Στο μικρό ξωκλήσι της Παναγιάς (Ζωοδόχος Πηγή) βρέθηκαν χθες από το απόγευμα έως και τις βραδινές ώρες δεκάδες Κοζανίτες που έσπευσαν να προσκυνήσουν και να ζητήσουν την ευλογία και χάρη της μάνας όλων, της Παναγίας τηρώντας το έθιμο δεκαετιών που θέλει τους ντόπιους να κατηφορίζουν προς το ξωκλήσι παραμονή αλλά και ανήμερα της εορτής του Δεκαπενταύγουστου.
Εκκλησιαστική Επιτροπή και ιερείς του εξωκλησιού φρόντισαν εδώ και μέρες ώστε το ξωκλήσι και η Εικόνα της Παναγιάς να “στολιστεί” πανέμορφα, περιποιήθηκαν τον μεγάλο καταπράσινο κήπο και προσέφεραν σε όλους το “κέρασμα” για τη γιορτή της Παναγιάς.
Μετά το πέρας του Εσπερινού αρκετοί ήταν αυτοί που προτίμησαν να παραμείνουν στη δροσιά των πλατανιών και των δέντρων της αυλής του εξωκλησιού ενώ άλλοι επέλεξαν μια βόλτα στους πάγκους και τις ψησταριές της μικρής εμποροπανήγυρης που στήθηκε στον κεντρικό δρόμο.
Το εξωκλήσι της Παναγίας της Ζωοδόχου Πηγής
Είναι η τρίτη παλαιότερη εκκλησία της Κοζάνης μετά τον Άγιο Δημήτριο (1339) και τους Αγίους Αναργύρους (1612).
Η εκκλησία της Παναγίας είναι παλαιότερη του 18ου αιώνα.
Το παλαιότερο γραπτό στοιχείο που υπάρχει είναι ένα φιρμάνι του 1709 που επιτρέπει την επισκευή της μαζί με τον Ι.Ν. των Αγίων Αναργύρων. Άρα προϋπήρχε του Αγίου Νικολάου (1662) και λειτουργούσε για τις ανάγκες των κτηνοτρόφων και των γεωργών της Κοζάνης.
Επί τουρκοκρατίας απαγορευόταν στους Κοζανίτες να κτίζουν επιβλητικές εκκλησίες για να μην προκαλούνται οι Τούρκοι που είχαν κατακλύσει την γύρω περιοχή. Με πολλή δυσκολία έπαιρναν άδεια από τους Τούρκους να κτίσουν εκκλησία και για το λόγο αυτό ο Ι.Ν. του Αγίου Νικολάου είναι κτισμένος κάτω από το επίπεδο της πλατείας.
Από προφορικές πληροφορίες είναι καταγραμμένο ότι η περιοχή ήταν κατάφυτη από πλατάνια και μόνο ένα σώζεται σήμερα, εκεί όπου βρίσκεται το κυλικείο του Ναού.
Αναφέρεται ότι στην αρχή χτίστηκε ένα προσκυνητάρι εκεί, γιατί στο χώρο που χτίστηκε το πρώτο κτίσμα βρέθηκε μικρή παράσταση της τιμώμενης και ανάβλυζε αγίασμα, πηγή την οποία έχουν συμπεριλάβει μέσα στο χώρο της εκκλησίας με τις μεταγενέστερες επεκτάσεις της.
Τα νεότερα χρόνια λειτουργεί σαν εξωκλήσι. Πανηγυρίζει εκτός του Δεκαπενταύγουστου, την Κυριακή της Διακαινησίμου, στις 8 Σεπτεμβρίου (στο γενέθλιο της Παναγίας), στις 21 Νοεμβρίου (στα Εισόδια της Θεοτόκου) και σε άλλες Θεομητορικές γιορτές.
