Πώς ο Ερντογάν «ξηλώνει το πουλόβερ» της τουρκικής οικονομίας - Οι συνέπειες των κινήσεών του - OlaDeka

Πώς ο Ερντογάν «ξηλώνει το πουλόβερ» της τουρκικής οικονομίας – Οι συνέπειες των κινήσεών του

Ότι απέμεινε από το κακοραμμένο πουλόβερ της τουρκικής οικονομίας αρχίζει να «ξηλώνει» ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το «ρήγμα» που παρέμεινε ανοιχτό από το 2018 άνοιξε περαιτέρω με την τέταρτη κατά σειρά καθαίρεση κεντρικού τραπεζίτη, αυτή τη φορά του Νατζί Αγκμπάλ. Φυσικά, αυτό απορρέει από τα συμπλέγματα της αχαρτογράφητης και γεμάτης αναζοπυρώσεις πολιτικής τακτικής του Τούρκου προέδρου που «γονατίζουν» την οικονομία, με τη λίρα να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο που θα επιφέρει το ολοκληρωτικό γκρέμισμα του οικοδομήματος.

Μένοντας λοιπόν μόλις τέσσερις μήνες στην καρέκλα του διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, ο Αγκμπάλ είδε την πόρτα τη εξόδου καθώς ο Ερντογάν φάνηκε πως ήταν έντονα δυσαρεστημένος με την απόφασή του να αυξήσει τα επιτόκια κατά 200 μ.β. στο 19%, μια κίνηση που προφανώς έγινε χωρίς να έχει προηγηθεί διαβούλευση με τον πρόεδρο. Ο τελευταίος μάλιστα φάνηκε να επιστρέφει στον παλιό γνώριμο εαυτό του, εξαπολύοντας «πυρ» κατά πάντων, μετά από ένα διάστημα λίγων μηνών που η χώρα αλλά και το νόμισμα κυρίως άρχισαν να σταθεροποιούνται και να απορροφώνται οι όποιες πιέσεις είχαν δημιουργηθεί.

Αξίζει να επισημάνουμε πως ο Μουράτ Ουϊσάλ άντεξε στην «ηλεκτρική καρέκλα» της κεντρικής τράπεζας για περίπου 16 μήνες προτού έρθει ο Αγκμπάλ, ενώ αλλαγές γίνονται τόσο στις διοικήσεις των τουρκικών τραπεζών όσο και στο Χρηματιστήριο της χώρας μετά την πρόσφατη παραίτηση του Χακάν Ατίλα λόγω του σκανδάλου της Halkbank.

Οι αντιδράσεις των αγορών και των ξένων οίκων σε αυτό το περιβάλλον ήταν άμεσες. Μέσα σε μόλις μια εβδομάδα, το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης «γκρεμίστηκε» καταγράφοντας απώλειες 9,6%, χάνοντας 109,84 μονάδες και πέφτοντας στις 1.382,15 μονάδες. Την ίδια στιγμή το τουρκικό νόμισμα κατέγραψε απώλειες 12,8% φτάνοντας από τις 7,21 λίρες ανά δολάριο στις 8,14 ανά λίρα.  Οι έντονοι κλυδωνισμοί στο νόμισμα προφανώς αποτυπώνονται -και θα συνεχίσουν να αποτυπώνονται- στην τσέπη του Τούρκων καταναλωτών που όλο και περισσότερο θα αδυνατούν να προσαρμόσουν το καταναλωτικό τους μοντέλο, πόσο δε μάλλον όταν θα δυσκολεύονται να αγοράσουν βασικά αγαθά.

Τουρκία

Επιπλέον, παραμένει άγνωστο πότε και με ποιόν τρόπο θα τελειώσει αυτό το «τρομακτικό» ντόμινο για την τουρκική οικονομία. Σύμφωνα με αναλυτές, είναι σχεδόν βέβαιο πως ο νέος διοικητής Σαχάπ Καβτζίογλου θα πάρει πίσω την αύξηση των επιτοκίων που υλοποίησε Αγκμπάλ ενώ θα χαλαρώσει ακόμη περισσότερο τη νομισματική πολιτική από το β’ εξάμηνο, προφανώς κατ’ εντολή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Όπως επισημαίνει ο Jason Tuvey αναλυτής της Capital Economics για τις αναδυόμενες αγορές, «πλέον αναμένουμε ότι το επιτόκιο repo μίας εβδομάδας θα μειωθεί στο 10% έως το τέλος του τρέχοντος έτους από την αρχική μας εικόνα με τον Αγκμπάλ στο τιμόνι της CBRT, όπου πιστεύαμε πως τα επιτόκια θα παρέμεναν στο 19% καθ ‘όλη τη διάρκεια του 2021». Σε αυτό το πλαίσιο, η Capital Economics εκτιμά πως τα ασφάλιστρα κινδύνου της Τουρκίας είναι πιθανό να αυξηθούν περαιτέρω. Η απότομη πτώση των πραγματικών επιτοκίων και οι αυξανόμενες ανησυχίες γύρω από τις προοπτικές του πληθωρισμού θα ασκήσουν νέες, ισχυρές πιέσεις στη λίρα. Επιπλέον οι συνθήκες στην αγορά ομολόγων επιδεινώθηκαν σημαντικά καθώς οι αποδόσεις «εκτοξεύθηκαν» σε ολόκληρη την καμπύλη με το 10ετές ομόλογο να φτάνει στο 18,9% από 14,105%, ήτοι αύξηση 482 μ.β. Συνολικά οι επενδυτές απέσυραν 29,2 εκατ. δολάρια από funds ομολόγων στο εγχώριο νόμισμα κάτι που σήμανε το μεγαλύτερο εβδομαδιαίο φετινό sell off. Υπό αυτό το πρίσμα, ο οίκος αναμένει πως το τουρκικό νόμισμα θα καταγράψει «βουτιά» φτάνοντας μέχρι τα 9,50 ανά δολάριο έως το τέλος του έτους και τα 10,50 ανά δολάριο μέχρι το τέλος του 2022.

Λίρα

Παράλληλα, η εικόνα από το ισοζύγιο της χώρας είναι άκρως προβληματική και επικίνδυνη. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ανήλθε στο 5,1% του ΑΕΠ πέρυσι, ενώ το βραχυπρόθεσμο εξωτερικό χρέος, φτάνει τα 190 δισ. δολάρια ή το 26,7% του ΑΕΠ, με σχεδόν το μισό να οφείλεται από τράπεζες. Τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα σε ξένο νόμισμα προσεγγίζουν τα 11 δισ. δολάρια, ενώ τα καθαρά αποθεματικά συναλλάγματος, εξαιρουμένων των swap της CBRT είναι περίπου – 40 δισ. δολάρια, κάτι που συνεπάγεται ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να επαναληφθούν οι προηγούμενες «τονωτικές ενέσεις» του Ερντογάν στο νόμισμα. Ήδη αρχίζουν να αχνοφαίνονται τα capital controls και οι έλεγχοι τιμών καθώς αναλυτές της Société Générale και της Statfor, επισήμαναν πως θα υπάρξει μια επιστροφή στο καθεστώς αυτό που επικράτησε κατά τη διάρκεια της θητείας του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, όσο θα επιβραδύνονται οι εισροές κεφαλαίων και θα συνεχίζονται οι τριγμοί στην αγορά ομολόγων.

Τουρκία

Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η πανδημία δημιουργώντας ένα ακόμη πιο δυσοίωνο τοπίο, με τη χώρα να καταγράφει νέο υψηλό κρουσμάτων αυτή την εβδομάδα. Από την άλλη το εμβολιαστικό πρόγραμμα μπορεί να προχωρά όπως σημειώνει ο Jason Tuvey, αλλά οι ευάλωτες ομάδες πιθανότατα δεν θα έχουν εμβολιαστεί μέχρι το γ΄τρίμηνο. Προς το παρόν, οι αυστηροί περιορισμοί που υπάρχουν είναι πιθανό να διατηρηθούν ενώ φαίνεται όλο και πιο πιθανό ότι η Τουρκία θα χάσει την αιχμή της καλοκαιρινής τουριστικής περιόδου για δεύτερη χρονιά συμπληρώνει ο αναλυτής. Ο Tuvey καταλήγει εκτιμώντας πως η ανάκαμψη της Τουρκίας θα είναι πιθανώς πολύ πιο αδύναμη φέτος από ό,τι εκτιμούσε αρχικώς. Πλέον αναμένει πως η τουρκική οικονομία θα τρέξει» με ρυθμό 4,8% φέτος και 3,5% το 2022, από 6,8% και 3,5%, αντίστοιχα ανέμενε.

Έτσι η άμμος στην κλεψύδρα της τουρκικής οικονομίας έχει αρχίσει να αδειάζει επικίνδυνα και η ψευδής αίσθηση σταθερότητας που δημιουργεί ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οδηγούν τη χώρα στο απόλυτο κενό. Μια χώρα που έχει δομηθεί εξ’ ολοκλήρου στο πολιτικό κεφάλαιο του Ερντογάν δείχνει σημάδια κατάρρευσης, με το ΔΝΤ να καιροφυλακτεί, και να αποτελεί ίσως τη μόνη διέξοδο για την Τουρκία. Ωστόσο μια προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έστω και σε επίπεδο απλών διαπραγματεύσεων θα ανοίξει τον «Ασκό του Αιόλου» για την χώρα καθώς το πολιτικό μήνυμα τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά θα επιφέρει ένα νέο ντόμινο αρνητικών εξελίξεων που θα αντανακλά στο πρόσωπο του Τούρκου ηγέτη. Φυσικά δεν θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο πως το ΔΝΤ θα σπεύσει να απλώσει «χείρα βοηθείας» στον Ερντογάν, γνωρίζοντας πως ακόμη και σε επίπεδο διαπραγματεύσεων θα προκύψουν «αγκάθια» πόσο δε μάλλον σε επίπεδο υλοποίησης μιας σκληρής μεταρρυθμιστικής ατζέντας.

Φωτογραφία: Getty Images/Ideal Image

Πηγή

Κοινοποίηση
recurring
Σας αρέσει το OlaDeka?
Κάντε μας like στο Facebook!
Κλείσιμο
Ola Deka Kastoria