Σαφή περιβαλλοντική χροιά έχει η Πρόταση Οδηγίας, όπως συμφωνήθηκε σε επίπεδο Συμβουλίου των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. (Ecofin) για τους συντελεστές ΦΠΑ. Το σχέδιο Οδηγίας, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, χτες, σε ανακοίνωσή του το Υπ. Οικονομικών, είναι προσαρμοσμένο στους ευρωπαϊκούς στόχους της Πράσινης Συμφωνίας (GreenDeal), κάτι βέβαια που αφορά κάθε δράση πολιτικής που προωθείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το πλαίσιο αυτό, με βάση όσα σημειώνει, το υπουργείο Οικονομικών, διαμορφώθηκε και με την ενεργή συμβολή της χώρας μας.
Υπενθυμίζεται ότι σε σχέση με τη νομοθέτηση για τα ΦΠΑ οι αποφάσεις περνούν πάντα από την ΕΕ καθώς μέσω του εν λόγω φόρου δρομολογείται ένα σημαντικό κομμάτι πόρων που λαμβάνει η Ένωση. Για τυχόν πάντα εξαιρέσεις, όπως πχ τα νησιά του Αιγαίου που δέχονται το προσφυγικό κύμα, αλλά και άλλες με βάση το ισχύον πλαίσιο απαιτείτο μια σύνθετη διαδικασία, που πλέον απλοποιείται.
Οι τομείς «στόχος»
Κοντολογίς, η νέα Πρόταση Οδηγίας, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, «περιλαμβάνει ειδικά μέτρα που αφορούν κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, όπως η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, η ενίσχυση των αγροτών και της αγοράς ακινήτων, η στήριξη των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της χώρας, μέσω της στήριξης των νησιών του Αιγαίου, η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, μέσω των ειδικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση κρίσεων και καταστροφών». Παράλληλα, όπως τονίζεται, «η συμφωνία, διασφαλίζει κεκτημένα ελληνικά δικαιώματα, ενώ διευρύνει τη δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε κρίσιμους τομείς στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συστήματος ΦΠΑ, με παράλληλη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού φορολογικού συστήματος και της οικονομίας.»
Ενέργεια – Κλιματική αλλαγή
Ειδικότερα:, όπως τονίζεται, η Ελλάδα υποστήριξε και πέτυχε εμπλουτισμό του Καταλόγου μειωμένων συντελεστών με παροχή δυνατότητας, ενδεικτικά:
- Εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες livestreaming θεαμάτων
- Απαλλαγής ΦΠΑ σε βασικά είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη
- Εφαρμογής απαλλαγής ΦΠΑ σε περιπτώσεις κρίσεων, καταστροφών, πανδημιών.
Ακίνητα
Περαιτέρω, στόχος της Κυβέρνησης ήταν και είναι, επίσης, η στήριξη της αγοράς ακινήτων. Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Οικονομικών υποστήριξε σταθερά και πέτυχε τη διεύρυνση της εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε συναφή αγαθά και υπηρεσίες, μέσω και της παροχής δυνατότητας αξιοποίησης παρεκκλίσεων που εφαρμόζουν για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ άλλα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς ακινήτων.
Η νέα Οδηγία για το ΦΠΑ, δε, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς αναμένεται να στηρίξει την προσπάθεια για ολική «επαναφορά» του κατασκευαστικού κλάδου.
Το σημερινό καθεστώς
Υπενθυμίζεται ότι σε σχέση με το ΦΠΑ σήμερα, τα νεόδμητα υπάγονται κατ’ εξαίρεση σε φόρο μεταβίβασης με συντελεστή 3%, καθώς η εφαρμογή ΦΠΑ 24% έχει “παγώσει” ως το τέλος του 2022. Αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι η αναστολή της επίμαχης διάταξης θα συνεχιστεί και μετά την επόμενη χρονιά, ωστόσο η χρονιά- ορόσημο είναι το 2025, οπότε θα τεθεί σε ισχύ η νέα Κοινοτική Οδηγία για το ΦΠΑ.
Όπως προβλέπει η ομόφωνη συμφωνία, που επισφραγίστηκε στο Συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών μετά από σχεδόν δυόμιση χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων, η Ελλάδα από το 2025 θα μπορεί να εντάξει τα νεόδμητα ακίνητα σε ειδικό καθεστώς ΦΠΑ. Ουσιαστικά, σε 4 χρόνια, η Ελλάδα μπορεί να να διαμορφώσει ένα χαμηλό συντελεστή- δηλαδή 13% και 6% με τα ισχυόντα- αλλά ακόμα και μηδενικό, σύμφωνα με τις “κατά παρέκκλιση” προβλέψεις του πλαισίου, όπως πράττει και το Λουξεμβούργο.
Τα οφέλη για τα νησιά
Με τα νέα δεδομένα δίνεται ένα επιπλέον κίνητρο για την ανέγερση νέων κατοικιών, ειδικά σε περιοχές όπου σχεδιάζονται αναβαθμίσεις υποδομών ή επέκταση του αστικού ιστού.
Επίσης, η πρόταση Οδηγίας όπως υιοθετήθηκε, κατοχυρώνει σε μόνιμη βάση τη δυνατότητα της Ελλάδας για εφαρμογή ειδικών, μειωμένων κατά έως 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.
Δυνατότητα η οποία είχε απαλειφθεί από την Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2018, η οποία αντιμετώπισε τη σχετική ειδική διάταξη της Οδηγίας για την Ελλάδα (άρθρο 120 Οδηγίας 2006/112/ΕΚ για τα νησιά του Αιγαίου) ως μεταβατική και προς κατάργηση στα πλαίσια του οριστικού καθεστώτος ΦΠΑ.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, το Υπουργείο Οικονομικών, δια της Γενικής Γραμματέως Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας κυρίας Αθηνάς Καλύβα, που παρευρέθη σε όλες τις τεχνικές συσκέψεις σε επίπεδο Συμβουλίου Ε.Ε., και του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα σε επίπεδο Συμβουλίου Ecofin, ανέδειξε το ζήτημα διατήρησης ειδικών συντελεστών σε νησιά του Αιγαίου, συνδέοντας το ελληνικό αίτημα με την τελική της συμφωνία επί του συνόλου των ρυθμίσεων της πρότασης και αναδεικνύοντας ιδιαιτερότητες ελληνικής νησιωτικότητας, αλλά και νομικά επιχειρήματα υπέρ της ελληνικής θέσης.
Αγρότες
Επίσης το Υπουργείο Οικονομικών εστίασε σταθερά στην ανάγκη στήριξης των μικρών αγροτών επαναφέροντας το πάγιο ελληνικό αίτημα για την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα καθώς και στο βαμβάκι, ως προϋπόθεση συμφωνίας επί της πρότασης, και εισάγοντας ρήτρα διασφάλισης της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα φυτοφάρμακα – λιπάσματα μέχρι και μετά το 2030.
«Η Ελλάδα, επαναφέροντας σταθερά την πολιτική της επιφύλαξη προκειμένου για τη στήριξη των μικρών αγροτών, πέτυχε την ομόφωνη συμφωνία όλων των κρατών-μελών για τη στήριξη του κλάδου σε όλα τα κράτη-μέλη, με την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε βαμβάκι, αγροτικά μηχανήματα και λοιπά βασικά αγροτικά είδη, όταν οι δημοσιονομικές συνθήκες το επιτρέψουν» ανέφερε σχετικά η ανακοίνωση χτες.
