Η μεγάλη μετανάστευση των Καστοριανών Εβραίων στην Αμερική έγινε ανάμεσα στο 1910 και το 1920. Η πλειοψηφία αυτών των μεταναστών ήταν άνδρες και γυναίκες στην ηλικία των είκοσι έως τριάντα. Οι περισσότεροι με λίγα χρήματα και περιορισμένη μόρφωση. Παρ’ όλα αυτά όμως με υπομονή και πολύ εργασία κατάφεραν όχι μόνο να αναπτυχθούν στην Αμερική, αλλά και να βοηθήσουν τις οικογένειες τους στην ιδιαίτερη πατρίδα τους την Καστοριά.
Οι περισσότεροι δεν είχαν χρόνο να μορφωθούν, αλλα με επιμέλεια και επιμονή ενδιαφέρονται για την επιμόρφωση των παιδιών τους και έτσι η πρώτη γενιά των Καστοριανων Εβραίων της Αμερικής είχε να παρουσιάσει μορφωμένους και επιστήμονες σε όλες τις βαθμίδες του επιστημονικου χώρου της Αμερικής.
Οι πρώτοι μετανάστες ασχολήθηκαν με διάφορες εργασίες ως εστιάτορες, εμπόριο διαφόρων ειδών αλλά πολλοί από αυτούς έγιναν ονομαστοί ως υφασματέμποροι στην βιομηχανία ενδυμάτων στην Νέα Υόρκη.
Η εργασία τους δεν ήταν μόνο για προσωπικό όφελος. Παράλληλα έχτισαν και δημιούργησαν Συναγωγές και σχολεία στο νοτιοανατολικό Μανχάταν , στο Χάρλεμ, στο Μπρονξ, στο Μπρούκλιν και το Κουινς. Η ” Σαρφαδική Αδελφότητα “, η ” Πηγή Ζωής ” (The Source of Life ), οι ” Σύλλογοι των Καστοριανων (Societies of Castoria), δύο σύλλογοι στο Μπρούκλιν και ένας στο Μανχάταν και διάφοροι άλλοι σύλλογοι και οργανώσεις βοήθησαν για την επιμόρφωση των νέων.
Οι Καστοριανοι νεολαίοι των Εβραϊκών συλλόγων ήταν μέλη στις νεολαίες ” The Broom and Allen Boys “, από τις οδούς του νότιου Μανχάταν που συχνάζανε οι νέοι της εποχής εκείνης. Επίσης ” Sun Ray Boys Club “, το “Alba Club “, το ” Classic Club” και σε άλλα διάφορα κέντρα νεολαίας.
Το 1948 ιδρύουν όλοι μαζί και το πρώτο Εβραϊκό Γηροκομείο στη Νέα Υόρκη. Όπως προανέφερα οι Καστοριανοι Εβραίοι άρχισαν να μεταναστεύουν στην Αμερική στις αρχές του 20ου αιώνα και ο πρώτος σύλλογος που δημιουργήται ονομάζεται “Hessed Ve Emeth of Castorah”, και σκοπό είχε την αλληλοβοήθεια μεταξύ των και όλων των νεομεταναστών που είχαν άμεση ανάγκη. Για δεκαετίες στάθηκε υπεράνω σκοπιμοτήτων και συμπαραστάθηκε με στοργή σε όλους.
Η φωτογραφία είναι από το 1954 και είναι η Ομοσπονδία Εβραϊκών Σωματείων της Νέας Υόρκης (” United Talmud Torah ” ), στο σχολικό κτήριο της Καστοριανης Συναγωγής στην οδό Μάλτα στο Μπρούκλιν. Απαρτίζεται από την Ένωση Σαρφαδιτών του Μπρούκλιν, τους Καστοριανους Εβραϊκούς Συλλόγους , την Εβραϊκή κοινότητα Μοναστηριωτών και την Συνάθροιση Κετερ Ζιων.
Ευχαριστώ την οικογένεια του κ. Τζιακ Μεβοραχ για την φωτογραφία του αρχείου του.
(Αφιερωμένο στον επιστήθιο φίλο μου Joe Halio, και την ιδιαίτερη αγάπη που έχει για την Καστοριά )
Αντώνης Παπαδαμιανός
