Ο χειµώνας µοιάζει να έχει καθυστερήσει να κάνει την (έντονη) εµφάνισή του στην Ελλάδα και ανάλογη µοιάζει να είναι η εικόνα και για τις υπόλοιπες περιοχές του βορείου ηµισφαιρίου, κυρίως σε Ευρώπη και Αµερική. ∆εν έχουµε δει ακόµη εικόνες πληµµυρισµένων περιοχών ή πόλεων θαµµένων µέσα στο χιόνι. Μια γρήγορη απάντηση θα µπορούσε να είναι ότι οι κλιµατικές αλλαγές, κύριο χαρακτηριστικό των οποίων είναι η αύξηση της θερµοκρασίας σε παγκόσµιο επίπεδο, έχουν ως αποτέλεσµα ο φετινός χειµώνας να είναι πιο ήπιος από άλλες φορές.
Είναι όµως έτσι; Πράγµατι την τελευταία εικοσαετία η µέση θερµοκρασία στον πλανήτη σπάει το ένα ρεκόρ µετά το άλλο, µε κάθε νέα χρονιά να είναι πιο ζεστή από την προηγουµένη. Μια σειρά από έρευνες που έγιναν τα τελευταία χρόνια έδειξαν ότι οι αυξηµένες θερµοκρασίες που βιώνει η Αρκτική καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, και ειδικά τη χειµερινή περίοδο, προκαλούν µια σειρά από σύνθετες γεωατµοσφαιρικές διεργασίες, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσµα νοτιότερες περιοχές, όπως αυτές της Ευρώπης και της Βορείου Αµερικής, να έρχονται αντιµέτωπες µε έναν πραγµατικά «τρελό» καιρό. Η κακοκαιρία χτυπάει µε πρωτοφανή ένταση ακόµη και περιοχές που δεν αντιµετώπιζαν τέτοια προβλήµατα.
Πέρυσι χτυπήθηκε από σφοδρό χειµώνα η τροπικού κλίµατος Φλόριντα. Επίσης τα κύµατα σφοδρής κακοκαιρίας ακολουθούν πλέον κύµατα µεγάλης καλοκαιρίας. Τον περασµένο Ιανουάριο οι ΗΠΑ δέχτηκαν αυτό που οι ειδικοί χαρακτήρισαν «βοµβαρδισµό» ακραίων φαινοµένων και ακολούθησε ένας Φεβρουάριος µε θερµοκρασίες Ιουλίου! «Υπάρχει µια αξιοπρόσεκτη και ισχυρή σύνδεση ανάµεσα στην Αρκτική µε τις πολύ υψηλές θερµοκρασίες και τους πολύ ψυχρούς χειµώνες να κάνουν την εµφάνισή τους νότια της Αρκτικής. Πρόκειται για µια σύνθετη ιστορία που σχετίζεται µε τις µη αναµενόµενες επιπτώσεις που µπορεί να έχουν οι κλιµατικές αλλαγές υποστηρίζει ο Γιουντάχ Κοέν, κλιµατολόγος του αµερικανικού οργανισµού Ατµοσφαιρικής και Περιβαλλοντικής Ερευνας.
Οι επιστήµονες αναφέρουν ότι επιπτώσεις των κλιµατικών αλλαγών -και στην προκειµένη περίπτωση το πώς θα βιώσει τον χειµώνα η κάθε περιοχή- έχουν να κάνουν µε τη γεωγραφική θέση της κάθε περιοχής, το ανάγλυφό της, τις τοπικές συνθήκες που επικρατούν, το µικροκλίµα κ.λπ. Παρά την αλµατώδη πρόοδο της µετεωρολογίας, ασφαλείς προγνώσεις για το πώς θα κάνει την εµφάνισή του ο χειµώνας γενικότερα σε µια χώρα αλλά και σε κάθε περιοχή της ξεχωριστά δεν µπορούν να γίνουν. Αν µάλιστα στην εξίσωση µπουν και οι κλιµατικές αλλαγές, η προσπάθεια ασφαλούς πρόγνωσης γίνεται ακόµη πιο δύσκολη.
Τι προβλέπουν τα μερομήνια
Ονοµάζονται «µεροµήνια» και είναι ένας πρακτικός τρόπος πρόβλεψης του καιρού σε µεγάλο βάθος χρόνου, ο οποίος βασίζεται σε παρατηρήσεις των καιρικών φαινοµένων στο τέλος του καλοκαιριού. Φυσικά τα µεροµήνια αµφισβητούνται από την επίσηµη µετεωρολογία, αλλά έχουν όµως πολυάριθµους υποστηρικτές ανάµεσα σε γεωργούς, κτηνοτρόφους, αλιείς και γενικά ανθρώπους που ζουν και εργάζονται στην ύπαιθρο. Για τον φετινό χειµώνα τα µεροµήνια έχουν ήδη βγάλει την… ετυµηγορία τους. Για τις τελευταίες µέρες του ∆εκεµβρίου τα µεροµήνια κάνουν λόγο για χαµηλές θερµοκρασίες, αλλά χωρίς την εµφάνιση έντονων καιρικών φαινοµένων.
Για την πρώτη εβδοµάδα του νέου έτους προβλέπονται βοριαδάκια, αλλά χωρίς πολύ κρύο. Για τις επόµενες µέρες και µέχρι τα µέσα Ιανουαρίου προβλέπονται νεφώσεις και βροχές, ενώ στα µέσα Ιανουαρίου θα κάνουν την εµφάνισή τους οι Αλκυονίδες, µε τον καιρό να είναι αίθριος. Αµέσως µετά θα υπάρξουν βροχές και πτώση θερµοκρασίας, αλλά γρήγορα ο καιρός θα βελτιωθεί. Για τον Φεβρουάριο τα µεροµήνια προβλέπουν χειµωνιάτικο καιρό, αλλά χωρίς έντονα φαινόµενα. Κρύο, λίγα χιόνια, λίγες βροχές και προς το τέλος του µήνα βελτίωση του καιρού. Εναν πολύ καλό Μάρτιο προβλέπουν τα µεροµήνια, τον οποίο θα ακολουθήσει ένας πολύ κακός Απρίλιος, µε γενική επιδείνωση του καιρού καθ’ όλη τη διάρκεια του µήνα, ενώ πολύ κακός καιρός προβλέπεται και για το πρώτο 15νθήµερο του Μαΐου.
«Φυσιολογικές συνθήκες»
Βέβαια για το τι πραγµατικά συµβαίνει στην Ελλάδα τον φετινό χειµώνα, για το τι πρόκειται να συµβεί και το αν είµαστε και εµείς τελικά θύµατα των κλιµατικών αλλαγών, το καλύτερο είναι να ακούσουµε τι λένε οι πλέον αρµόδιοι. Ο διευθυντής της Εθνικής Μετε- «Οι κλιµατικές αλλαγές υπάρχουν, αλλά η γνώµη µου είναι ότι δεν είναι µετρήσιµες ακόµη οι επιπτώσεις τους στις µεταβολές τους καιρού» τονίζει ο διευθυντής της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, Θοδωρής Κολυδάς. ωρολογικής Υπηρεσίας, Θοδωρής Κολυδάς, µίλησε στο «Εθνος», εξηγώντας πώς έχει η κατάσταση.
Oπως φαίνεται το κύµα κακοκαιρίας ήταν ηπιότερο από όσο αναµέναµε και γενικά φαίνεται ότι βιώνουµε µέχρι τώρα έναν ήπιο χειµώνα. Είναι έτσι τα πράγµατα;
Οσον αφορά το κύµα κακοκαιρίας, οι ανακοινώσεις µας ήταν σαφείς και έκαναν λόγο για κίτρινο συναγερµό. Οποιος διαβάσει προσεκτικά τις ανακοινώσεις µας θα δει ότι περιέγραφαν αυτό που τελικά συνέβη. Απλά, όπως συµβαίνει συχνά, διάφορα media επέλεξαν τον εύκολο δρόµο του εντυπωσιασµού, ίσως και το κυνήγι των κλικ, µεταφέροντας µια εικόνα που δεν ανταποκρινόταν στην πραγµατικότητα και δεν συµβάδιζε µε αυτό που εµείς περιγράφαµε. Ισως δεν είναι ευθύνη µόνο των δηµοσιογράφων και χρειάζεται καλύτερη συνεργασία ανάµεσα σε όλους τους εµπλεκόµενους για να ενηµερώνεται σωστά η κοινή γνώµη. Για τον χειµώνα που βιώνουµε µπορώ να πω ότι είναι ένας κανονικός χειµώνας. Εχουµε µάλιστα καλές βροχές που εξισορρόπησαν την κατάσταση µε την απουσία βροχών τον Σεπτέµβριο. Επίσης έχουµε ικανοποιητική χιονόπτωση στις ορεινές περιοχές. Ισως στο Λεκανοπέδιο της Αττικής η κατάσταση µέχρι τώρα να µοιάζει πιο ήπια, αλλά η υπόλοιπη Ελλάδα βιώνει φυσιολογικές χειµωνιάτικες συνθήκες.
Υπάρχουν κάποια στοιχεία που να δείχνουν πώς θα κυλήσει γενικά ο φετινός χειµώνας στην Ελλάδα;
Εχει υπάρξει σηµαντική πρόοδος στον τοµέα της πρόγνωσης, αλλά ακόµη δεν µπορούµε να δώσουµε ασφαλείς προγνώσεις σε βάθος µεγαλύτερο των τριών εβδοµάδων. Οπότε δεν µπορούµε να γνωρίζουµε µε ακρίβεια τι θα συµβεί τις επόµενες εβδοµάδες και πολύ περισσότερο τους επόµενους µήνες. Υπάρχουν όµως πλέον εργαλεία και µέθοδοι που εξελίσσουν τη διαδικασία της πρόγνωσης και ίσως πολύ σύντοµα να µπορούµε να δίνουµε προβλέψεις µεγαλύτερης διάρκειας.
Επηρεάζουν τον καιρό στην Ελλάδα οι κλιµατικές αλλαγές;
Μιλώντας σε γενικό πλαίσιο, η απάντηση είναι ότι οι κλιµατικές αλλαγές ναι υπάρχουν, αλλά η γνώµη µου είναι ότι δεν είναι µετρήσιµες ακόµη οι επιπτώσεις τους στις µεταβολές τους καιρού. Παρακολουθώ τις διάφορες έρευνες που δηµοσιεύονται τα τελευταία χρόνια και υποδεικνύουν µια τέτοια σύνδεση, αλλά διατηρώ πολλές επιφυλάξεις ακόµη για το αν συµβαίνει κάτι τέτοιο. Πιστεύω επίσης ότι υπάρχει για ευνόητους λόγους και µια στοχευµένη διόγκωση της πιθανής σύνδεσης ανάµεσα στις κλιµατικές αλλαγές και τις καιρικές συνθήκες από διαφόρους φορείς που επενδύουν σηµαντικά ποσά στην προσπάθεια αντιµετώπισης των κλιµατικών αλλαγών.
