Καλημέρα Σχολείο – Καλημέρα θλίψη
Άνοιξαν τα σχολεία. Για κάποιους ένα ευχάριστο και μοναδικό γεγονός,για τους περισσότερους θλιβερό. Σε μια μακρινή χώρα, στη Φινλανδία, που εδώ και μια δεκαετία οι μαθητές της βγαίνουν πρώτοι σε όλες τις διεθνείς αξιολογήσεις του ΟΟΣΑ γιορτάζουν τις μέρες αυτές. Γιορτάζουν, γιατί μετά από δυο μήνες διακοπών βρέθηκαν ξανά με τους συμμαθητές και δασκάλους φίλους τους, στη μικρή κοινότητα του σχολείου τους.
Στη Φινλανδία, στα πολυθέσια και ολοήμερα σχολεία θα βρεις παιδιά από 8 μηνών μέχρι 16 ετών. Όταν εργάζονται και οι δυο γονείς μπορούν να αφήσουν το 8 μηνών και άνω παιδί τους στο σχολείο μαζί με τα μεγαλύτερα αδερφάκια του. Στη μικρή κοινότητα του σχολείου θα βρεις παιδιά με ειδικές ανάγκες, αφού, σκοπίμως, δεν υπάρχουν ειδικά ιδρυματικά σχολεία. Θα βρεις βρέφη, να μαθαίνουν από μικρά να συνυπάρχουν με μεγάλους και ανάπηρους, όπως στην κοινωνία των μεγάλων, καλλιεργώντας το αίσθημα της ευθύνης και της αλληλεγγύης των μεγάλων παιδιών προς τα μικρότερα και προς τα διαφορετικά .
Στην Φινλανδία γιορτάζουν, γιατί θα βρεθούν πάλι σε σχολεία με σύγχρονα εργαστήρια και αμφιθέατρα, με κλειστά γυμναστήρια και πισίνες, με ειδικές αίθουσες χαλάρωσης και σάουνες, με εστιατόρια με το δωρεάν φαγητό και το σημαντικότερο, γιατί θα μάθουν και θα δημιουργήσουν γνώση με τους Δασκάλους φίλους τους, παίζοντας, συζητώντας και μελετώντας διάφορα βιβλία και όχι ένα υποχρεωτικά σε κάθε μάθημα, όπως στην χώρα μας. (Οι Δάσκαλοι μας –Καθηγητές), ακόμη και να θέλουν να πάρουν πρωτοβουλίες δημιουργικής μάθησης δεν μπορούν. Είναι υποχρεωμένοι να δουλέψουν με συγκεκριμένα βιβλία με ένα στόχο «να βγει όπως-όπως η υλη» αποστηθισμένη βεβαίως. Τα παιδιά στην Φινλανδία, στις πρώτες έξι τάξεις, κάνουν συχνά τεστ, όχι όμως για να βαθμολογηθούν αλλά για να διαπιστωθούν οι αδυναμίες τους ώστε να τους παρασχεθεί εξατομικευμένη ενισχυτική διδασκαλία.
Η φιλοσοφία τους είναι, «η βαθμολογία αποθαρρύνει και ωθεί ακόμη περισσότερο στην άρνηση μάθησης τον κακό μαθητή, ενώ επιβραβεύει τον καλό μαθητή, που έτσι και αλλιώς δεν χρειάζεται την επιβράβευση». Τα παιδιά στην Φινλανδία μπορούν ήδη από τις πρώτες τάξεις, να επιλέξουν ακόμη και το ημερήσιο πρόγραμμα τους. Ένα παιδί της δευτέρας δημοτικού, μπορεί μια ημέρα να επισκεφτεί κάποιο μάθημα της Τρίτης η ακόμη και της πρώτης, αν νομίζει πως αυτό χρειάζεται περισσότερο. Τα παιδιά στην Φινλανδία αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, που το εκπαιδευτικό τους σύστημα είναι ανάμεσα σε εκείνο των πρώτων πέντε στον κόσμο, όπως στην Ιαπωνία, Κορέα, Καναδά, όταν έχουν τεστ στα μαθηματικά, φυσική, χημεία, ακόμη στη γλώσσα τους, επιτρέπεται να έχουν μαζί τους βοήθημα και λεξικό γλώσσας.
Οι παιδαγωγοί τους δεν έχουν κανένα λόγο να απαιτήσουν από τα παιδιά να μάθουν από έξω πράγματα, που μετά από μερικές μέρες εβδομάδες δε θα θυμούνται. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να μάθουν τα παιδιά τους να σκέπτονται λογικά, με κριτική αναλυτική σκέψη, κατανοώντας περίπλοκα νοήματα και αλληλοσυσχετισμούς. Με λίγα λόγια, τους ενδιαφέρει να αγαπήσουν τα παιδιά τη μάθηση και το βιβλίο για να συνεχίσουν να μαθαίνουν μόνα τους. Με το ζόρι δε μαθαίνει κανείς, μπορείς μόνο να αποστηθίσεις ξένη γλώσσα, για λίγο καιρό. Όταν το απόγευμα, μετά την ενισχυτική διδασκαλία, οι μαθητές πάνε στο σπίτι, αφήνουν τη σάκα με τα βιβλία στο σχολείο, όλη η υπόλοιπη ημέρα τους ανήκει, χαίρονται την παιδικότητα τους. Τεστ για το σπίτι και εργασίες απαγορεύονται. Η λέξη φροντιστήριο δεν υπάρχει ούτε στο λεξικό τους. Είναι πρώτα στην Ευρώπη στην ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων και τελευταία σε τηλεθέαση.
Τα Ελληνόπουλα τρέχουν από φροντιστήριο σε φροντιστήριο σαν κουρδιστά πορτοκάλια, το μόνο που τους μένει μετά, είναι να καθίσουν εξαντλημένα μπροστά στην τηλεόραση μέχρι να τους πάρει ο ύπνος. Σε καμία άλλη χώρα του κόσμου δε βλέπεις παιδιά με τσάντες να κυκλοφορούν μέχρι τα μεσάνυχτα τρέχοντας να προλάβουν το επόμενο μάθημα αποστήθισης, προς μεγάλη ικανοποίηση των φροντιστηρίων. Είναι δυνατόν αυτά τα τραύματα της χαμένης παιδικότητας να μην έχουν βαθιές και μακροχρόνιες ψυχικές συνέπειες, τα περισσότερα Ελληνόπουλα πάνε άκεφα σε άθλια σχολεία, παραμελημένα. Θα συναντήσουν Δασκάλους στην πλειονότητα άξιους, φιλότιμους επαρκείς αλλά χαμηλά αμειβόμενους και άλλους (ευτυχώς λίγους) αδιάφορους. Θα συναντήσουν ίσως Δασκάλους, για τους οποίους η λέξη εξατομικευμένη προσέγγιση μαθητή με ιδιαίτερα προβλήματα, υπάρχει μόνο στα λεξικά.
Θα πρέπει οι μαθητές μας να αποστηθίσουν κακογραμμένα βιβλία πάνω στα οποία θα εξεταστούν. Όποιος έχει την καλύτερη μνήμη η τις καλύτερες τεχνικές αποστήθισης, όχι απαραίτητα και το καλύτερο μυαλό, θα επιβραβευθεί .Οι κακοί μαθητές θα τιμωρηθούν και θα σπρωχτούν στη μαθησιακή άρνηση. Η μαθητική διαρροή στη χώρα μας σε κάποιες περιοχές ξεπερνά το 30%, ενώ στη Φινλανδία είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Η απάντηση των υπουργών παιδείας τους είναι «είμαστε μια μικρή χώρα και δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσου με ούτε έναν μαθητή».
Γιατί αλήθεια συμβαίνουν όλα αυτά τα τραγικά, στο σημαντικότερο τομέα μιας χώρας όπως είναι η παιδεία, από την οποία εξαρτώνται όλα τα άλλα. Γιατί βασανίζουμε δίχως λόγο ότι πολυτιμότερο έχουμε, τα παιδιά μας; Γιατί ενώ πληρώνουμε τα περισσότερα λεφτά στον κόσμο για την μόρφωση των παιδιών μας (στην παραπαιδεία ) έχουμε μια τόσο άθλια δημόσια παιδεία; Κάποτε «κάποιος» είχε πει, υπάρχουν κάποιοι που τα δίδακτρα που πληρώνουν για τα παιδιά τους στα ιδιωτικά σχολεία είναι περισσότερα από τα εισοδήματα που δηλώνουν στο πόθεν έσχες !!!!. Κάποιοι άλλοι Κυβερνώντες που στέλνουν τα παιδιά τους σε πανάκριβα ιδιωτικά σχολεία, δεν έχουν κανένα λόγο να δώσουν λεφτά στη δημόσια παιδεία, όπως δεν έχουν κανένα λόγο να δώσουν λεφτά για τη δημόσια υγεία αφού αν χρειαστεί, οι ίδιοι και τα παιδιά τους θα πάνε στο MEMORIAL. Αυτή είναι νομίζω η μοναδική εξήγηση όλα τα άλλα είναι δικαιολογίες.
Στη Φινλανδία ο γιος του Πρωθυπουργού, του προέδρου της NOKIA, του θυρωρού της πολυκατοικίας και του χασάπη της γειτονιάς πάνε στο ίδιο δημόσιο σχολείο. Για αυτό και έχουν κάθε λόγο να δίνουν τα διπλάσια λεφτά από εμάς γύρω στα 7% του ΑΕΠ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ τους. Βάση της εκπαίδευσης είναι η ισότητα όλων στο Σχολείο. Οι Φινλανδοί αγαπούν την πατρίδα τους, όχι θεωρητικά σαν μια αφηρημένη ιδέα, αλλά σαν ζωντανό οργανισμό. Για αυτούς πατρίδα είναι πάνω απ’ όλα ο λαός τους, οι άνθρωποι, τα παιδιά τους. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να μάθουν τα παιδιά τους να σκέπτονται λογικά με κριτική αναλυτική σκέψη, κατανοώντας περίπλοκα νοήματα.
ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ
ΠΡΩΗΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ 1ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
