Τι σημαίνει για την Ευρώπη η αποχώρηση της Μέρκελ - OlaDeka

Τι σημαίνει για την Ευρώπη η αποχώρηση της Μέρκελ

Η Μέρκελ θα έχει λιγότερη επιρροή στην ευρωπαϊκή σκηνή, όπου υπήρξε η πρωταγωνιστική πολιτική προσωπικότητα για περισσότερο από μια δεκαετία.Μετά τις ιστορικές απώλειες που υπέστη το κόμμα της στις εκλογές του προηγούμενου έτους, η Άνγκελα Μέρκελ συμφώνησε να ανοίξει το δρόμο για την ανάδειξη ενός νέου ηγέτη των Χριστιανοδημοκρατών (CDU), ανακοινώνοντας την αποχώρησή της από το επίκεντρο της γερμανικής πολιτικής – και δίνοντας  ίσως ένα πρώιμο τέλος στην καγκελαρία της.
Η απόφαση της να αποχωρήσει από την πολιτική σκηνή στο τέλος της θητείας της, την οποία ανακοίνωσε σε συνάντηση της εκτελεστικής επιτροπής του CDU το πρωί της Δευτέρας και αργότερα σε συνέντευξη Τύπου, ίσως να μην αποτέλεσε λοιπόν τεράστια έκπληξη. Άλλωστε είχαν προηγηθεί οι μεγάλες απώλειες του κόμματος της στις περιφερειακές εκλογές της Κυριακής στην Έσση. Παρόλ’ αυτά η είδηση σόκαρε το πολιτικό Βερολίνο, που αντιλαμβάνεται πως η αποχώρηση της Μέρκελ θα έχει βαθιές επιπτώσεις στο μέλλον της χώρας.

Η απόφαση αυτή εισάγει περαιτέρω αστάθεια στη γερμανική πολιτική, αυξάνοντας την πιθανότητα ο μεγάλος συνασπισμός της Μέρκελ με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), που ήδη κρέμεται από μια κλωστή, να καταρρεύσει τους ερχόμενους μήνες. Επιπλέον, φαίνεται πλέον αναπόφευκτο ότι ο αγώνας για την διαδοχή της στην ηγεσία του CDU θα αποσπάσει περαιτέρω το κόμμα από τη διοίκηση της χώρας.

Η Μέρκελ θα έχει επίσης λιγότερη επιρροή στην ευρωπαϊκή σκηνή, όπου υπήρξε η πρωταγωνιστική πολιτική προσωπικότητα για περισσότερο από μια δεκαετία. Η Γερμανίδα Καγκελάριος αποτελεί σύμβολο σταθερότητας για την Ευρώπη. Η αποχώρηση της πριν από τις επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές της Γερμανίας – που αναμένεται να διεξαχθούν το 2021 – κάνει πολλούς να πιστεύουν πως η πολιτική σταθερότητα και η συναίνεση της ηπείρου βρίσκονται αναμφισβήτητα σε μεγαλύτερο κίνδυνο από οποιαδήποτε άλλη στιγμή μετά το τέλος του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου.

Ξεκινά η κούρσα της διαδοχής

Ενώ η Μέρκελ δήλωσε ότι σκοπεύει να παραμείνει καγκελάριος μέχρι το 2021, η απόφασή της να μην βάλει ξανά υποψήφια για την προεδρία του CDU όταν λήξει η θητεία της τον Δεκέμβριο φέρνει εξελίξεις που δεν μπορεί πλέον να ελέγξει.

Αυτό κατέστη σαφές μέσα σε λίγα λεπτά μετά τη διαρροή της ανακοίνωσης της, καθώς προέκυψε ότι ο Φρίντριχ Μερτζ, εδώ και χρόνια γνωστός εσωτερικός αντίπαλος της Μέρκελ με έντονη επιρροή στους παραδοσιακούς του CDU, είναι πιθανό να μπει στον αγώνα για να την αντικαταστήσει.

Εκτός από τον Μερτζ, ο υπουργός Υγείας Τζενς Σπαχν, ο ισχυρότερος εσωτερικός κριτικός της Γερμανίδας καγκελαρίου, ανακοίνωσε τις προθέσεις του να διεκδικήσει τη θέση της.

Αν ο Μερτζ ή ο Σπαχν κερδίσουν τον αγώνα για να αντικαταστήσουν τη Μέρκελ, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα εκείνη να αποχωρήσει πρόωρα από καγκελάριος, ανακοινώνοντας νέες εκλογές.

Με τα χρόνια (συμπεριλαμβανομένου του τελευταίου μήνα), η Μέρκελ έχει επανειλημμένα τονίσει τη σημασία της σύμπνοιας μεταξύ του γραφείου της καγκελαρίας και της ηγεσίας του CDU. «Ο διαχωρισμός των εξουσιών οδηγεί σε ανταγωνισμό και συγκρούσεις», υποστήριξε η Μέρκελ.

Τη Δευτέρα, η Μέρκελ δήλωσε ότι έχει αποδείξει κατά τη διάρκεια των ετών ότι μπορεί να συνεργαστεί με σχεδόν οποιονδήποτε. Επέμεινε ότι η απόφαση της δεν προκλήθηκε από την εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής, αλλά έχει παρθεί από το καλοκαίρι.

Πώς ήρθε η φθορά

Για χρόνια η ευρεία δημοτικότητα της Μέρκελ στη Γερμανία υπήρξε ένα ισχυρό όπλο για την αποθάρρυνση των εσωτερικών της αντιπάλων. Το γεγονός ότι ηγήθηκε του CDU σε τέσσερις νίκες στις ομοσπονδιακές εκλογές ήταν ένα ισχυρό επιχείρημα για το κόμμα να την ακολουθεί, ακόμα κι αν πολλοί στη βάση διαφωνούσαν μαζί της.

Η απόφασή της να αποχωρήσει ξεκίνησε με την κακή εμφάνιση του κόμματος στις ομοσπονδιακές εκλογές του περασμένου έτους, όταν έχασε περισσότερο από το 20% της υποστήριξης του. Η αποτυχημένη προσπάθεια της Μέρκελ για την οικοδόμηση ενός τριμερούς συνασπισμού με τους Πράσινους και τους Ελεύθερους Δημοκράτες μετά τις εκλογές, η οποία άφησε τη χώρα σε πολιτικό κενό για μήνες, ενεθάρρυνε την απογοήτευση των ψηφοφόρων. Η Μέρκελ κατόρθωσε να δημιουργήσει έναν άλλο μεγάλο συνασπισμό τον Φεβρουάριο, αλλά ο αγώνας που ακολούθησε, ειδικά στο δικό της συντηρητικό μπλοκ, αποδείχθηκε πως έκανε ανεπανόρθωτη ζημία στη φήμη της κυβέρνησής της.

Οι πρόσφατες εκλογές στη Βαυαρία και στην Έσση έδειξαν ότι το κοινό είναι όλο και περισσότερο δυσαρεστημένο από την κυβέρνηση της Μέρκελ. Οι δημοσκοπήσεις της Γερμανίας στο σύνολό τους δείχνουν μια παρόμοια εικόνα, με το CDU και το αδελφικό κόμμα του, το CSU της Βαυαρίας, να φτάνουν μόλις το 24% σε δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα.

Αν και οι αξιολογήσεις της προσωπικής έγκρισης της Μέρκελ παραμένουν σχετικά υψηλές το CDU δεν επωφελείται πλέον από τη δύναμη της προσωπικότητάς της, όπως κάποτε.

Η απώλεια στήριξης οφείλεται εν μέρει στην απόφαση της του 2015 για να παραμείνουν τα σύνορα της Γερμανίας ανοιχτά στο πρωτοφανές κύμα προσφύγων, απόφαση που τροφοδότησε τη άνοδο της άκρας δεξιάς στη Γερμανία. Ωστόσο, είναι επίσης μια φυσική εξέλιξη μιας πολιτικής σταδιοδρομίας που είναι μεταξύ των μεγαλύτερων της Γερμανίας.

Από την άποψη αυτή, η ανακοίνωση της Μέρκελ τη Δευτέρα είναι πιο αξιοσημείωτη για το χρόνο που έγινε, παρά για την ουσία της, αφού κανείς δεν περίμενε πως θα είναι ξανά υποψήφια για την καγκελαρία. Το μόνο ερώτημα ήταν πότε και πώς θα ανακοίνωνε την αποχώρησή της.

Η Ευρώπη

Το CDU υπερηφανεύεται για την σταθερότητα, τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ευρώπη. Αλλά όταν έρθει η αλλαγή, αυτή μπορεί να είναι γρήγορη και βίαιη – όπως όταν η Μέρκελ ήρθε σε ρήξη με τον πρώην καγκελάριο Χέλμουτ Κολ το 1999 εν μέσω ενός σκανδάλου χρηματοδότησης του κόμματος.

Η κίνηση της Μέρκελ να δηλώσει πως το τέλος της πολιτικής της θητείας φτάνει, δεν ήταν απροσδόκητη. Αλλά η απώλεια μιας καγκελαρίου, της οποίας ο ρεαλισμός οδήγησε τη χώρα της και την ΕΕ μέσω της οικονομικής κρίσης του 2008 και της επακόλουθης κρίσης της ευρωζώνης, της αραβικής άνοιξης, της επιθετικότητας της Ρωσίας στην Ουκρανία και της μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη, δεδομένα θα αφήσει ένα μεγάλο κενό.

Η αδυναμία της Μέρκελ στο εσωτερικό θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητά της να οδηγήσει – ή τουλάχιστον να παράσχει σταθερότητα – στην ΕΕ τη στιγμή που το μπλοκ ασχολείται με το Brexit, μια δημοσιονομική κρίση στην Ιταλία και την προοπτική των κομμάτων λαϊκισμού να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον προσεχή Μάιο.

Αυτό είναι άσχημα νέα κυρίως για τον Γάλλο πρόεδρο, τον Εμμανουέλ Μακρόν, του οποίου τα μεγάλα οράματα της μεταρρύθμισης της ευρωζώνης τώρα φαίνονται πολύ πιο δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Δεν πρόκειται, ωστόσο να υπάρξει καμία σημαντική αλλαγή στη γερμανική πολιτική απέναντι στο μπλοκ – ή στο Brexit.

Η ίδια η Μέρκελ μοιάζει πάντως να έχει μια μοιρολατρική άποψη για το τι θα ακολουθήσει.

«Είπα κάποτε ότι δεν γεννήθηκα ως καγκελάριος και δεν το έχω ξεχάσει ποτέ», είπε.

Κοινοποίηση
recurring
Σας αρέσει το OlaDeka?
Κάντε μας like στο Facebook!
Κλείσιμο
Ola Deka Kastoria