Αφορμή για το άρθρο μου είναι η δημοσίευση τοπικού σάιτ όπου ειρωνεύεται την δήλωση του υποψηφίου δημάρχου Καστοριάς κ. Άκη Τσούκα, «θα δημοσιοποιήσω τα τις φορολογικές μου δηλώσεις και τα περιουσιακά μου στοιχεία, το ίδιο θα ζητήσω να κάνουν και οι συνεργάτες μου που θα έχουν θέσεις ευθύνης».
Με ύφος γραφής καταφανώς ειρωνικό και αλαζονικό αναφέρεται : « Αλλά όταν στα αυτιά σας καταλαγιάσει ο κρότος των χειροκροτημάτων που δεχθήκατε μετά την ολοκλήρωση της ηρωικής και καινοφανούς σας αυτής διαβεβαίωσης την ημέρα των εγκαινίων του εκλογικού σας κέντρου, επιτρέψτε μου παρακαλώ την σας θυμίσω κάτι, Αυτό που εσείς λανσάρατε στο κοινό σας σαν μία προαιρετική ενέργεια, υπάρχει -εδώ και είκοσι ολόκληρα χρόνια- ένας νόμος που σας το επιβάλλει, Ν 3213/2003».
Πράγματι είναι αλήθεια.
Να ενημερώσω όμως τον αλαζόνα και είρωνα ότι πιάνεται αδιάβαστος. Ο Ν. 3213/2003, έχει καταργηθεί και έχει αντικατασταθεί από τον Ν 5026/2023 (ΦΕΚ A’ 45/28-02-2023), που αναφέρεται στο νέο πλαίσιο Υποβολή των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης (πόθεν έσχες) και οικονομικών συμφερόντων – Ρυθμίσεις για την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας – Λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις.
Στο άρθρο 1, του νέου νόμου αναφέρεται: σκοπός του παρόντος είναι: α) Η ενίσχυση της διαφάνειας, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης που ελέγχονται ετησίως, σε ποσοστό επτά τοις εκατό (7%) κατ’ ελάχιστον, σε βάθος τριετίας. ….. δ) η πρόβλεψη περί ενός μόνο οργάνου ως αρμόδιου για τον έλεγχο των δηλώσεων, καθώς και ειδικών ελεγκτικών οργάνων, οι αρμοδιότητες των οποίων κατανέμονται ύστερα από απόφασή ……..
Στο άρθρο 25, 1. α. Ο έλεγχος των Δ.Π.Κ. και των Δ.Ο.Σ. των υπόχρεων προσώπων της παρ. 1 του άρθρου 3 ανατίθεται σε Επιτροπή Ελέγχου, η οποία ενεργεί ως ειδικό όργανο. Η Επιτροπή Ελέγχου είναι ανεξάρτητη, διαθέτει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και αποτελείται από δεκατρία (13) τακτικά μέλη με ισάριθμους αναπληρωτές.
Από τις διατάξεις επομένως των άρθρων 1 και 25 προκύπτουν δύο πράγματα. Το πρώτο ότι ο έλεγχος είναι δειγματοληπτικός 7% και δεύτερον ότι δεν δημοσιοποιούνται στην κοινωνία αλλά υποβάλλονται στην Επιτροπή Ελέγχου όπως αυτή καθορίζεται από την παράγραφο 2 του εν λόγω άρθρου.
Άρα η διαφάνεια είναι δειγματοληπτική και κυρίως μη κοινοποιήσιμη στην Ελληνική κοινωνία, διότι αντίκειται στην αρχή των προσωπικών δεδομένων.
Επομένως δύο είναι η διαστάσεις της διαφάνειας.
Η πρώτη η νομική και τυπική, η οποία είναι η τήρηση του τυπικού πλαισίου που καθορίζει τι υποβάλλει ο πολιτικός και μέχρι πότε στην Επιτροπή θεσμών και διαφάνειας.
Η δεύτερη διάσταση είναι αυτή που καθορίζεται από τον άγραφο νόμο, τον νόμο της Ηθικής. Δεν υποχρεώνει κανείς νόμος του θετικού δικαίου να δημοσιοποιήσει ο πολιτικός αυτοβούλως και οικειοθελώς στους πολίτες που τον έχουν εκλέξει τις φορολογικές του δηλώσεις και την περιουσιακή του κατάσταση.
Αυτή την διάσταση της διαφάνειας πρότεινε ο Άκης Τσούκας αυτή η διάσταση διαφάνειας προτείνεται από τον συνδυασμό μας.
Είναι αυτό που οι πολιτικοί το λέγουν κατά κόρον: «εμείς σας κοιτάμε στα μάτια». Κάνεις πολιτικός δεν μπορεί να κοιτάξει τον λαό στα μάτια, γιατί κανείς δεν εφαρμόζει την ηθική διάσταση της διαφάνειας.
Για να γίνει περισσότερο κατανοητό θα περιοριστούμε στον δήμο Καστοριάς, ως παράδειγμα.
Ό νόμος 4308/14 και Ν 2190/20 προβλέπουν την υποχρεωτική δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων των Ανωνύμων εταιριών στο ΓΕΜΗ, μαζί με το προσάρτημα της διοίκησης και την υπογραφή από ορκωτό λογιστή, μέχρι 30/9 του επομένου έτους.
Πράγματι η ΔΕΥΑΚ ΑΕ, το κάνει. Άρα πληροί ΤΥΠΙΚΑ το νομικό πλαίσιο περί δημοσιοποίησης και διαφάνειας. Αλλά αν δεν ήμουν εγώ θα ήξεραν οι δημότες : (στοιχεία 2021)
Α) ότι χρεοκόπησε η εταιρία;
Β) ότι οι δανειακές της υποχρεώσεις και οι λοιπές υποχρεώσεις κυρίως προς ΔΕΗ είναι 13,6 εκ ευρώ;
Γ) ότι είναι συνεχώς ζημιογόνος;
Δ) ότι τα διοικητικά της έξοδα είναι 913 χιλ. ευρώ καθαρά ενώ μία αντίστοιχη εταιρία της ΔΕΥΑΘ (Θάσου) είναι 320 χιλ ευρώ;
Θα ήξερε λοιπόν η κοινωνία της Καστοριάς, αν δεν ήμουν εγώ, ότι οι δημοτικοί πόροι ο ιδρώτας όλων μας χάθηκε;
Η περίπτωση της ΜΑΚΕΔΝΟΣ ΑΕ, είναι ακόμη χειρότερη. Έχει επιβληθεί κατά της εταιρίας διοικητική πράξη, τον Μάρτιο του 2023, από την υποκείμενη αρχή του Υπουργείου Ανάπτυξης επιβολής αναστολής δημοσιοποίησης λόγω μη έγκαιρης κατάθεσης των οικονομικών καταστάσεων.
Θα το ήξερε η τοπική κοινωνία ότι δεν έχουν δημοσιοποιηθεί οι οικονομικές κατατάσσεις της εταιρίας αν δεν ήμουν εγώ;
Οι νομικές συνέπειες της μη δημοσιοποίησης είναι:
«πρόστιμα για όσους παραβαίνουν γενικώς τον νόμο και όχι μόνο τα θέματα εμπορικής δημοσιότητας μπορούν να φτάνουν ακόμη και τις 100.000 ευρώ, ενώ σε περίπτωση υποτροπής για την ίδια παράβαση εντός τριετίας το ποσό του επιβαλλόμενου προστίμου διπλασιάζεται, και σε περίπτωση επανειλημμένης υποτροπής τριπλασιάζεται».
Στις 30/9/23 εκπνέει και η προθεσμία δημοσιοποίησης των οικονομικών καταστάσεων του 2022. Δηλαδή είναι πλέον ορατός ο κίνδυνος επιβολής τριπλάσιου ποσού δηλαδή συνολικά μέχρι 900.000 ευρώ πρόστιμο. Ποιος θα αναλάβει αυτή την ευθύνη;
Μπορεί να μας πει το ΔΣ της εταιρίας και η δημοτική αρχή, ως εκπρόσωπος των δημοτών, αν συντρέχουν οι λόγοι περί μη απαλλαγής των ευθυνών από την Τακτική Γενική Συνέλευση των μετόχων, δηλαδή του δημοτικού συμβουλίου;
Η διοικητική ποινή δημοσιοποιήθηκε θα την γνώριζε κανείς;
Αρα η νομική διαύγεια δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική διαύγεια την Ηθική της Επικοινωνίας.
Η περίπτωση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Παπαλαζάρου.
Πράγματι ο προϋπολογισμός του 2023, κατατέθηκε έγκαιρα, πήρε την έγκριση επομένως τηρείται απόλυτα το τυπικό νομικό πλαίσιο της διαφάνειας.
Όμως αν δεν ήμουν εγώ, να τι καλό κάνει το Facebook δεν μπορεί κανείς να σου απαγορεύσει την δημόσια γραφή. Δεν μπορούν οικονομικά ή πολιτικά μικροσυμφέροντα ή μεγαλοσυμφέροντα να σε αποκόψουν από την δημόσια επικοινωνία.
Θα ήξεραν οι δημότες της πόλης για τις προειδοποιήσεις που αναφέρονται στην δημοσιευμένη απόφαση 162359/9-12-21 της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ότι θα εφαρμοστούν οι κυρώσεις του Ν 4182/13, περί μη χρηστής διοίκησης; Η επισήμανση της απόφασης δεν αναφέρεται μόνο στην διοίκηση του ιδρύματος, αλλά και στην δημαρχιακή αρχή που είναι το εποπτεύον όργανο του ιδρύματος.
Θα γνώριζαν οι πολίτες ότι τα εισπραχθέντα ενοίκια είναι τριάντα έξη χιλιάδες, ενώ τα ανείσπρακτα είναι 41 χιλιάδες; Ότι η επισκευή και η συντήρηση των ακινήτων του ιδρύματος είναι 30 χιλιάδες, όσο είναι και τα εισπραχθέντα ενοίκια;
Απομένουν δύο πράγματα για να δημοσιοποιήσω. Το πρώτο είναι ο προϋπολογισμός του Δήμου και πως αυτός επηρεάζεται τόσο από την ΔΕΥΑΚ, όσο από την κοινωφελή μη κερδοσκοπική εταιρία ΟΡΕΣΤΙΑΣ, που συγχωνεύθηκε στον Δήμο, καθώς και οι οικονομικές καταστάσεις της ΜΑΚΕΔΝΟΣ ΑΕ. Θα περιμένω να εκπνεύσει η 30/9/23.
Άρα η νομική διαύγεια δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική διαύγεια την Ηθική της Επικοινωνίας.
Αν δεν έχουν καταλάβει κάποιοι, ουσιαστικά ο συνδυασμός μας ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΑΖΙ, προτείνει ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης που δεν υπάρχει ούτε διεθνώς.
Προτείνουμε την επέκταση της έννοιας της διαφάνειας από το τυπικό και υποχρεωτικό δίκαιο της κατάθεσης των στοιχείων στις αρμόδιες Επιτροπές θεσμών και διαφάνειας, στο οικειοθελές την δημοσιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων στον λαό.
Μπορεί τα δικαστήρια να δικάζουν και να καταδικάζουν, το μεγαλύτερο δικαστήριο όμως είναι του λαού που εκφράζει την ετυμηγορία του με τις εκλογές. Δηλαδή το σύστημα απόδοσης της δικαιοσύνης είναι δυαδικό. Από την μία το Θετικό που αποδίδεται στα δικαστήρια και το Ηθικό που αποδίδεται από τον Θεό. Όμως πριν τον Θεό αποδίδεται από τον λαό με την ετυμηγορία των εκλογών.
Επομένως
ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΔΕΝ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ (ΝΑ ΕΧΕΙ ΓΝΩΣΕΙΣ) ΑΛΛΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΤΑ ΠΕΙ (ΝΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΣΘΕΝΟΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΗ) ΝΑ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΕΙ.
Το τρίπτυχο: της γνώσης, της ικανότητας και του ήθους δημιουργούν το πλαίσιο της κοινωνικής εμπιστοσύνης. Διότι τότε και μόνο τότε ο λαός ξέρει ότι αυτός ο πολιτικός που έχει αυτά τα στοιχεία μπορεί και να υλοποιήσει αυτά που προτείνει.
Νίκος Ρίζος
