Η μεγάλη και κρίσιμη ώρα για την Μεγάλη Βρετανία και την Ευρώπη έφτασε. Από τις 7:00 το πρωί (ώρα Βρετανίας) οι 46,5 εκατομμύρια ψηφοφόροι θα σπεύσουν στις κάλπες να αποφασίσουν αν η χώρα τους θα παραμείνει μέλος της ΕΕ ή θα αποχωρήσει. Σε κάθε περίπτωση αύριο θα ξημερώσει μία διαφορετική ημέρα. Κανείς δεν γνωρίζει αν θα είναι καλύτερη ή χειρότερη και δεν μιλάμε μόνο για την Μεγάλη Βρετανία.
Η ψηφοφορία θα ολοκληρωθεί στις 10:00 το βράδυ και μία πρώτη ένδειξη του τελικού αποτελέσματος αναμένεται να υπάρξει λίγο μετά τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας που θα ανακοινωθεί κατ’ αρχήν η συμμετοχή. Exit Polls δεν θα υπάρξουν καθ’ ότι και σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις η κατάσταση είναι αμφίρροπη και κανείς δεν θα ήθελε να διακινδυνεύσει ένα αποτέλεσμα, ενώ εκτιμάται πώς το αποτέλεσμα θα κρίνουν οι αναποφάσιστοι οι οποίοι είναι μεταξύ 10% και 12%.
Μία πρώτη εικόνα του αποτελέσματος θα υπάρξει τις πρώτες πρωινές ώρες που θα έχει προχωρήσει κάπως η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων με το «remain» ή το «leave» από την ΕΕ με ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών. Πολιτικοί αναλυτές συμφωνούν, ότι όσο μικρότερο είναι το ποσοστό της αποχής, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να επικρατήσει το «remain» και το αντίστροφο.
Λίγα λεπτά αργότερα μετά την ανακοίνωση της εκτίμησης του τελικού αποτελέσματος, θα ακολουθήσει κοινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της κεντρικής τράπεζας της Βρετανίας, με την οποία θα ανακοινώνονται τα πρώτα βήματα που θα ακολουθήσουν για την διαχείριση της κατάστασης που θα έχει διαμορφωθεί. Θα υπάρξει επίσης και ανακοίνωση από τη G7.
Σε περίπτωση επικράτησης του «remain», ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να υπάρξει μια μετριοπαθής διαχείριση της νίκης, χωρίς πανηγυρισμούς. Σε περίπτωση επικράτησης του Brexit όλα θα είναι διαφορετικά.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον εκτιμάται ότι θα παραιτηθεί την ίδια μέρα, οι χρηματαγορές θα αντιδράσουν, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ θα απευθύνει διάγγελμα στον Γαλλικό λαό και από την επομένη θα ακολουθήσει πυρετός διαβουλεύσεων μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών για την προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής που θα συνεδριάσει για να διαχειριστεί τις πρώτες επιπτώσεις.
Οι δημοσκοπήσεις
Οι τελευταίες δυο δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας το απόγευμα της Τετάρτης έδιναν μικρό προβάδισμα στην αποχώρηση από την Ε.Ε., δυο άλλες έρευνες όμως που δημοσιοποιήθηκαν αργά το βράδυ δείχνουν πως το Bremain προηγείται.
Συγκεκριμένα δημοσκόπηση της εταιρείας ComRes η οποία διενεργήθηκε για λογαριασμό της εφημερίδας Daily Mail και του τηλεοπτικού δικτύου ITV, δίνει 48% στο Bremain και 42% στο Brexit. Το γκάλοπ διεξήχθη με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων από τις 17 ως τις 22 Ιουνίου. Προηγούμενη έρευνα της ίδιας εταιρείας, η οποία είχε δημοσιευθεί από την εφημερίδα The Sun στις 14 Ιουνίου, έδινε στην εκστρατεία υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. προβάδισμα μόλις μιας μονάδας.
Την ίδια στιγμή, δημοσκόπηση της εταιρείας YouGov που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα The Times δίνει 51% στο Bremain και 49% στο Brexit. Τα ποσοστά αυτά προκύπτουν με βάση τους υπολογισμούς για τη συμμετοχή και μετά την αφαίρεση όσων από τους ερωτηθέντες απάντησαν «δεν γνωρίζω» ή δεν απάντησαν τι θα ψηφίσουν, εξήγησε ο Σαμ Κόουτς, αναπληρωτής αρχισυντάκτης του πολιτικού τμήματος των Times. Προηγούμενη δημοσκόπηση της ίδιας εταιρείας για την εφημερίδα έφερε την εκστρατεία υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ να προηγείται.
Νωρίτερα, σε δημοσκόπηση της εταιρίας TNS, το Brexit προηγούνταν με 43% έναντι 41% του Bremain, της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε δηλαδή. Το 16% των ερωτηθέντων δήλωσαν είτε αναποφάσιστοι ή είτε απρόθυμοι να ψηφίσουν. Η δημοσκόπηση διενεργήθηκε με τη μέθοδο των συνεντεύξεων μέσω διαδικτύου σε δείγμα 2.320 ενηλίκων από τις 16 ως τις 22 Ιουνίου.
Δημοσκόπηση της εταιρείας Opinium έδωσε στην εκστρατεία υπέρ του Brexit προβάδισμα μιας μονάδας με 45% επί της εκστρατείας υπέρ της παραμονής με 44%.
Ισχνό προβάδισμα στην παραμονή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει και ανάλυση της επενδυτικής τράπεζας J.P. Morgan. «Στη βάση των ανά χείρας δεδομένων η “Παραμονή” έχει προβάδισμα 2 εκατοστιαίων μονάδων, με το 9% των ψηφοφόρων αναποφάσιστο», ανέφερε ο Μάλκολμ Μπαρ, οικονομολόγος της τράπεζας.
Η εκτίμηση της τράπεζας για την τάση που διαμορφώθηκε την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι πως στην πραγματικότητα η εκστρατεία υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ έχει ακόμη πιο μικρό προβάδισμα, το οποίο «αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο 0,6%». Ο Μπαρ συμπλήρωσε ότι ο ίδιος, «υποκειμενικά», θεωρεί πως η πιθανότητα η Βρετανία να αποχωρήσει από την ΕΕ είναι 45%, ενώ οι εταιρείες στοιχημάτων δίνουν 25%.
Ποιοι ψηφίζουν
Όλοι οι Βρετανοί πολίτες που έχουν κλείσει τα 18 ως την ημέρα του δημοψηφίσματος και είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους. Επίσης ψηφίζουν και οι πολίτες της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και της Κοινοπολιτείας που διαμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και οι πολίτες του Γιβραλτάρ. Ήτοι συνολικά, 46,5 εκατομμύρια ψηφοφόροι. Πλην των Ιρλανδών, των Μαλτέζων και των Κυπρίων, οι υπόλοιποι πολίτες της ΕΕ που διαμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχουν το προνόμιο αυτό. Το δικαίωμα να ψηφίσουν έχουν επίσης οι Βρετανοί που διαμένουν στο εξωτερικό για λιγότερο από 15 χρόνια.
Τα εκλογικά τμήματα θα είναι ανοιχτά αύριο από τις 07:00 ως τις 22:00 τοπική ώρα (09:00 ως 24:00 ώρα Ελλάδος). Η καταμέτρηση θα αρχίσει αμέσως μετά το κλείσιμο των εκλογικών τμημάτων και τα αποτελέσματα αναμένονται νωρίς το πρωί της Παρασκευής.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, καθένα από τα 382 τοπικά κέντρα καταμέτρησης των ψήφων θα ανακοινώνει τα αποτελέσματά του. Αυτό του Σάντερλαντ, στη βορειοανατολική Αγγλία, και αυτό του Γουάντσγουορθ στο Λονδίνο αναμένεται να δώσουν τα πρώτα αποτελέσματα γύρω στις 00:30 τοπική ώρα (02:30 ώρα Ελλάδος) την Παρασκευή. Ένα μεγάλο κύμα αποτελεσμάτων αναμένεται γύρω στις 02:00 (04:00 ώρα Ελλάδος) το πρωί, το οποίο θα ακολουθηθεί από ένα δεύτερο δύο ώρες αργότερα.
Η ώρα της επίσημης ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων θα εξαρτηθεί από τη διαφορά μεταξύ του “Remain” και του “Leave”. Το ποσοστό της συμμετοχής στο δημοψήφισμα, το οποίο θα έχει ανακοινωθεί νωρίτερα, μπορεί να προσφέρει μια πολύτιμη ένδειξη για το αποτέλεσμά του. Αν είναι υψηλό μπορεί να ευνοεί το στρατόπεδο του “Remain”.
Γιούνκερ: Δεν θα γίνει νέα διαπραγμάτευση μετά το Brexit
Λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ προειδοποίησε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει “σε καμία περίπτωση νέα διαπραγμάτευση” με το Λονδίνο μετά το δημοψήφισμα.
“Οι πολιτικοί της Βρετανίας και οι Βρετανοί ψηφοφόροι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν θα υπάρξει σε καμία περίπτωση μια νέα διαπραγμάτευση” με τη Βρετανία, τόνισε ο Γιούνκερ στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον καγκελάριο της Αυστρίας Κρίστιαν Κερν. “Το εκτός (σ.σ. της ΕΕ) σημαίνει εκτός“, υπογράμμισε.
Νωρίτερα, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς είχε απορρίψει την πιθανότητα να παραιτηθεί ο Γιούνκερ εάν οι Βρετανοί ψηφίσουν υπέρ του Brexit στο αυριανό δημοψήφισμα. Όταν ρωτήθηκε για το θέμα, κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων, ο εκπρόσωπος απάντησε με ένα λακωνικό “όχι”.
Προειδοποιήσεις για τις σοβαρές συνέπειες που θα έχει ένα Brexit για τη Βρετανία αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη έστειλαν και οι ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας. «Θα υπάρξει πολύ σοβαρός κίνδυνος η Βρετανία να χάσει την πρόσβασή της στην ενιαία αγορά και σε ό,τι πάει μαζί με τον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο. Ο καθένας θα πρέπει να το γνωρίζει καλά αυτό» ανέφερε ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, αναφερόμενος στο ενδεχόμενο ενός Brexit.
«Αν η επιλογή είναι η αποχώρηση από την ΕΕ αυτό θα είναι μη αναστρέψιμο», είπε ο Γάλλος πρόεδρος και πρόσθεσε: «Αυτό που διακυβεύεται είναι κάτι περισσότερο από το μέλλον της Βρετανίας, είναι επίσης το μέλλον της ΕΕ. Η αποχώρηση μιας χώρας που ανήκει γεωγραφικά, ιστορικά, πολιτικά στην ΕΕ θα είχε εξαιρετικά σοβαρές συνέπειες».
Αλλά και η γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ ευχήθηκε η Βρετανία να παραμείνει εντός ΕΕ. «Προφανώς, εύχομαι (…) η Βρετανία να παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά η απόφαση αυτή επαφίεται στους πολίτες της Βρετανίας» δήλωσε η Μέρκελ σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με την Πολωνή πρωθυπουργό Μπεάτα Σίντλο. «Κάτι για το οποίο συμφωνήσαμε στη συνομιλία μας, είναι πως επιθυμούμε να δεσμευθούμε υπέρ μιας ισχυρής Ευρώπης», σημείωσε.
