Στα ύψη εκτοξεύονται οι τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του κάρβουνου, που χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο. Οι ανατιμήσεις στη μια μορφή ενέργειας τροφοδοτούν τις ανατιμήσεις και στην άλλη, καθώς η ζήτηση στην μετά-Covid-19 εποχή είναι μεγάλη.
Οι τιμές του αργού πετρελαίου ξεπέρασαν τα 79 δολάρια το βαρέλι και διαμορφώνονται πλέον στα υψηλότερα επίπεδα από τον Οκτώβριο του 2018, από 52 δολάρια στις αρχές του έτους.
Οι τιμές, επίσης, του φυσικού αερίου στην αγορά της Ολλανδίας (Dutch TTF Gas Futures) για τα συμβόλαια του Οκτωβρίου έφτασαν τα 74,6 ευρώ ανά μεγαβατώρα, από 17 ευρώ στις αρχές του έτους. Οι τιμές του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ (Nymex) έφτασαν τα 5,5 δολάρια ανά MMBtu, από 2,5 δολάρια στις αρχές του έτους.
Η πολύ μεγάλη ζήτηση για ηλεκτρικό ρεύμα ανάγκασε την ίδια στιγμή πολλές εταιρείες κοινής ωφέλειας να στραφούν και σε κάρβουνο/λιγνίτη, με τις τιμές να εκτοξεύονται στα ύψη παρά το γεγονός ότι η μορφή αυτή ενέργειας είναι από τις πιο ρυπογόνες.
Το κόστος για να σταλεί ένας μετρικός τόνος κάρβουνου σε μεγάλο ενεργειακό κέντρο της Ευρώπης με παράδοση τον Οκτώβριο έφτασε τα 200 δολάρια. Οι τιμές για παράδοση την επόμενη χρονιά έφτασαν στα επίπεδα των 140 δολαρίων ο τόνος, καταγράφοντας τα υψηλότερα επίπεδα από το 2008 και μετά σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg.
Πρόκειται για εκρηκτική κατάσταση που αυξάνει σημαντικά το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος παρά τις προσπάθειες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να ανακόψουν τις αυξήσεις αυτές για τα νοικοκυριά προχωρώντας σε επιδοτήσεις. Ήδη από την Ισπανία μέχρι την Ιταλία αλλά ακόμη και τη Γερμανία το έργο των κυβερνήσεων γίνεται ακόμη πιο δύσκολο με τους καταναλωτές να αντιδρούν.
Επίσης, οι ανατιμήσεις δημιουργούν μεγάλο κίνδυνο να πάρουν φωτιά οι τιμές της ενέργειας για θέρμανση ενόψει του επερχόμενου χειμώνα, ενώ κάνουν και πιο υψηλό το κόστος κίνησης. Όλα αυτά δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ ανατιμήσεων τις οποίες θα πρέπει να καλύψουν οι τελικοί καταναλωτές, αφού οι εταιρείες κοινής ωφέλειας και οι βιομηχανίες δεν μπορούν να τις απορροφήσουν πλήρως.
Έχεται χειμώνας χωρίς υψηλά αποθέματα φυσικού αερίου
Είναι η πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια που η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με τέτοια κατάσταση, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας και τα αποθέματα φυσικού αερίου δεν είναι στα υψηλά επίπεδα του παρελθόντος.
Με τις ανάγκες να αυξάνονται και με τη ροή -ειδικά- φυσικού αερίου από Ρωσία και Νορβηγία να είναι μειωμένη, οι ευρωπαϊκές χώρες αναγκάζονται να αναζητούν φορτία φυσικού αερίου σε τιμές spot, πληρώνοντας περισσότερα χρήματα.
Δεν βοηθάει ο καιρός αιολικά και ηλιακά πάρκα
Την ίδια στιγμή, ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες όπως χαμηλοί άνεμοι έχουν μειώσει την παραγωγή ενέργειας από αιολικά πάρκα, ενώ η μείωση και της ηλιοφάνειας λόγω φθινοπώρου μειώνει την παραγωγή και από τα ηλιακά πάρκα. Η στροφή και σε πετρέλαιο έχει οδηγήσει κι εκεί σε αυξήσεις τιμών, οι οποίες γίνονται ήδη αισθητές σε πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης αλλά και στην αμόλυβδη.
Το ράλι των τιμών της ενέργειας στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο κάνει ακόμη πιο δύσκολο το έργο των Βρυξελλών για ομαλή μετάβαση σε πιο πράσινες μορφές ενέργειας, ιδιαίτερα καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες ετοιμάζονται να συναντηθούν για το θέμα αυτό μέχρι τα τέλη του έτους.
Μεγάλη πρόκληση αποτελεί, επίσης, η νέα στροφή στο κάρβουνο για να καλυφθούν ενεργειακές ανάγκες, με τα αποθέματα που βρίσκονται ήδη φορτωμένα σε ευρωπαϊκά λιμάνια να αρχίζουν να εξαντλούνται λόγω της ζήτησης από εταιρείες κοινής ωφέλειας.
