Την ταυτόχρονη εφαρμογή δύο πολύ σημαντικών μέτρων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής -της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και της ηλεκτρονικής τήρησης φορολογικών βιβλίων- ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που συμφωνήθηκε μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου και της διοίκησης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, από την 1η-1-2020 θα καταστεί υποχρεωτική για όλες τις επιχειρήσεις της χώρας η ηλεκτρονική διαβίβαση στις πληροφοριακές υποδομές της ΑΑΔΕ των δεδομένων των φορολογικών στοιχείων για τις μεταξύ τους συναλλαγές και των δεδομένων των φορολογικών τους βιβλίων. Ουσιαστικά από το μεθεπόμενο έτος:
1. Τα τιμολόγια τα οποία αποτυπώνουν τα στοιχεία των συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων θα εκδίδονται αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα και τα δεδομένα τους θα αποστέλλονται με ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας από τους εκδότες στους λήπτες, ενώ ταυτόχρονα θα διαβιβάζονται ηλεκτρονικά και στα συστήματα ΤΑΧΙS και TAXISnet της ΑΑΔΕ. Οι λήπτες από την πλευρά τους θα επιβεβαιώνουν αυτόματα τα δεδομένα των τιμολογίων που θα τους αποστέλλονται και ταυτόχρονα θα διαβιβάζουν κι αυτοί τα δεδομένα στα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ. Με τον τρόπο αυτό οι συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων (χονδρικές πωλήσεις, παροχές υπηρεσιών κ.λπ.) θα παρακολουθούνται, θα διασταυρώνονται και θα επαληθεύονται αυτόματα τη στιγμή της πραγματοποίησής τους σε πραγματικό χρόνο.
2. Τα βιβλία όλων των επιχειρήσεων θα τηρούνται ηλεκτρονικά. Οι λογιστές των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, καθώς επίσης και τα λογιστήρια των μεγάλων επιχειρήσεων θα έχουν διασυνδεθεί on line με τις πληροφοριακές υποδομές της ΑΑΔΕ ώστε να αποστέλλουν αυτόματα σ’ αυτές όλα τα δεδομένα των οικονομικών συναλλαγών των επιχειρήσεων τη στιγμή που θα τα καταχωρούν στα ηλεκτρονικά τηρούμενα βιβλία.
Η υποχρεωτική εφαρμογή από την 1η-1-2020 τόσο της ηλεκτρονικής τιμολόγησης όσο και της ηλεκτρονικής τήρησης βιβλίων είναι πλέον κοινός στόχος του υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται και σε σχετική ανακοίνωση που εκδόθηκε από το υπουργείο την Δευτέρα. Προς τον σκοπό αυτό, όπως διευκρινίζεται στην ανακοίνωση, θα συσταθεί ομάδα εργασίας, με συμμετοχή και εκπροσώπων των οικονομικών και κλαδικών φορέων, η οποία θα προσδιορίσει τις απαιτούμενες δράσεις και ενέργειες και τις αναγκαίες υποδομές για την εφαρμογή των ανωτέρω μέτρων σε ένα σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων από την 1η-1-2019 και στο σύνολο των επιχειρήσεων από την 1η-1-2020.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η ταυτόχρονη εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και της ηλεκτρονικής τήρησης βιβλίων «θα συμβάλει στην καλύτερη στόχευση των φορολογικών ελέγχων με σημαντική συμβολή στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και στον περιορισμό των φαινομένων έκδοσης πλαστών ή εικονικών τιμολογίων, αλλά θα διευκολύνει και τις επιχειρήσεις στην καθημερινότητά τους και στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους με την εξοικονόμηση πόρων, την αυτοματοποίηση των ακολουθούμενων διαδικασιών και τη μείωση του γραφειοκρατικού κόστους».
Το θέμα είχε συζητηθεί σε σύσκεψη, στην οποία συμμετείχαν η υφυπουργός Οικονομικών Αικατερίνη Παπανάτσιου, ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, ο γενικός γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Πέτρος Τριάρχης, ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος Κωνσταντίνος Μίχαλος, ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Κωνσταντίνος Κόλλιας, καθώς και εκπρόσωποι του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, υπηρεσιακοί παράγοντες της ΑΑΔΕ και των λοιπών συναρμόδιων υπουργείων. Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά, τι ακριβώς σημαίνει ηλεκτρονική τιμολόγηση και ηλεκτρονική τήρηση βιβλίων:
α) Με την εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης θα καταργηθεί η σημερινή διαδικασία εκτύπωσης και διακίνησης των τιμολογίων σε χάρτινη μορφή για όλες τις συναλλαγές μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματικές δραστηριότητες, δηλαδή μεταξύ επιχειρήσεων-ελευθέρων επαγγελματιών καθώς και άλλων νομικών προσώπων και οντοτήτων. Η διαδικασία αυτή θα αντικατασταθεί από την υποχρεωτική ηλεκτρονική έκδοση και διακίνηση των τιμολογίων μεταξύ των παραπάνω αντισυμβαλλομένων.
Ταυτόχρονα, τα στοιχεία των τιμολογίων που θα εκδίδονται και θα διακινούνται ηλεκτρονικά μεταξύ επιχειρήσεων ή και ελευθέρων επαγγελματιών θα διαβιβάζονται και στην ΑΑΔΕ για άμεσο έλεγχο και διασταύρωση. Με τη διαδικασία αυτή, οι φορολογικές αρχές θα γνωρίζουν εξ αποστάσεως και σε πραγματικό χρόνο το ύψος των συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων ή και ελευθέρων επαγγελματιών. Με πιο απλά λόγια, τα Ελεγκτικά Κέντρα και οι ΔΟΥ θα είναι, κατά κάποιον τρόπο, on line συνδεδεμένα με τα λογιστήρια και τα ταμεία των επιχειρήσεων-ελευθέρων επαγγελματιών και θα μπορούν να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή και εξ αποστάσεως ποιο είναι το ύψος των χονδρικών πωλήσεων που έχουν πραγματοποιήσει οι επιχειρήσεις καθώς επίσης και το ύψος των συναλλαγών παροχής υπηρεσιών μεταξύ επιχειρήσεων-ελευθέρων επαγγελματιών.
Ουσιαστικά με την ηλεκτρονική τιμολόγηση θα εξαλειφθεί πλήρως το φαινόμενο της έκδοσης πλαστών τιμολογίων, διότι δεν θα υπάρχει πλέον δυνατότητα έκδοσης τιμολογίων εν αγνοία του εμφανιζόμενου ως λήπτη ούτε δυνατότητα καταχώρησης τιμολογίου εν αγνοία του εμφανιζόμενου ως εκδότη. Παράλληλα θα περιοριστούν σημαντικά και τα κρούσματα έκδοσης εικονικών τιμολογίων, καθώς τα στοιχεία των ηλεκτρονικά εκδιδόμενων τιμολογίων θα επιβεβαιώνονται και από τους λήπτες, ενώ θα είναι άμεσα διαθέσιμα στις φορολογικές αρχές για διασταυρώσεις και επαληθεύσεις με το τραπεζικό σύστημα.
Ειδικότερα, με την καθιέρωση της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης θα καταστεί δυνατός ο τριπλός διασταυρωτικός έλεγχος των στοιχείων των εκδιδόμενων τιμολογίων. Η τριπλή διασταύρωση θα γίνεται μεταξύ:
– Της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με την άμεση και ηλεκτρονική παραλαβή των στοιχείων των πωλήσεων των επιχειρήσεων καθημερινά.
– Των Τραπεζών, με τις ηλεκτρονικές πληρωμές (μέσω e-banking, POS και άλλων μέσων ηλεκτρονικής πληρωμής).
– Των δύο εκάστοτε συναλλασσόμενων, με την ηλεκτρονική αποστολή των στοιχείων των εκδοθέντων τιμολογίων από τον εκδότη επιχειρηματία ή ελεύθερο επαγγελματία στον λήπτη επιχειρηματία ή ελεύθερο επαγγελματία και την επιβεβαίωση των στοιχείων της συναλλαγής από την πλευρά του εκάστοτε λήπτη.
Έτσι ακόμη και εικονικές συναλλαγές θα είναι αδύνατο πλέον να πραγματοποιηθούν, καθώς για όλες τις συναλλαγές που θα αποτυπώνονται στα εκδοθέντα και αποσταλθέντα ηλεκτρονικά τιμολόγια θα διενεργούνται αυτόματα διασταυρώσεις και με στοιχεία από τις τράπεζες προκειμένου να επιβεβαιώνεται εάν πράγματι έχουν γίνει οι πληρωμές των εκδοθέντων τιμολογίων.
β) Με την ταυτόχρονη εφαρμογή της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τήρησης των φορολογικών βιβλίων, η καταχώρηση των δεδομένων των συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων ή και ελευθέρων επαγγελματιών στα βιβλία τους θα γίνεται από τους λογιστές ή τα λογιστήρια με ηλεκτρονικό τρόπο και εντός συντόμου χρονικού διαστήματος από την ολοκλήρωση των διαδικασιών της ηλεκτρονικής διαβίβασης των δεδομένων των τιμολογίων στην ΑΑΔΕ. Τα δεδομένα που θα καταχωρούνται ηλεκτρονικά στα βιβλία των αντισυμβαλλομένων θα διαβιβάζονται και στις πληροφοριακές υποδομές της ΑΑΔΕ. Έτσι, οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες της Αρχής θα έχουν άμεση ηλεκτρονική πρόσβαση όχι μόνο στα φορολογικά στοιχεία που εκδίδουν ή λαμβάνουν αλλά και στα φορολογικά βιβλία που τηρούν οι επιχειρήσεις και θα ενημερώνονται αυτόματα και σε πραγματικό χρόνο για όλες τις μεταξύ τους συναλλαγές που καταχωρούνται στα βιβλία αυτά.
Με τον τρόπο αυτό, κάθε συναλλαγή που θα αποστέλλεται ηλεκτρονικά μέσω της διαδικασίας της ηλεκτρονικής τιμολόγησης θα διασταυρώνεται, θα επαληθεύεται και θα επιβεβαιώνεται και με τα δεδομένα που θα έχουν καταχωρηθεί στα ηλεκτρονικά τηρούμενα βιβλία των επιχειρήσεων, ώστε να μην υπάρχει καμία δυνατότητα απόκρυψης φορολογητέας ύλης.
Ταμειακές μηχανές και ΤΑΧΙS
Μετά τη θεσμοθέτηση και εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και της ηλεκτρονικής τήρησης των βιβλίων, θα ακολουθήσει, πιθανότατα εντός του 2020, και η εφαρμογή του μέτρου της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων με τις πληροφοριακές υποδομές της ΑΑΔΕ. Με το μέτρο αυτό, όλα τα στοιχεία των αποδείξεων λιανικών συναλλαγών θα διαβιβάζονται ηλεκτρονικά στην ΑΑΔΕ τη στιγμή της έκδοσής τους. Η εφαρμογή και του μέτρου αυτού θα επιτρέψει την ηλεκτρονική ενημέρωση των φοροελεγκτικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ σε πραγματικό χρόνο και για τις λιανικές συναλλαγές των επιχειρήσεων. Επιπλέον, σε συνδυασμό με την επέκταση της υποχρεωτικής χρήσης μέσων ηλεκτρονικής πληρωμής σε όλες τις επιχειρήσεις θα οδηγήσει στον δραστικό περιορισμό των κρουσμάτων φοροδιαφυγής στο λιανεμπόριο και στις παρεχόμενες στο ευρύ κοινό υπηρεσίες, που εκδηλώνονται μέσω της μη έκδοσης αποδείξεων ή της έκδοσης πλαστών αποδείξεων από ταμειακές μηχανές αδήλωτες.
