Το νέο σχέδιο για την επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου μοιάζει με «φύλλο συκής». Μετά από μήνες έντονων συζητήσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την Τρίτη να ορίσει ένα πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στα 275 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Το πλαφόν είναι τόσο ψηλό που μπορεί να μην ενεργοποιηθεί ποτέ. Αλλά μπορεί να ενθαρρύνει έμμεσα μια αποτελεσματικότερη χρήση της ενέργειας.
Πάντως στο αυριανό έκτακτο Συμβούλιο Ενέργειας στις Βρυξέλλες αναμένεται να υπάρξει έντονη αντιπαράθεση για το πλαφόν, καθώς η ελληνική πλευρά προσέρχεται αποφασισμένη να πιέσει και να δημιουργήσει συμμαχίες για ένα πλαφόν κάτω από τα 200 ευρώ/ Mwh. «Στο αυριανό Συμβούλιο Ενέργειας πάμε να επιβεβαιώσουμε ότι υπάρχει πλειοψηφία ικανή να τεθεί ένα πλαφόν κάτω από τα 200 ευρώ στην τιμή του φυσικού αερίου και όχι στα παράλογα επίπεδα που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», δήλωσε σήμερα, ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας από τις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με το Reuters, tο προτεινόμενο ανώτατο όριο της Επιτροπής θα ισχύει από τον Ιανουάριο στα προθεσμιακά συμβόλαια του επόμενου μηνός που διαπραγματεύονται στο δείκτη του χρηματιστηρίου του Άμστερνταμ ΤΤF. Ωστόσο, θα λειτουργήσει μόνο εάν οι τιμές παραμείνουν πάνω από τα 275 ευρώ για δύο εβδομάδες, καθώς και εάν παραμείνουν για 10 ημέρες σε επίπεδα υψηλότερα κατά 58 ευρώ από την τιμή αναφοράς για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) την οποία ωστόσο η Επιτροπή δεν έχει ακόμη δημιουργήσει.
Η εκπλήρωση όλων των προϋποθέσεων μοιάζει τώρα με μεγάλη παραγγελία. Από τον Οκτώβριο του 2021, οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου ήταν εξαιρετικά υψηλές, διαπραγματευόμενες πολύ πιο πάνω από τον ιστορικό μηνιαίο μέσο όρο των 32 ευρώ ανά μεγαβατώρα πριν από το 2021, σύμφωνα με ειδικό σε θέματα ενέργειας. Ωστόσο, σε καθημερινή βάση, αυξήθηκαν πάνω από 275 ευρώ ανά μεγαβατώρα μόλις για τέσσερις ημέρες τον Αύγουστο, όταν τα κράτη της Ε.Ε. έσπευσαν να γεμίσουν τις αποθήκες εν μέσω μείωσης των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου. Αυτή τη στιγμή, οι τιμές διαπραγματεύονται γύρω στα 123 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Θέτοντας τόσο ψηλά το πλαφόν δεν πρόκειται να εκτρέψει σημαντικές ροές LNG σε μεγάλες ασιατικές οικονομίες. Ακόμη και εάν υπάρξει μία κρίση προσφοράς, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για τις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου για να αυξηθούν πάνω από τα επίπεδα στα οποία πωλούνται στην Ασία, διατηρώντας έτσι την Ευρώπη ελκυστική στους προμηθευτές. Αυτό βεβαίως θα ικανοποιήσει χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, οι οποίες είναι αντίθετες στην επιβολή πλαφόν, υπό τον φόβο ότι αυτό θα μπορούσε να διαταράξει τις ροές φυσικού αερίου στην αγορά.
Ωστόσο, η πρόταση μπορεί να απογοητεύσει την Ιταλία, την Ελλάδα και την Πολωνία, χώρες που είχαν επιδιώξει ένα πολύ χαμηλότερο ανώτατο όριο για να περιορίσει το κόστος της ενέργειας. Ο προτεινόμενος μηχανισμός δεν θα μειώσει μαγικά τις τιμές φυσικού αερίου. Μπορεί όμως ακόμη να έχει κάποια θετική επίδραση. Εάν οι τιμές αποφύγουν τις χειρότερες αυξήσεις του Αυγούστου, παραμένοντας ωστόσο σε σχετικά υψηλά επίπεδα, τότε οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και επιχειρήσεις θα πιεστούν να εξοκονομήσουν ενέργεια και να περισώσουν έτσι χρήματα, περιορίζοντας τη ζήτηση, η οποία με τη σειρά της θα μειώσει τις τιμές. Η Danone, η οποία δεσμεύτηκε στις 17 Νοεμβρίου να κάνει 30% πιο αποτελεσματική χρήση της ενέργειας έως το 2025, βρίσκεται ήδη σε αυτή τη διαδικασία.
Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου ενδεχομένως να συνεχίσουν να αυξάνονται τους επόμενους μήνες εάν η Ρωσία περιορίσει περαιτέρω τον εφοδιασμό, όπως προειδοποίησε την Τρίτη. Τελικά όμως, ο κύριος ρόλος του ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου της ΕΕ είναι να λειτουργήσουν ως έμμεσο σήμα για τον περιορισμό της ζήτησης ενέργειας.
