Επί ποδός έχει τεθεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καθώς θεωρούν αναπόφευκτες τις επικείμενες σημαντικές ανατιμήσεις σε μια σειρά βασικών αγαθών και στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, γεγονός που θα πλήξει βαρύτερα τη μεσαία τάξη και τα ασθενέστερα νοικοκυριά το ερχόμενο διάστημα.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι ότι ο καφές ενδέχεται να φτάσει τα πέντε ευρώ και η τιμή του ψωμιού να αυξηθεί κατά 25% και οι λογαριασμοί του ρεύματος να αυξηθούν έως και 50% λόγω των αυξήσεων στην χονδρεμπορική αγορά ενέργειας. Σημειωτέον ότι ήδη τον Αύγουστο η Ελλάδα είχε την αρνητική πανευρωπαϊκή πρωτιά με την ακριβότερη τιμή ηλεκτρικού ρεύματος στην ΕΕ.
Ήδη, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της Καθημερινής, έως τώρα στην Ελλάδα, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), έχουν καταγραφεί ανατιμήσεις σε σύγκριση με το περυσινό καλοκαίρι στα βρώσιμα έλαια (σπορέλαια) κατά 16,32%, σε αρνί και κατσίκι κατά 13,21%, στα νωπά λαχανικά κατά 8%, στα νωπά ψάρια κατά 6,58%, στα νωπά φρούτα κατά 5,19%, στα φρέσκα θαλασσινά κατά 4,39%, στα τυριά κατά 3,54%, στη μαργαρίνη και σε άλλα φυτικά λίπη κατά 3%, στο ελαιόλαδο κατά 2,61%, σε πίτσες και πίτες κατά 2,08%, στα ζυμαρικά κατά 1,83%, στις παιδικές τροφές κατά 1,73%, στα κατεψυγμένα ψάρια κατά 1,73%, στο αλεύρι κατά 1,69%, στις πατάτες κατά 1,21%. Και μόνο το γεγονός ότι έχει αυξηθεί υπέρμετρα η τιμή των καυσίμων, αυτό σημαίνει αυτομάτως ανατιμήσεις σε σειρά προϊόντων, καθώς αυξάνεται τόσο το κόστος παραγωγής όσο και το κόστος μεταφοράς. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο του 2021 σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2020 καταγράφηκε αύξηση στην τιμή του φυσικού αερίου κατά 72,32%, στο πετρέλαιο κίνησης κατά 20,25% και στη βενζίνη κατά 16,8%.
Χαράτσι σε 500 προϊόντα ευρείας κατανάλωσης
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Real News, χαράτσι αναμένεται να επιβληθεί σε δεκάδες προϊόντα, με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για αυξήσεις σε 500 προϊόντα, οι οποίες θα κάνουν την εμφάνισή τους έως το τέλος Οκτωβρίου.
Συγκεκριμένα, οι αυξήσεις αφορούν τουλάχιστον 31 κατηγορίες προϊόντων και θα γίνουν αντιληπτές από τους καταναλωτές σταδιακά, τις αμέσως επόμενες ημέρες και ανάλογα με τα αποθέματα των προϊόντων που έχουν στις αποθήκες τους τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων.
Ενδεικτικά, στη λίστα της ακρίβειας περιλαμβάνονται βασικά αγαθά, όπως:
- Βρεφικό γάλα 3%
- Γάλα εβαπορέ 3%
- Ζυμαρικά 7%-23%
- Φέτα 9%
- Ελληνικός καφές 4,5%
- Αλάτι 5%
- Αλεύρι 4,5%
- Χαρτί υγείας 3%
- Δημητριακά 2,5%
- Τοματοειδή 2,5%
- Ροφήματα 2,5%
- Χυμοί 5%-15,5%
- Αφρόλουτρα 7%
- Κατεψυγμένα λαχανικά 6%
Στη ΔΕΘ το σχέδιο με αντισταθμιστικά μέτρα
Στο πλαίσιο αυτό, μέχρι στιγμής, το οικονομικό κυρίως επιτελείο αναζητεί το πλέγμα των αντισταθμιστικών μέτρων με στόχο να μετριάσει τις επιπτώσεις στην τσέπη του καταναλωτή. Αυτή τη δέσμη μέτρων αναμένεται να ανακοινώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης την άλλη εβδομάδα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί οι προσδοκίες επιτυχίας των μέτρων ανάσχεσης της ακρίβειας είναι ήδη περιορισμένες από τα λεγόμενα των ίδιων των κυβερνητικών στελεχών, καθώς οι τάσεις αυτές της αγοράς δείχνουν να υπερβαίνουν τις δυνάμεις και τις δυνατότητες παρέμβασης της κυβέρνησης στην αγορά.
Ανάμεσα στα μέτρα που εξετάζονται είναι η προώθηση της πλατφόρμας e-katanalotis ώστε ο πολίτης να μπορεί να συγκρίνει τιμές και να επιλέγει τα φθηνότερα προϊόντα, ή και των παρατηρητηρίων τιμών σε βενζίνη, καταναλωτικά προϊόντα κλπ που ήδη λειτουργούν, ωστόσο χρειάζονται ευρύτερη διάδοση.
Επίσης, στις προτάσεις περιλαμβάνονται και πιο επιθετικά μέτρα, όπως η αντισταθμιστική μείωση της φορολογίας (ΦΠΑ, ειδικού φόρου κατανάλωσης) σε αυτά τα προϊόντα, κυρίως στον καφέ.
Επίσης, υπάρχει η σκέψη για ενίσχυση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, ενώ αντιθέτως το Μέγαρο Μαξίμου ακούει με μεγάλη επιφυλακτικότητα προτάσεις για επιδοματικές πολιτικές ή για ορισμό «πλαφόν» στις τιμές, καθώς εκτιμά πως τέτοιες πολιτικές «στρεβλώνουν την αγορά».
Επίσης έχουν τεθεί προτάσεις για στήριξη των πιο αδύναμων, δηλαδή παρεμβάσεις με βάση εισοδηματικά κριτήρια.
Πάντα στο τραπέζι βρίσκεται και η ενδυνάμωση των ελέγχων στην αγορά προς αποφυγήν κρουσμάτων αισχροκέρδειας.
Κομβικής σημασίας θεωρείται πάντως η ανακοίνωση μέσα στην εβδομάδα για την πορεία του ΑΕΠ που θα κρίνει εάν υπάρχει επιπλέον δημοσιονομικός χώρος προκειμένου να διοχετευθεί στις αντισταθμιστικές πολιτικές καταπολέμησης της ακρίβειας.
Πυρά από την αντιπολίτευση
Από την πλευρά της η αντιπολίτευση καταλογίζει ευθύνες στην κυβέρνηση τονίζοντας ότι παράλληλα με τις ανατιμήσεις στις διεθνείς αγορές, η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδείχθηκε ανίκανη στον έλεγχο της αγοράς, είτε επειδή είναι ανίκανη να το πράξει είτε επειδή δεν το επιθυμεί. Επισημαίνει δε ότι το μάρμαρο το πληρώνουν οι ασθενέστεροι τονίζοντας ότι το πραγματικό εισόδημα μικραίνει και ότι η κυβέρνηση δεν έχει κανένα σχέδιο.
«Οι υπουργοί δεν προαναγγέλλουν δεινά, ανακοινώνουν μέτρα για την αντιμετώπιση τους», διαμηνύουν από την Κουμουνδούρου και είναι σίγουρο ότι ο Αλέξης Τσίπρας προτίθεται να «σηκώσει» το θέμα και στις ΔΕΘ όπου θα έχει σχετικές συζητήσεις με τους παραγωγικούς φορείς.
Μεταξύ άλλων η αντιπολίτευση εστιάζει στην αδυναμία των νοικοκυριών να αντιμετωπίσουν τη θύελλα της ακρίβειας αφού:
- Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το 27,5% των Ελλήνων πολιτών δήλωναν ότι δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στο κόστος των καθημερινών τους αναγκών πριν την έναρξη της πανδημίας, ενώ η χώρα μας κατέχει την τρίτη χειρότερη θέση (ποσοστό 48% έναντι 32% του ευρωπαϊκού μέσου όρου) ως προς την ικανότητα να ανταποκριθούν σε απρόσμενες οικονομικές προκλήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat (5/5/2020).
- Επίσης η ανεργία στη χώρα παρουσίασε αύξηση στο 17% για τον Απρίλιο του 2021 (ΕΛΣΤΑΤ), ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση της ΕΕ στην ανεργία των νέων για τον Μάιο, με ποσοστό 38,2% (21 ολόκληρες μονάδες πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο 17,3%), σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν.
- Εξάλλου στο κυβερνητικό επιχείρημα ότι η αύξηση του ενεργειακού κόστους είναι αποτέλεσμα της μεγάλης αύξησης στην τιμή του φυσικού αερίου, απαντούν ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη στην εκτίναξη της χονδρεμπορικής τιμής ενέργειας, σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης που κινούνται σε σαφώς χαμηλότερα επίπεδα. Στηλιτεύουν δε τις γενναίες αυξήσεις που δόθηκαν σε μεγαλοστελέχη της ΔΕΗ από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Ανησυχία από τους φορείς της αγοράς
«Μια γενικευμένη ακρίβεια μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά στην αναθέρμανση της κατανάλωσης, η οποία αποτελεί βασικό ζητούμενο για την ελληνική οικονομία στη μετά πανδημία εποχή» προειδοποιεί ο πρόεδρος ΕΒΕΠ & ΠΕΣΑ Βασίλης Κορκίδης τονίζοντας ότι από την πλευρά τους και οι επιχειρήσεις προσπαθούν στο μέτρο των δυνατοτήτων τους να συγκρατήσουν τις τιμές και να αποτρέψουν οποιαδήποτε μετακύλισή στον τελικό καταναλωτή, αφού γνωρίζουν ότι οι αυξήσεις θα περιορίσουν τον όγκο πωλήσεων τους.
Η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) σε ανακοίνωση της υπογραμμίζει ότι «για μια ακόμη φορά , σε μια περίοδο που η πανδημία έχει συρρικνώσει δραματικά τους τζίρους ειδικά των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των επαγγελματιών και έχει συσσωρεύσει μεγάλες υποχρεώσεις που θα πρέπει να καλυφθούν άμεσα , η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπη με νέες αυξήσεις στην ενέργεια που πολλαπλασιάζουν το λειτουργικό κόστος για εκατοντάδες επαγγελματίες.
Οι αυξήσεις αυτές που έρχονται να προστεθούν στο κύμα ανατιμήσεων μιας σειράς αγαθών και πρώτων υλών, που έκαναν την εμφάνιση τους από τον περασμένο Μάιο κάνουν αδύνατη τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες παλεύουν να σταθούν ζωντανές. Την ώρα που η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα βρίσκεται “ στην εντατική “ οι αυξήσεις στην ενέργεια έρχονται να δώσουν τη χαριστική βολή».
