Σε επίπεδο ρεκόρ εκτίναξε ο καύσωνας τις τιμές χονδρικές, αυξημένες χρεώσεις στους καταναλωτές φέρνουν οι ρήτρες στα συμβόλαια. Καθυστερεί η παρέμβαση της ΡΑΕ για διαφάνεια στα τιμολόγια.
Σε πρωτοφανή ύψη εκτινάσσει ο καύσωνας τις τιμές χονδρικής του ρεύματος και πλέον η ανησυχία μεταφέρεται στους καταναλωτές, οι οποίοι θα λάβουν «φουσκωμένους» λογαριασμούς, καθώς στα περισσότερα συμβόλαια έχει ενσωματωθεί η ρήτρα Οριακής Τιμής Συστήματος, που επιβαρύνει τις χρεώσεις όταν ξεπερνά κάποιο όριο η τιμή χονδρικής.
Ειδικότερα, Οριακή Τιμή Συστήματος (Ο.Τ.Σ.) είναι η τιμή χονδρικής με την οποία αγοράζουν το ρεύμα οι πάροχοι και παρουσιάζει διακυμάνσεις με αποτέλεσμα να δημιουργεί ένα μη προβλέψιμο κόστος. Μέρος του κινδύνου από την αύξηση αυτή ματακυλίεται στους τελικούς καταναλωτές. Αυτό λειτουργεί ως εξής: αν η Ο.Τ.Σ ξεπεράσει το ανώτατο όριο μιας ουδέτερης ζώνης τιμών που καθορίζεται στη σύμβαση, ο πάροχος επιβαρύνει τον καταναλωτή. Ωστόσο είναι πολλοί οι καταναλωτές που δυσκολεύονται να κατανοήσουν τον τρόπο λειτουργίας των μεταβλητών τιμών του ρεύματος, με αποτέλεσμα να έχουν αυξηθεί πολύ το τελευταίο διάστημα τα παράπονα στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Πέραν των ανησυχιών για ενδεχόμενη αδιαφάνεια στα τιμολόγια των παρόχων, το σίγουρο είναι ότι με την αυξημένη ζήτηση που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας αλλά και τη γενικότερη άνοδο της ζήτησης λόγω της τουριστικής περιόδου, παρά την όποια αποκλιμάκωση, δεν αναμένεται να δούμε μεγάλες μειώσεις στις τιμές της χονδρικής το αμέσως επόμενο διάστημα.
Η ΡΑΕ έχει ήδη εκκινήσει τις διαδικασίες προκειμένου να δοθεί μία λύση στα αυξανόμενα παράπονα των καταναλωτών για αδιαφάνεια στις χρεώσεις και έχει ζητήσει από τους προμηθευτές να προσκομίσουν ενημερωτικό υλικό αναφορικά με τις ρήτρες που προβλέπονται στα τιμολόγια. Ωστόσο, η αγορά κινήθηκε σε ρυθμούς… χελώνας ζητώντας παράταση χρόνου έως και το τέλος Ιουνίου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μέχρι να αναλύσει η ΡΑΕ τα στοιχεία για τις ρήτρες, τον αριθμό των καταναλωτών που επηρεάζουν και τις αλλαγές των τελευταίων μηνών, δεν αναμένεται να δούμε αποτελέσματα από τη ΡΑΕ πριν το φθινόπωρο.
Στο μεταξύ, με πρόσφατη παρέμβασή της η ΡΑΕ έχει ζητήσει από τη ΔΕΗ να βάλει τέλος στη ρήτρα CO2, που χαρακτηρίζεται από αδιαφάνεια και δυσκολεύει τις συγκρίσεις με τα τιμολόγια των άλλων παρόχων. Η ΔΕΗ αντικατέστησε τη ρήτρα αυτή με τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής Χρέωσης Προμήθειας, που βασίζεται στην Ο.Τ.Σ., ώστε να γίνει ένα βήμα προς την καλύτερη συγκρισιμότητα των τιμολογίων.
Από την πλευρά της, η διοίκηση της ΔΕΗ αφήνει αιχμές κατά των ανταγωνιστών της. Μιλώντας χθες στη Γενική Συνέλευση, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, Γιώργος Στάσσης ανέφερε ότι οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ θα πρέπει «να είναι πολύ προσεκτικοί και να μην παραπλανούν τον κόσμο». Όπως είπε, εμφανίζουν μεγάλες εκπτώσεις, ενώ ταυτόχρονα εφαρμόζουν μεγάλες ρήτρες προς τα πάνω. Υπενθύμισε δε ότι η ΔΕΗ διαθέτει και σταθερά τιμολόγια, χωρίς ρήτρες αναπροσαρμογής για 1-2 χρόνια.
Το ράλι στις τιμές
Η κατακόρυφη αύξηση της κατανάλωσης ρεύματος που προκάλεσε ο καύσωνας ανέβασε την τιμή της αγοράς της επόμενης ημέρας σε επίπεδο ρεκόρ, στα 128,15 ευρώ ανά MWh, ενώ η μέση ωριαία τιμή δεν έπεσε κάτω από τα 100 ευρώ ανά MWh.
Για αύριο αναμένεται να δούμε αποκλιμάκωση των τιμών, συγκριτικά με σήμερα, παρά το γεγονός ότι η ζήτηση εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 182,17 GWh, αυξημένη κατά 42% συγκριτικά με τις αρχές του μήνα όταν η ζήτηση διαμορφώθηκε σε 128 GWh. Για την κάλυψη της αυξημένης ζήτησης, επιστρατεύθηκε το σύνολο των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με αυξημένη συμμετοχή των λιγνιτικών μονάδων που έφτασε το 15%.
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι υψηλές τιμές στη χονδρική αγορά οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην έντονη ζέστη που οδηγεί σε σημαντική αύξηση της ζήτησης. Οφείλονται επίσης στην αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου και των τιμών στο σύστημα δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων.
Επιβαρυντικά λειτουργεί για τις τιμές η αλλαγή του ενεργειακού μίγματος, καθώς τις τελευταίες ημέρες έχει μειωθεί η παραγωγή από ΑΠΕ λόγω των καιρικών συνθηκών και έχει αυξηθεί η χρήση των λιγνιτικών μονάδων που επιβαρύνονται με υψηλό κόστος ρύπων. Η συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα έχει πέσει κάτω από το 20% τις τελευταίες τρεις ημέρες, ενώ συνήθως κυμαίνεται σε ποσοστό κοντά στο 30%.
Το ΥΠΕΝ επισημαίνει παράλληλα ότι σε ολόκληρη την Ευρώπη οι τιμές στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού διαμορφώνονται σε υψηλά επίπεδα τις τελευταίες ημέρες. Ο μέσος όρος στην αγορά της επόμενης ημέρας στην Ελλάδα ανήλθε σε 101,82 ευρώ/MWh. Σε αρκετές χώρες η τιμή είναι υψηλότερη, όπως στη Σερβία (102,25 ευρώ/MWh), τη Ρουμανία (108,46 ευρώ/MWh) και την Ουγγαρία (108,46 ευρώ/MWh). Σε πολλά άλλα κράτη η τιμή διαμορφώνεται σε αντίστοιχα επίπεδα με την Ελλάδα, όπως στην Ιταλία (98,16 ευρώ/MWh), τη Σλοβακία (97,2 ευρώ/ΜWh) και την Τσεχία (97,07 ευρώ/MWh).
Η Αγορά Επόμενης Ημέρας της Ελλάδας είναι συζευγμένη με τις αγορές της Ιταλίας και της Βουλγαρίας, ως εκ τούτου η εγχώρια τιμή επηρεάζεται από εκείνες που επικρατούν στις δύο γειτονικές χώρες. Εδώ και αρκετές ημέρες, η διασύνδεση με την Ιταλία είναι εκτός λειτουργίας λόγω συντήρησης του υποθαλάσσιου καλωδίου, γεγονός το οποίο μειώνει τις διαθέσιμες ποσότητες ενέργειας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές χονδρικής.
Επίθεση από τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση
Το ζήτημα των τιμών του ρεύματος πήρε και πολιτική διάσταση, καθώς ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος, άσκησε αυστηρή κριτική στην κυβέρνηση. Μεταξύ άλλων, ο κ. Φάμελλος σημειώνει ότι «η διαρκής άνοδος της χονδρικής τιμής ηλεκτρικής ενέργειας, με αποκορύφωμα το ρεκόρ των 128,15 ευρώ/MWh, που πολύ φοβόμαστε πως δε θα είναι το τελευταίο, ενεργοποιεί τις ρήτρες αναπροσαρμογής χρέωσης προμήθειας των ιδιωτών παρόχων, ρήτρα που θα εφαρμόσει από τον Σεπτέμβριο και η ΔΕΗ, εκτινάσσοντας το κόστος ηλεκτρισμού για τους καταναλωτές, ενώ ακόμη βρίσκονται αντιμέτωποι με την πανδημική κρίση. Ζητάμε την άμεση παρέμβαση, και με μόνιμο μηχανισμό εποπτείας, της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ και της αρμόδιας αρχής (ΡΑΕ)».
