Άρθρο του Γιώργου Κοφινάκου επικεφαλής της StormHarbour London – Επισκέπτης Καθηγητής Rutgers Graduate School of Management USA
Σχετικά Άρθρα
Ο Παγκοσμίως Πληθωρισμός(4,7%) είναι στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 12 ετών (ΕΕ 4,1%, ΗΠΑ 6,2%) και δείχνει ότι έχει περαιτέρω περιθώρια ανόδου.
Το βασικό ερώτημα που προκύπτει λοιπόν είναι αν αυτός ο Πληθωρισμός ήρθε για να μείνει και να δημιουργήσει τα τεράστια προβλήματα στην Παγκόσμια οικονομία που δημιούργησε αντίστοιχα ο Πληθωρισμός της δεκαετίας του 1980.
Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα πρέπει να δούμε ποιος είναι ο βασικός λόγος που μας προέκυψε ο τρέχων Πληθωρισμός.
Ο πληθωρισμός προκαλείται συνήθως όταν πάρα πολλά χρήματα τίθενται σε κυκλοφορία από μια κεντρική τράπεζα (όπως η Federal Reserve Bank, ECB κλπ) για να πληρώσει το δημόσιο χρέος ή απλώς για να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα.
Remaining Time-0:00FullscreenMuteΗ άπλετη κυκλοφορία χρήματος όμως σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να υπερθερμάνει μια κατά τα άλλα καλά ισορροπημένη οικονομία.
Είμαστε άραγε σε αυτό το σημείο;
Πληθωρισμός Παγκόσμιου Πολέμου;
Σήμερα αντιμετωπίζουμε ένα διαφορετικό είδος πληθωρισμού, με συγκεκριμένες διαταραχές στην παγκόσμια οικονομία, οδηγώντας σε γενικές ελλείψεις και αυξήσεις τιμών λόγω κορωνοϊού.
Στις περισσότερες χώρες, οι κυβερνήσεις ανταποκρίθηκαν στην πανδημία επιβάλλοντας ή ενθαρρύνοντας το κλείσιμο γραφείων, καταστημάτων και επιχειρήσεων.
Ακόμη και μετά την επαναλειτουργία, οι κανόνες και οι οδηγίες δημόσιας υγείας έχουν ενθαρρύνει πολλούς να μείνουν σπίτι για εργασία και αναψυχή.
Οι τεράστιες κρατικές δαπάνες σε πολλές χώρες αντίστοιχά παρείχαν συνεχή ισχύ δαπανών σε πολλούς από αυτούς που έμειναν χωρίς δουλειά.
Αυτό διατήρησε τη συνολική ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες, παρόλο που η παραγωγή τους επιβραδύνθηκε από το lockdown.
Τέλος οι κανόνες στην Ευρώπη και ΗΠΑ που ορίζουν ότι οι μεγάλες εταιρείες πρέπει να έχουν εμβολιασμένο προσωπικό η να έχουν συνεχόμενα τεστ οι μη εμβολιασμένοι, έχουν αντίκτυπο στη διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού σε μια ήδη στενή αγορά εργασίας.
Τα lockdowns του 2020
Τα lockdowns σε όλο τον κόσμο το 2020 έκαναν πολλούς ανθρώπους να μετατοπίσουν τις δαπάνες τους από υπηρεσίες σε αγαθά.
Στον κλάδο των τροφίμων, αυτό σήμαινε λιγότερα γεύματα μακριά από το σπίτι και περισσότερα γεύματα στο σπίτι.
Για πολλούς ανθρώπους, σήμαινε επίσης ότι ξόδευαν λιγότερα για εξωτερική ψυχαγωγία (αθλητικές εκδηλώσεις, Θέατρα, συναυλίες) και ξόδευαν περισσότερα σε πράγματα (ηλεκτρονικά, έπιπλα, μαγειρικά σκεύη, εξοπλισμός γυμναστικής στο σπίτι), πολλά από αυτά αγοράζονται πια στο διαδίκτυο και τα ποιο πολλά από αυτά εισάγονται κυρίως από την Ασία.
Η καυτή Παγκόσμια οικονομία του 2019 ήταν ένα καλά συντονισμένο μηχάνημα.
Οι κατασκευαστές, οι αγρότες, τα εστιατόρια και οι έμποροι λιανικής όλα λειτουργούσαν άψογα για να παραλάβουν και να παραδώσουν τα προϊόντα τους στην ώρα τους.
Έπαιρναν ακριβώς αυτό που χρειάζονταν, ακριβώς όταν το χρειάζονταν.
Αυτό διατήρησε το κόστος αποθέματός τους χαμηλά και έκανε την Παγκόσμια οικονομική μηχανή να είναι απολύτως αποτελεσματική.
Αντίθετα, η οικονομία του lockdown του 2020 ξεκίνησε με τους καταναλωτές να αγοράζουν πανικόβλητα γάλα, χαρτί υγείας και άλλα βασικά είδη.
Οι μετατοπίσεις της ζήτησης που παρουσιάστηκε παραπάνω δημιούργησε ανισορροπίες στην οικονομία, αφήνοντας τις επιχειρήσεις με λάθος συνδυασμό αποθεμάτων για να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις.
Το προηγουμένως άψογο μηχάνημα παγκόσμιας τροφοδοσίας άρχισε να χάνει ρυθμό.
Όλα αυτά μοιάζουν από πολλές απόψεις με τον πληθωρισμό κατά τη διάρκεια ενός Παγκόσμιου Πολέμου, σε αυτή την περίπτωση οι κυβερνήσεις λαμβάνουν δραστικά μέτρα που στρεβλώνουν την οικονομία για να αντιμετωπίσουν την πολεμική σύρραξη, η μορφή της ζήτησης αλλάζει ξαφνικά και ορισμένες ροές παραγωγής και εμπορίου διακόπτονται η επανοπροσανατολιζονται με προτεραιότητα την παραγωγή πολεμικού υλικού.
Ξαφνικά δεν υπάρχουν αρκετά πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (ο δείκτης για τους ναύλους των πλοίων μεταφοράς κοντέινερ για παράδειγμα εκτοξεύθηκε στο τελευταίο 6μηνο από 2000 στις 10000 επιβαρύνοντας κατά 5 φορές τα μεταφορικά έξοδα.
Το ίδιο συνέβη και στα αντίστοιχα πλοία ξηρού φορτιού) ή αποδείχτηκε περιορισμένη η χωρητικότητα των λιμένων για εμπορευματοκιβώτια για να μεταφέρουμε όλα όσα θέλαμε από την Ασία.
Λόγω αυτού του γεγονότος, πάνω από 70 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων περιμένουν αγκυροβολημένα για να εκφορτώσουν στα λιμάνια του Λος Άντζελες, ενώ άνω των 240 πλοίων είναι σε αναμονή στα δυο κύρια λιμάνια της Κίνας, ενώ ακόμα και στον Πειραιά υπάρχει αναμονή άνω των 30 πλοίων (εδώ κάνουμε και απεργίες βέβαια!!).
Αυτός ο αριθμός αναμονής πλοίων είναι συνήθως μηδενικός. Παρόμοια οι σιδηροδρομικές μεταφορές αλλά ακόμα και οι μεταφορές με επαγγελματικά διακρατικά φορτηγά αυτοκίνητα αντιμετωπίζουν ελλείψεις βαγονιών, διαθέσιμων αυτοκίνητων και προσωπικού αντίστοιχα.
Ταυτόχρονα δεν λειτουργούν η υπολειτουργούν αρκετά εργοστάσια τσιπ υπολογιστών για να προμηθεύσουν τον ηλεκτρονικό εγκέφαλο των πάντων, από τους προσωπικούς υπολογιστές, τα κινητά μέχρι τα αυτοκίνητα και τα αεροπλάνα.
Για να προσθέσουμε στις παραπάνω δυσκολίες, διάφορα ακραία καιρικά φαινόμενα Παγκοσμίως που επιδείνωσαν ακόμα περισσότερο την κατάσταση.
Ο Πανικός
Οι υπεύθυνοι για τις παραγγελίες των εταιριών μέσα στον πανικό άρχισαν να κάνουν αποθέματα για να καλύψουν κάθε περίπτωση επιτείνοντας ακόμα περισσότερο το πρόβλημα και μεταφέροντας τον πανικό στο τελικό καταναλωτή, δημιουργώντας ελλείψεις προϊόντων η ανεβάζοντας υπερβολικά τις τιμές τους.
Ωστόσο, δεν φαίνεται να υπάρχει μεγάλη βιασύνη για να γίνουν επενδύσεις για νέες μεγαλύτερες αποθήκες, νέα πλοία, νέα τραίνα κλπ γιατί κανείς δεν ξέρει πόσο θα κρατήσει αυτή η συμφόρεση στο διεθνές σύστημα της εφοδιαστικής αλυσίδας και εντέλει αν αξίζει τον κόπο να επενδύσει για κάτι που μπορεί να είναι προσωρινό.
Άλλωστε ορισμένες από αυτές τις επιχειρήσεις επωφελούνται από τις υψηλές τιμές και την έλλειψη προσφοράς των προϊόντων.
Αυτό που κάνει ασυνήθιστη την τρέχουσα περίπτωση είναι ότι η νέα αβεβαιότητα στην αλυσίδα εφοδιασμού έχει επηρεάσει αρνητικά τον κύκλο αποθεμάτων κάθε κλάδου ταυτόχρονα, με επιπτώσεις στη συνολική οικονομία.
Ήρθε για να μείνει ο πληθωρισμός του κορωνοιού;
Ο κορωνοϊκος Πληθωρισμός όπως μας προέκυψε λοιπόν, δεν αφορά το πληθωριστικό χρήμα που είναι σε αναζήτηση λίγων προϊόντων αλλά πρόκειται για την αναμόρφωση των λεπτομερειών προσφοράς και ζήτησης λόγω COVID.
Αφορά τις επιλεγμένες ελλείψεις και αυτές οι ελλείψεις έχουν κλιμακωτές επιπτώσεις μέσω των πολλών αλυσίδων εφοδιασμού που συνθέτουν την παγκόσμια παραγωγική οικονομία.
Η πανδημία του Κορωνοϊού επέφερε αυξήσεις τιμών σε ολόκληρη την οικονομία, επειδή ο Κορωνοϊός παρέσυρε την ισορροπημένη σχετικά Παγκόσμια οικονομία του 2019, στην οικονομία του lockdown του 2020 και στη χαοτική ανάκαμψη του 2021.
Απαντώντας το βασικό αρχικό ερώτημα μεταπανδημικός πληθωρισμός θα παραμείνει ψηλός…. η απάντηση είναι ότι οι Τραπεζίτες των μεγαλύτερων Κεντρικών Τράπεζων (FED, ECB, BOE κλπ) δηλώνουν ότι ο τρέχων πληθωρισμός είναι συγκυριακός και εφόσον λυθεί το θέμα της εφοδιαστικής αλυσίδας, έως τα μέσα του 2022 όπως υπολογίζουν, θα επανέρθουμε στα πρόσφατα χαμηλότερα επίπεδα πληθωρισμού.
Αυτό θεωρώ ότι είναι και το βασικό σενάριο εξέλιξης των πραγμάτων.
Αλλά όπως όλοι γνωρίζουμε τα σενάρια είναι για να ξαναγράφονται συνήθως με άλλους πρωταγωνιστές και άλλο (ευελπιστώ αίσιο) τέλος.
Διευθύνων Σύμβουλος StormHarbour London
Επισκέπτης Καθηγητής Rutgers Graduate School of Management USA
