Οι δηλώσεις Ερντογάν – Μητσοτάκη στην Άγκυρα. Οι έντονες διαφωνίες για την Χαμάς και τους μουσουλμάνους της Θράκης
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσαν ότι εστιάζουν στη θετική ατζέντα, όμως στις κοινές δηλώσεις διαφώνησαν τόσο για τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, όσο και για τη Χαμάς.
Μετά τη συνάντηση στην Άγκυρα, οι δύο ηγέτες έκαναν κοινές δηλώσεις. Για μία ακόμα φορά, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγο για «τουρκική μειονότητα» στη Θράκη, κάτι στο οποίο απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ωστόσο, πιο έντονη ήταν η διαφωνία τους για τη Χαμάς. Ο πρωθυπουργός τη χαρακτήρισε τρομοκρατική οργάνωση, κάτι που έκανε τον Τούρκο πρόεδρο να πάρει ξανά τον λόγο και να διαφωνήσει κάθετα σε αυτό. Χαρακτήρισε «αντιστασιακή» οργάνωση τη Χαμάς και τελικά κατέληξαν ότι «συμφωνούν πως διαφωνούν» για το θέμα, όπως το έθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Επίσης, οι δύο ηγέτες έκαναν αναφορά στη Μονή της Χώρας και τη μετατροπή της σε τζαμί κάτι στο οποίο επίσης- όπως αναμενόταν- διαφώνησαν.
Η διαφωνία για τη μειονότητα
«Βλέπουμε το θέμα της μειονότητας ως γέφυρα ανθρώπινης φιλίας», είπε αρχικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το ζήτημα.
«Προσμένουμε η θετική ατμόσφαιρα να συμβάλλει στην εκπλήρωση των δικαιωμάτων της τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα», συμπλήρωσε.
«Οι μειονότητες στις χώρες μας, που προσδιορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης, αποτελούν γέφυρα φιλίας των λαών μας», απάντησε με νόημα ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Από τη μία, η ελληνική μειονότητα- έστω δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά- εμπλουτίζει την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Τουρκίας. Χρειάζεται όμως και τη στήριξη της τουρκικής πολιτείας για να συνεχίσει να το πράττει», συνέχισε ο πρωθυπουργός.
«Στη Θράκη, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι διαβιούν αρμονικά με την ελληνική και την ευρωπαϊκή έννομη τάξη να τους εγγυάται ένα καθεστώς ίσων ευκαιριών (…) Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάνης, ενώ το έμπρακτο ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη εκδηλώνεται με την αυτονόητη τήρηση των αρχών της ισονομίας και της ισοπολιτείας για τα μέλη της», υπογράμμισε.
«Θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην πολιτική και κοινωνική ζωή. Θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθιση γνώριζε ο διαρκώς μειούμενος ελληνικός πληθυσμός στην Τουρκία», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Η «κόντρα» Μητσοτάκη- Ερντογάν για τη Χαμάς
Στις δηλώσεις του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε τρομοκρατική οργάνωση της Χαμάς- προκαλώντας την αντίδραση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν- και προειδοποίησε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος μια χερσαία επίθεση στη Ράφα.
«Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα σε θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί σε μια αιματηρή και προκλητική εισβολή τρομοκρατών στο έδαφός της, με θύματα αθώους που δολοφονήθηκαν, απήχθησαν, βασανίστηκαν», υπογράμμισε και επεσήμανε ότι η οργάνωση αυτή δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό.
«Όμως συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας. Πρέπει να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας, να απελευθερωθούν οι όμηροι, να επιτραπεί η πρόσβαση σε ανθρωπιστική βοήθεια. Θα είναι κολοσσιαίο λάθος μια χερσαία επίθεση στη Ράφα. Η μόνη βιώσιμη προοπτική είναι η λύση των δύο κρατών», υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο Τούρκος πρόεδρος ενοχλήθηκε εμφανώς από τα όσα είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός για τη Χαμάς. Έτσι, μόλις ο Κυριάκος Μητσοτάκης ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πήρε ξανά τον λόγο.
«Υπάρχει ένα σημαντικό θέμα στο οποίο δεν είμαστε σύμφωνοι. Εγώ δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς. Ιδρύθηκε όταν καταλύθηκαν τα εδάφη τους, για να τα προστατεύσει. Είναι μια αντιστασιακή οργάνωση. Θα πρέπει να το δούμε αυτό, απέναντι στην απώλεια ανθρώπινων ζωών που φτάνουν τις 45.000», επεσήμανε ο Τούρκος πρόεδρος.
«Αν ονομάσουμε τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς, θα ήταν μια αδίστακτη προσέγγιση», σημείωσε χαρακτηριστικά. «Δεν θεωρώ τρομοκρατική μια οργάνωση που δίνει αγώνα για να προστατεύσει τα εδάφη και τον λαό τους. Αν την ονομάσετε τρομοκρατική, αυτό θα με λυπούσε. Είναι μια λανθασμένη προσέγγιση και δεν μπορώ να συμφωνήσω με αυτή», δήλωσε ακόμα μεταξύ άλλων.
«Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά ότι συμφωνούμε στην ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός και πάνω από όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι που είναι τα μεγάλα θύματα», του απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Αυτό μπορεί να γίνει», του είπε ο Τούρκος πρόεδρος και εκεί ολοκληρώθηκαν οι κοινές δηλώσεις τους.
Μονή της Χώρας: Τι δήλωσαν Ερντογάν και Μητσοτάκης
Διαφορετική θέση- όπως αναμενόταν άλλωστε- εξέφρασαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και σε ό,τι αφορά στη Μονή της Χώρας, η οποία λειτουργεί πλέον ως τζαμί.
«Η Τουρκία είναι χώρα που την έχουν ως υπόδειγμα στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς», υποστήριξε ο Τούρκος πρόεδρος. Σημείωσε ότι η Μονή της Χώρας άνοιξε ως τζαμί για λατρεία και επίσκεψη έπειτα από απόφαση του 2020 και «σχολαστικές εργασίες αποκατάστασης».
Τέλος ανέφερε ότι η Άγκυρα «αποδίδει μεγάλη σημασία» στο να είναι το μνημείο ανοιχτό προς όλους για επίσκεψη.
«Στο πνεύμα της αρμονικής συνύπαρξης εντάσσεται ο σεβασμός των διεθνών κανόνων προστασίας της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως σε ό,τι αφορά μνημεία που είναι πανανθρώπινη περιουσία υπό την ομπρέλα της UNESCO», επεσήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης όταν πήρε τον λόγο.
«Συζητήσαμε τη στεναχώρια, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας άλλαξε χαρακτήρα και λειτουργεί πια ως τέμενος. Άκουσα αυτά που είπε και πιστεύω ότι κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία του μνημείου, ώστε να είναι επισκέψιμο από όλους και όλοι να απολαμβάνουν τον πολιτιστικό θησαυρό που αποτελεί σημείο αναφοράς στην ιστορία της Κωνσταντινούπολης», συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός.
Στόχος να ανέβει στα 10 δισ. το διμερές εμπόριο
Οι δύο ηγέτες έκαναν αναφορά στις συμφωνίες που υπεγράφησαν σήμερα- στον τομέα της υγείας και της πολιτικής προστασίας- ενώ στάθηκαν ιδιαίτερα στο διμερές εμπόριο.
«Εργαζόμαστε με στόχο να ανεβάσουμε στα 10 δισ. δολάρια το διμερές εμπόριο το οποίο πέρυσι ήταν περίπου 5,8 δισεκατομμύρια», ανέφερε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Στόχος να διπλασιάσουμε τις διμερείς συναλλαγές σε βάθος πενταετίας, παρά τις αντιξοότητες του διεθνούς περιβάλλοντος», τόνισε από την πλευρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Για το Κυπριακό, ο Τούρκος πρόεδρος ανέφερε ότι είναι σημαντικό να επιτευχθεί μια δίκαιη και μόνιμη λύση, κάτι που θα ενισχύσει τη σταθερότητα και τη γαλήνη της περιοχής.
«Παραμένει υψίστης σημασίας για εμάς, προφανώς και διαφωνούμε», είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός για το Κυπριακό. «Το αντίδοτο στο όποιο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από τον διάλογο», συμπλήρωσε.
Παράλληλα επεσήμανε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει- παρά τις μεγάλες δυσκολίες- την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, με την προϋπόθεση της ενσωμάτωσής της στο ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Για το μεταναστευτικό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών «αποδίδει απέναντι στις παράνομες ροές και τους άθλιους διακινητές που εκμεταλλεύονται τον πόνο απελπισμένων ανθρώπων. Συνεργασία που πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά κύματα».
«Δίπλα στις διαφωνίες, παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες»
«Δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας, μπορούμε να γράφουμε μια παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Ακόμα, υπογράμμισε ότι οι δύο χώρες «μπορούμε πλέον να καθιερώσουμε την προσέγγιση αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση αλλά ως παραγωγική κανονικότητα, που δεν αναιρείται από διαφορές στις θέσεις μας».
Παράλληλα άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για νέα συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ.
«Είμαστε προσηλωμένοι στη βούληση να επιλύσουμε τα προβλήματα στο πλαίσιο του ειλικρινούς διαλόγου, της καλής γειτονίας και του διεθνούς δικαίου», ανέφερε από την πλευρά του ο Τούρκος πρόεδρος, προσθέτοντας ότι ψηλά στην ατζέντα των συνομιλιών ήταν η καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων.
