Για την ουσία του περιεχομένου αυτού του άρθρου ήθελα από καιρό να γράψω, αλλά όλο και κάτι συνέβαινε και το ανέβαλα. Η αναβολή όμως αυτή ήταν για καλό αφού μου δόθηκε η αφορμή, λόγω ενός άρθρο που διάβασα στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ(31-10-2018) με υπογραφή ενός αρθρογράφου και μάλλον δημοσιογράφου ονόματι Στέφανου Κασιμάτη. Τι γράφει λοιπόν ο αρθρογράφος μεταξύ άλλων στο άρθρο του με τίτλο ΄΄ Ο εξυπνότερος λαός του κόσμου ΄΄:
<<…….Η συγκεκριμένη έρευνα είναι σοβαρή. Διήρκησε δυο χρόνια (2015-17) έγινε σε 34 χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου και σε αυτή συμμετείχαν 56.000 άτομα. Το 76% των Ελλήνων, σύμφωνα με την έρευνα ταυτίζει τη θρησκεία με την εθνική ταυτότητα. Το 92% πιστεύει στην ύπαρξη Θεού(στη Ρωσία το 75%). Το 89% πιστεύει στην πολιτισμική του ανωτερότητα(ακολουθούν Βούλγαροι και Ρώσοι με μόλις 69%). Το 75% ταυτίζει το αίμα (την καταγωγή) με την εθνική ταυτότητα. Το 70% απορρίπτει το γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλλου. Το 66% πιστεύει στο κακό μάτι. Το 52% θα ήθελε την απαγόρευση των εκτρώσεων. Τέλος μόνο το 31% και το 35% θα αποδέχονταν αντιστοίχως μουσουλμάνο και Εβραίο ως μέλος της οικογένειάς τους. Ουσιαστικά η έρευνα επιβεβαιώνει και εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου την ύπαρξη της διαχωριστικής γραμμής των πολιτισμών ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, τη σημασία της οποίας, στον κόσμο που αναδύθηκε μετά τον ψυχρό πόλεμο, ανέδειξε πρώτος ο Σάμιουελ Χάντιγκτον, στο περίφημο δοκίμιο του 1993 για την σύγκρουση των πολιτισμών. Το σπουδαίο για εμάς και αυτό που μας κατοχυρώνει τον τίτλο του εξυπνότερου λαού του κόσμου είναι ότι, με τις επιδόσεις που καταγράφουμε στην έρευνα, οι Έλληνες πρωτεύουμε στην κατάταξη των καθυστερημένων: (φαντάζομαι να εννοεί ο δημοσιογράφος στην οικονομία και στην κρατική- δημόσια αποτελεσματικότητα). Είμαστε οι ψωνάρες της Ευρώπης! Μη σας φαίνεται βαρύ. Το 89% των Ελλήνων πιστεύει στην ανωτερότητα του ελληνικού πολιτισμού, όταν ο αμέσως επόμενος (εννοεί μάλλον λαός) ακολουθεί με είκοσι μονάδες διαφορά. Τι άλλο θέλετε; (σημειώνει ο εν λόγω δημοσιογράφος).
>>Πέραν των άλλων, τα συμπεράσματα της συγκεκριμένης έρευνας αποδεικνύουν πόσο αβάσιμη είναι η πεποίθηση, που επικρατεί σε ποσοστό 30% μεταξύ του ελληνικού πληθυσμού, ότι μας ψεκάζουν τα αεροπλάνα των διεθνών αερογραμμών, με σκοπό να μας αποβλακώσουν. Μα και να μπορούσαν να το κάνουν δεν θα είχαν λόγο! Μπορούμε και μόνοι μας να αποβλακωθούμε, δεν χρειάζεται παρέμβαση τρίτων σημειώνει ο εν λόγω αρθρογράφος. Και συνεχίζει ο αρθρογράφος με την παρατήρηση των ερευνητών που αναφέρει ότι: ‘’ η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε μέλος του ανατολικού μπλοκ, χαρακτηρίζεται από πεποιθήσεις που συντονίζονται σχεδόν πλήρως με τις απόψεις που επικρατούν σήμερα στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ ’’. Τους διαφεύγει, εντούτοις, η φρικτή ειρωνεία ότι οι περισσότεροι Έλληνες σήμερα σέβονται και τιμούν τους ηττημένους του Εμφυλίου Πολέμου, ενώ περιφρονούν του νικητές. Πολλοί είναι μάλιστα εκείνοι που θα ήθελαν η Ελλάδα να είχε βρεθεί από την άλλη πλευρά το Παραπετάσματος. Αυτή η αντίφαση, από τη μια να αγωνίζεσαι για σοσιαλισμό και από την άλλη να καταναλώνεις μανιωδώς τα αγαθά του καπιταλισμού, είναι κάτι άλλο που επίσης καθιστά τους Έλληνες τον εξυπνότερο λαό του κόσμου…..>>. (Σημ. δική μου: Τι να πει τότε κανείς για τους κινέζους, το άκρον άωτον της αντιφατικότητας που χρίζει ψυχανάλυσης, αφού κυβερνά ένα κόμμα υποτίθεται κομουνιστικό με ιδιότυπο καπιταλιστικό τρόπο και δομή;).
Αυτά και πολλά άλλα σημειώνει στο άρθρο του ο εν λόγω δημοσιογράφος τα οποία μπορεί να μην θεωρούνται ως θέσφατα αλλά έχουν την σημασία και την σημειολογία τους.
Υπάρχει μια ρήση που λέει: Δεν έχει σημασία τι γνώμη έχεις εσύ για τον εαυτό σου, αλλά τι γνώμη έχουν οι άλλοι για σένα. Έτσι πριν αναφερθώ στις γνώμες κάποιων φιλοσόφων και ανθρώπων των γραμμάτων για τους Έλληνες, θα επαναδιατυπώσω την παρακάτω έρευνα που την δημοσιοποίησα σε άρθρο μου το 2016 στην ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ με τα τίτλο: Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει εθνική συνεννόηση; Μεταξύ άλλων ανέφερε εκείνο το άρθρο τα εξής:
<<…..Με την ευκαιρία αυτή θα αναφερθώ σε ένα ψυχογράφημα του έλληνα, που το διατύπωσαν οι φίλοι μας οι αμερικάνοι, έχει δημοσιευθεί σε πολλά βιβλία και πριν πολλά χρόνια παρουσιάσθηκε στη εκπομπή της ΕΤ 3 ΄΄ Ανιχνεύσεις ΄΄ του ξεχωριστού με πολύπλευρη γνώση δημοσιογράφου Παντελή Σαββίδη. Το κείμενο διατυπώθηκε ως εξής:
΄΄ Πριν από χρόνια έγινε στην Ουάσιγκτον ένας διαγωνισμός για την επιλογή του καταλληλότερου χαρακτηρισμού ενός λαού, εκείνου δηλαδή που θα παρουσίαζε καλύτερα την ψυχολογία του. Πήραν μέρος περίπου ένα εκατομμύριο άτομα. Δεκαπενταμελής επιτροπή από επιστήμονες επέλεξε ομόφωνα τον δικαστή Ν. Κέλλυ για τον επιτυχημένο χαρακτηρισμό της ψυχολογίας του Έλληνα. Ο χαρακτηρισμός αυτός είναι μια πλούσια πηγή κοινωνικοπολιτιστικών αξιών, ένα ισχυρότατο ερέθισμα στην ανάγκη για εθνική αυτογνωσία. Ιδού το κείμενο του δικαστή.
« Μπροστά στο δικαστήριο της αδέκαστης ιστορίας ο Έλληνας αποκαλύφθηκε πάντοτε κατώτερος των περιστάσεων, αν και από διανοητική άποψη κατείχε πάντοτε τα πρωτεία.
Ο Έλληνας είναι ευφυέστατος αλλά και εγωιστής, δραστήριος αλλά και αμέθοδος, φιλότιμος αλλά γεμάτος προλήψεις, θερμόαιμος, ανυπόμονος αλλά και πολεμιστής.
Έκτισε τον Παρθενώνα και, αφού μέθυσε από τη αίγλη του τον άφησε αργότερα να γίνει στόχος των ερίδων, ανέδειξε τον Σωκράτη για να τον δηλητηριάσει, θαύμασε τον Θεμιστοκλή για να τον εξορίσει, υπηρέτησε τον Αριστοτέλη για να τον καταδιώξει, γέννησε τον Βενιζέλο για να τον δολοφονήσει. Έκτισε το Βυζάντιο για να το εκτουρκίσει, έφερε το ’21 για να το διακυβεύσει, δημιούργησε το 1909 για να το λησμονήσει. Τριπλασίασε την Ελλάδα και παραλίγο να την θάψει. Κόπτετε τη μια στιγμή για την αλήθεια και την άλλη μισεί αυτόν που αρνείται να υπηρετήσει το ψέμα. Παράξενο πλάσμα, ατίθασο, περίεργο εγωπαθές και σοφόμωρο ο Έλληνας. Λυπηθείτε τον, θαυμάστε τον αν θέλετε. Κι αν μπορείτε, προσπαθήστε να τον ταξινομήσετε ».
Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι νεοέλληνες δεν έχουν καμία σχέση με τους αρχαίους Έλληνες. Εάν όμως επικαλεσθεί κανείς την ρήση του ΟΥΙΣΤΟΝ ΤΣΟΡΤΣΙΛ που είπε: <<Αλλοίμονο εάν οι έλληνες αποκτήσουν μόρφωση και ενότητα>> και εάν υποθέσουμε ότι μετά την απελευθέρωση μας, αποκτήσαμε το πρώτο χαρακτηριστικό, το δε δεύτερο η ενότητα, δηλαδή η διχόνοια, είναι εκείνο το αδιαμφισβήτητο χαρακτηριστικό που αποδεικνύει την συνέχεια των αρχαίων Ελλήνων με τους Νεοέλληνες.
Δεν ξέρω κατά πόσο οι έρευνες που παρουσιάζουν διάφοροι οίκοι αξιολόγησης ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και εάν είναι όντως αντικειμενικές ή αξιόπιστες.
Λαμβάνοντας όμως υπόψη την γνωστή ρήση που προανέφερα ότι ‘’σημασία δεν έχει τι γνώμη έχεις εσύ για τον εαυτόν σου, αλλά τι γνώμη έχουν οι άλλοι για σένα’’ θα αναφερθώ στην γνώμη κάποιων διανοουμένων που είχαν κυρίως όμως, για τους αρχαίους Έλληνες.
Έτσι λοιπόν ο σημαντικότερος Γερμανός φιλόσοφος ο Φρίντριχ Νίτσε απαντώντας στο ερώτημα «Γιατί μισούν τους Έλληνες», αναφέρει στο πρώτο του βιβλίο, με τίτλο «Η Γέννηση της Τραγωδίας» (1872) και
συγκεκριμένα στο κεφάλαιο 15, κάνει μία ιδιαίτερα μνεία στο ελληνικό έθνος αποδεικνύοντας ότι, ο Νίτσε είναι πολύ μπροστά από την εποχή του…..δίνοντας έτσι και απάντηση στη στάση ορισμένων κύκλων στην Ευρώπη απέναντί μας, σε συνδυασμό με τη δυσπιστία που υπάρχει γύρω από τους Έλληνες που έχει προβληματίσει κατά καιρούς και τους πιο αυστηρούς κριτές μας. «Οι Έλληνες είναι τεμπέληδες και φοροφυγάδες» είναι μερικά μόνο από τα κοσμητικά σχόλια που ακούγονται ή ακούστηκαν κάνοντας πολλούς να αναρωτιούνται, γιατί τόσο μένος γύρω από ένα λαό με μία λαμπρή ιστορία και ένα αξιοζήλευτο πολιτισμό.
Η ξεχωριστή λοιπόν απάντηση του φιλοσόφου Φρίντριχ Νίτσε έχει ως εξής:
«Αποδεδειγμένα σε κάθε περίοδο της εξέλιξής του ο δυτικοευρωπαϊκός πολιτισμός προσπάθησε να απελευθερώσει τον εαυτό του από τους Έλληνες.
Η προσπάθεια αυτή είναι διαποτισμένη με βαθύτατη δυσαρέσκεια, διότι οτιδήποτε κι αν δημιουργούσαν, φαινομενικά πρωτότυπο και άξιο θαυμασμού, έχανε χρώμα και ζωή στη σύγκρισή του με το ελληνικό μοντέλο, συρρικνωνόταν, κατέληγε να μοιάζει με φθηνό αντίγραφο, με καρικατούρα.
Έτσι ξανά και ξανά μια οργή ποτισμένη με μίσος ξεσπάει εναντίον των Ελλήνων, εναντίον αυτού του μικρού και αλαζονικού έθνους, που είχε το νεύρο να ονομάσει βαρβαρικά ότι δεν είχε δημιουργηθεί στο έδαφός του…
Κανένας από τους επανεμφανιζόμενους εχθρούς τους δεν είχε την τύχη να ανακαλύψει το κώνειο, με το οποίο θα μπορούσαμε μια για πάντα να απαλλαγούμε απ’ αυτούς. Όλα τα δηλητήρια του φθόνου, της ύβρεως, του μίσους έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή να διαταράξουν την υπέροχη ομορφιά τους. Έτσι, οι άνθρωποι συνεχίζουν να νιώθουν ντροπή και φόβο απέναντι στους Έλληνες. Βέβαια, πού και πού, κάποιος εμφανίζεται που αναγνωρίζει ακέραιη την αλήθεια, την αλήθεια που διδάσκει ότι οι Έλληνες είναι οι ηνίοχοι κάθε επερχόμενου πολιτισμού και σχεδόν πάντα τόσο τα άρματα όσο και τα άλογα των επερχόμενων πολιτισμών είναι πολύ χαμηλής ποιότητας σε σχέση με τους ηνιόχους, οι οποίοι τελικά αθλούνται οδηγώντας το άρμα στην άβυσσο, την οποία αυτοί ξεπερνούν με αχίλλειο πήδημα». (πηγη ramnousia.com)
- Ας δούμε λοιπόν τι λέει ένα άλλος διανοούμενος που ακούει στο όνομα Ζαν Ρισπέν (1849-1926). Ποιητής, δραματουργός και μυθιστοριογράφος. Γεννήθηκε στη Μεντέα της Αλγερίας. Φιλέλληνας ειλικρινής και γνήσιος, ο Ρισπέν γνώριζε άριστα την αρχαία ελληνική φιλολογία, συνέγραψε μια «Ελληνική Μυθολογία», έμαθε νέα ελληνικά μόνο και μόνο για να διαβάσει δημοτικά τραγούδια στο πρωτότυπο, συνδέθηκε με Έλληνες λογίους και επισκέφθηκε την Ελλάδα ύστερα απ’ τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
<<.Γκρεμίστε όλη την Ελλάδα σε βάθος 100 μέτρων.
Αδειάστε όλα τα μουσεία σας, από όλον τον κόσμο.
Γκρεμίστε κάθε τι Ελληνικό από όλο τον πλανήτη.
Έπειτα σβήστε την Ελληνική γλώσσα από παντού. Από την ιατρική σας από την φυσική σας, από τα μαθηματικά σας (γεωμετρία, άλγεβρα), από την φυσική σας, τη χημεία, την αστρονομική, την πολιτική την καθημερινότητά σας.
Διαγράψτε τα μαθηματικά, διαγράψτε κάθε σχήμα, κάντε το τρίγωνο-οκτάγωνο, την ευθεία -καμπύλη, σβήστε την γεωμετρία από τα κτίρια σας, τους δρόμους σας, τα παιχνίδια σας, τα αμάξια σας, σβήστε την ονομασία κάθε ασθένειας και κάθε φαρμάκου, διαγράψτε την δημοκρατία και την πολιτική, διαγράψτε την βαρύτητα και φέρτε το πάνω κάτω, αλλάξτε τους δορυφόρους σας να έχουν τετράγωνη τροχιά, αλλάξτε όλα τα βιβλία σας (γιατί παντού θα υπάρχει και έστω μια ελληνική λέξη), σβήστε από την καθημερινότητα σας κάθε ελληνική λέξη, αλλάξτε τα ευαγγέλια, αλλάξτε το όνομα του Χριστού που και αυτό βγαίνει από τα Ελληνικά και σημαίνει αυτός που έχει το χρίσμα, αλλάξτε και το σχήμα κάθε ναού (να μην έχει την ελληνική γεωμετρία), σβήστε τον Μέγα Αλέξανδρο, σβήστε όλους τους Μυθικούς και Ιστορικούς ήρωες, αλλάξτε την παιδεία σας, αλλάξτε το όνομα της ιστορίας, αλλάξτε τα ονόματα στα πανεπιστήμια σας, αλλάξτε τον τρόπο γραφής σας, χρησιμοποιήστε τον αραβικό, διαγράψτε την φιλοσοφία, διαγράψτε, διαγράψτε, διαγράψτε…
Θα πείτε «δεν γίνεται». Σωστά, δεν γίνεται γιατί μετά δεν θα μπορείτε να στεριώσετε ούτε μια πρόταση!
Δεν γίνεται να σβήσει η Ελλάδα, ο Έλληνας, η προσφορά του πάνω σε αυτόν τον πλανήτη… >>.
«Η πρόκληση πάντως ισχύει.»
Αυτά όσο αφορά το παρελθόν, ας έρθουμε τώρα και στο όχι και τόσο πρόσφατο μέλλον και μάλιστα σε μια προσωπική εμπειρία που είχα πριν είκοσι και πλέον χρόνια, με αφορμή μια αλληλογραφία που είχα με έναν διανοούμενο από την Λίμα του Περού. Διάβασα λοιπόν στην εφημερίδα το ΒΗΜΑ πριν το 1996, μια επιστολή ενός νεαρού φιλέλληνα, ο οποίος σπούδασε φιλοσοφία και κλασικές γλώσσες ( λατινικά και ελληνικά) και ζητούσε επαφή με κάποιον στον Ελλάδα για να εξασκήσει την ελληνική γλώσσα και να γνωρίσει καλύτερα την χώρα μας. Του έστειλα μια επιστολή και ένα βιβλίο μου που είχα γράψει τότε για την ιστορία της γούνας. Για να μην αναφερθώ σε περισσότερα, παραθέτω όλη του την επιστολή αυτούσια για να καταλάβει ο κάθε αναγνώστης την δύναμη, κυρίως του αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού, τον οποίο δεν αξιοποιήσαμε αλλά ούτε και αξιοποιούμαι όπως θα έπρεπε. Απλώς αυτός ο πολιτισμός με την δική του δυναμική δουλεύει για λογαριασμό μας, ενώ εμείς ως κρατική οντότητα δεν κάνουμε ούτε τα απαραίτητα(π.χ. Ωράριο λειτουργίας των Μουσείων). Ευτυχώς που υπάρχουν μεμονωμένοι Έλληνες εντός και εκτός ελλαδικού χώρου που μας βγάζουν ασπροπρόσωπους και έτσι κρατούνται τα προσχήματα.
Η επιστολή αυτή με τον αξιοθαύμαστο γραφικό χαρακτήρα αυτού το Φιλέλληνα έχει ως εξής:
2/4/1996
<< Αγαπητέ Κύριε Λεωνίδα Πουλιόπουλε,
Λίγες μέρες πριν έλαβα το δικό σας βιβλίο. Αυτό μου έδωσε μεγάλη χαρά, επειδή πιστεύω ότι απέκτησα ένα φίλο, καλλιεργημένο, με ακαδημαϊκή σταδιοδρομία. Φυσικά είναι περιττό να σας εκφράσω τις ευχαριστίες μου για την απάντηση σου. Εδώ και αρκετές(αντί αρκετούς) μήνες έχω αρχίσει να σπουδάζω Νέα Ελληνικά. Μπορείτε να φανταστείτε ότι δύσκολα θα βρίσκω εδώ στο Περού βοηθήματα για τα νέα Ελληνικά. Γι’ αυτό αποφάσισα να γράψω ένα γράμμα στο ΄΄ Βήμα ΄΄. Συνήθως αγόραζα την εφημερίδα αυτή με βοήθεια ενός φίλου μου. Να σας μιλήσω λίγο για τον εαυτό μου; Είμαι 29 χρόνων. Όπως ξέρετε, έχω σπουδάσει Φιλοσοφία και κλασικές γλώσσες (αρχαία ελληνικά και λατινικά) στη Φιλοσοφική Σχολή (χ. 1548) πανεπιστημίου ΄΄…….de Lima ΄΄. Αυτή την περίοδο εργάζομαι ως μεταφραστής και ΄΄ δημοσιογράφος ΄΄. Έχω κάνει ΄΄ Interviews΄΄ και μεταφράσει μερικά άρθρα από τα Γαλλικά και Γερμανικά για δύο εφημερίδες( La Repubika και El Pervano). Η τελευταία μετάφραση ήταν μια συνέντευξη στον Guenter Grass ( από το περιοδικό ΄΄ Der Stern΄΄ ). Τώρα θα ήθελα να δημοσιεύσω ΄΄ ελληνικά ΄΄ άρθρα.
Χθες με πήρε ένας καλύτερος μου φίλος τηλέφωνο και μου είπε πως πέθανε ο μεγάλος σας ποιητής Ο. Ελύτης (δυστυχώς δεν ήξερε σε ποια ημέρα). Αυτές τις μέρες διάβασα και ένα πανέμορφο του βιβλίο. ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΑ. Βρήκα αυτό το δοκίμιο πιο φιλοσοφημένο πάνω στο θέμα της τέχνης, της Ελλάδας, γενικά στον κόσμο μας. Φυσικά σας εκφράζω την βαθύτατη θλίψη μου για το θάνατο του.
Διαβάζοντας το βιβλίο σας και βλέποντας φωτογραφίες της χώρας σας η επιθυμία μου να βρεθώ εκεί έγινε μεγαλύτερη. Έχω ορκισθεί στον εαυτό μου ότι κάποια μέρα – αργά ή γρήγορα – θα πατήσω το πόδι μου στην ονειρική – για μένα – Καστοριά. Φυσικά ισχύει το ίδιο και για σας και θα χαρώ αν έρθετε στο Περού ( υπάρχει κι εδώ μια κατεργασία και εμπορία γουναρικών δυστυχώς όχι μεγάλη).
Θα χαρώ πολύ να πάρω την απάντησή σας.
Φιλιά
Ραφαέλ ….. ……. >>.
Συμπερασματικός Επίλογος:
Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει πληθώρα άλλων περιπτώσεων, θετικών και αρνητικών χαρακτηριστικών ή γνωμών όπως π.χ. την σχετικά πρόσφατη μελέτη του ΟΟΣΑ που αναφέρει ότι η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις 10 πιο έξυπνες χώρες του κόσμου, βάσει του ποσοστού των επιστημόνων. (6η θέση). Φυσικά στην περίπτωση αυτή, δεν μπορούμε να επεκταθούμε περαιτέρω, διότι δεν υπάρχει η πολυτέλεια του χώρου ούτε και του χρόνου. Εκείνο όμως που θα πρέπει να μείνει ως συμπέρασμα είναι ότι, σε κάθε λαό υπάρχουν τόσο θετικά όσο και αρνητικά χαρακτηριστικά. Εάν επικεντρωθεί κανείς μόνο στα αρνητικά θα τον κακοχαρακτηρίσει και θα τον απαξιώσει, εάν επικεντρωθεί μόνο στα θετικά θα τον εξιδανικεύσει και θα τον θαυμάζει. Η αντικειμενική γνώμη είναι πάντα δύσκολη και χρειάζεται πολύ έρευνα και δουλειά για να την αποκομίσεις. Σε κάθε λαό υπάρχουν άνθρωποι ικανοί και ανίκανοι, έξυπνοι και κουτοί, ήρωες και προδότες, έντιμοι και ανέντιμοι, χρήσιμοι ηλίθιοι, (όπως π.χ. στην περίπτωση του αχρείαστου και καταστροφικού εμφυλίου και της Χούντας των συνταγματαρχών) κ.ο.κ. Εμείς ως λαός ευτυχώς ή δυστυχώς έχουμε μια βαριά κληρονομιά, την οποία οφείλουμε να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού, διότι αυτό είναι το αξιακό μας κεφάλαιο, οι άυλες ‘’μετοχές’’ μας, των οποίων η αξία δεν μπορεί να εκτιμηθεί από κανέναν οίκο αξιολόγησης. Ιστορία, πολιτισμός, γεωγραφική θέση, κλίμα, φήμη(goodwill), επιδεξιότητα, φιλότιμο κ.λπ. αποτελούν το μεγαλύτερο επενδυτικό αγαθό για έναν λαό. Θα πρέπει να αφήσουμε τις ιδεοληψίες μας να γίνουμε ποιο μεθοδικοί, να απαλλαγούμε από το σύνδρομο ‘’να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα’’, να αγαπήσουμε την πειθαρχία, την αξιοκρατία, να γίνουμε ποιο ενεργείς και διεκδικητικοί πολίτες, περισσότερη αυτογνωσία, λιγότερη αρχαιολαγνεία και πολλά άλλα ακόμη, που θα μας αυξήσουν το γόητρο την φήμη και φυσικά την καλώς εννοούμενη ευημερία. Κυρίως δε να βρούμε ένα σύστημα αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας έτσι ώστε να μην ασχολούνται με τα κοινά και την πολιτική οι καιροσκόποι και οι μετριότητες, αλλά οι ικανότεροι και οι καλύτεροι. Κυρίως δε να μην αφήνουμε μυαλά, όπως ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης πολυβραβευμένος καθηγητής του ΜΙΤ και πολλοί άλλοι συμπατριώτες μας, να φεύγουν στο εξωτερικό και να μην τους αναδεικνύουμε ως πρότυπα.
Τώρα ως προς την ουσία και τον τίτλο του άρθρου, ας βγάλει κανείς μόνος του τα συμπεράσματά του.
