές και για αυτές θα κριθούμε και ο ελληνικός λαός θα αποφασίσει για το σχήμα που θα κυβερνήσει την επόμενη τετραετία.
Μια εισβολή δεν αντιμετωπίζεται με «ναι μεν, αλλά»
Όσον αφορά τη στάση της Ελλάδας στον πόλεμο της Ουκρανίας, σημείωσε ότι η χώρα είχε και έχει στενές σχέσεις με το ρωσικό λαό, «είναι προϊόν της ιστορίας, της Ορθοδοξίας», όμως «αυτό δεν είναι άλλοθι για μία εισβολή μιας χώρας που θέλησε να αλλάξει το καθεστώς σε άλλη χώρα». «Αυτό δεν αντιμετωπίζεται με ”ναι μεν αλλά”» τόνισε και σχολίασε: «Οποιοσδήποτε είναι ελεύθερος στη χώρα να εκφραστεί. Σε λίγο θα έχουμε μια συναυλία για την Ειρήνη. Θεμιτή και κατανοητή. Μακάρι να δούμε ουκρανικές σημαίες γιατί σημαίνουν ότι συντασσόμαστε και δεν εξισώνουμε με κάποιο τρόπο το θύτη με το θύμα».
Ο πρωθυπουργός συνέχισε εξηγώντας «γιατί πήραμε τις αποφάσεις που πήραμε»: «Γιατί είναι σημαντικό η Ελλάδα να μην είναι η εξαίρεση στον ευρωπαϊκό κανόνα και να στείλουμε και εμείς υποστήριξη και στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ουκρανία. Η Ελλάδα έχει βιώσει αναθεωρητισμό. Έχουμε ακούσει όρους όπως αποστρατιωτικοποίηση, ουδετερότητες. Πρέπει να σεβόμαστε τις συμμαχίες ώστε αν χρειαστούμε τη βοήθεια των συμμάχων μας να μπορούμε να είμαστε αξιόπιστοι» τόνισε και προσέθεσε:
«Είδα τον Πρόεδρο Πούτιν δύο μήνες πριν την εισβολή. Και τώρα που καταδίκασα αυτή την εισβολή, είμαι υπέρ ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να είναι ανοικτοί»
ΑΠΕ-ΜΠΕ
