Νέα βάρη αναμένονται για νοικοκυριά και επιχειρήσεις καθώς η ΕΚΤ ανακοίνωσε νέα αύξηση των επιτοκίων, που θα έχει σημαντικές συνέπειες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συνεχίσει να αυξάνει το κόστος δανεισμού, παρότι αναμένεται η οικονομική δραστηριότητα να «επιβραδυνθεί σημαντικά», δήλωσε η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ.
«Αναμένουμε να αυξήσουμε περαιτέρω τα επιτόκια κατά τις επόμενες αρκετές συνεδριάσεις για να περιορίσουμε τη ζήτηση και να προστατευτούμε από τον κίνδυνο μιας επίμονης ανοδικής μετατόπισης των προσδοκιών για τον πληθωρισμό», είπε η Λαγκάρντ στους βουλευτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη Δευτέρα (26/9) στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με το Bloomberg, η Λαγκάρντ προειδοποίησε ότι η υποστήριξη των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ήταν πολύ ευρεία, υποδηλώνοντας ότι κινδυνεύει να παρέμβει στις προσπάθειες της ΕΚΤ να κατευθύνει τα κέρδη των τιμών πίσω στον στόχο του 2%, σχεδόν πενταπλάσιο από τώρα.
«Υπάρχουν περισσότερα μέτρα, που είναι γενικά μέτρα, που είναι ειδικά προσαρμοσμένα σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη», είπε η Λαγκάρντ. Η προσέγγιση «δεν ευνοεί απαραίτητα μια καλά συντονισμένη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική».
Η αδυσώπητη πίεση του πληθωρισμού που προκλήθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και την επακόλουθη ενεργειακή κρίση ώθησαν την ΕΚΤ να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια για πρώτη φορά – το περισσότερο σε μια δεκαετία – αυτόν τον μήνα κατά 75 μονάδες βάσης. Το ερώτημα είναι πώς θα προχωρήσουμε καθώς η άνοδος των τιμών συνοδεύεται από ολοένα αυξανόμενες προβλέψεις για ύφεση.
Σε ιστορικό χαμηλό η καταναλωτική εμπιστοσύνη
Στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη από τις 19 οικονομίες της ευρωζώνης, τα στοιχεία της Δευτέρας έδειξαν ότι η επιχειρηματική εμπιστοσύνη υποχωρεί περαιτέρω στο χειρότερο σημείο από την έναρξη της πανδημίας, με μια ύφεση να φαντάζει βέβαιη. Σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό μπλοκ, η καταναλωτική εμπιστοσύνη βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό.
Αξιωματούχοι της ΕΚΤ, ωστόσο, λένε ότι η οικονομική αδυναμία δεν θα τους εμποδίσει να αυξήσουν περαιτέρω τα επιτόκια.
Ο αντιπρόεδρος Luis de Guindos δήλωσε νωρίτερα ότι «η μείωση του πληθωρισμού είναι η κύρια συμβολή που μπορούμε να έχουμε στη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης». Ο Λιθουανός Gediminas Simkus σημείωσε ότι η ύφεση «δεν σημαίνει ότι το Διοικητικό Συμβούλιο δεν πρέπει να λαμβάνει αποφάσεις».
Προς νέο ιστορικό υψηλό οι τιμές
Οι επενδυτές της χρηματαγοράς βλέπουν την ΕΚΤ να επιτύχει άλλη μια αύξηση του επιτοκίου κατά τρία τέταρτα τον Οκτώβριο, με το επιτόκιο καταθέσεων — επί του παρόντος 0,75% — να αυξάνεται πέραν του 2% μέχρι το τέλος του έτους. Η επόμενη κίνηση θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ανακοίνωση του πληθωρισμού αυτού του μήνα, που αναμένεται την Παρασκευή (30/9). Οι οικονομολόγοι βλέπουν τις τιμές να εκτινάσσονται κατά 9,7% σε σχέση με ένα χρόνο πριν — ένα ακόμη υψηλό όλων των εποχών.
Η Λαγκάρντ είπε ότι οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ θέλουν να επιτύχουν το λεγόμενο ουδέτερο επιτόκιο, το οποίο ούτε τονώνει ούτε περιορίζει την οικονομία. Σε αυτή τη συγκυρία, θα αποφασίσουν εάν απαιτείται περαιτέρω νομισματική σύσφιξη.
Οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής πρέπει να συνεχίσουν να παρακολουθούν τις πιο μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό, οι οποίες επί του παρόντος βρίσκονται κοντά στον στόχο της ΕΚΤ, όπως είπε. Οι μισθοί ενδέχεται να συνεχίσουν να αυξάνονται υπό το φως της αγοράς εργασίας κατά περιοχή και της απότομης ανοδικής τροχιάς των τιμών.
«Η δυναμική των μισθών παραμένει συγκρατημένη μέχρι στιγμής», ανέφερε η Λαγκάρντ. «Ωστόσο, οι ανθεκτικές αγορές εργασίας και κάποια κάλυψη της διαφοράς για να αντισταθμίσουν τον υψηλότερο πληθωρισμό είναι πιθανό να ωθήσουν την αύξηση των μισθών».
Δανεισμός – μαμούθ 270 δισ. από Γαλλία
Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2023 παρουσίασε το γαλλικό υπουργείο Οικονομίας προβλέποντας μεταξύ άλλων ότι η Γαλλία θα δανειστεί από τις διεθνείς χρηματαγορές κατά το επόμενο έτος ποσό της τάξεως των 270 δισεκατομμυρίων ευρώ, το μεγαλύτερο που έχει ποτέ δανειστεί το γαλλικό κράτος.
Προβλέπεται επίσης η εφαρμογή ενός σχεδίου για την σταδιακή αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στη Γαλλία, κάτι που αναμένεται να πυροδοτήσει τις κοινοβουλευτικές συζητήσεις οι οποίες θα ξεκινήσουν στις 3 Οκτωβρίου.
Στο σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού προβλέπονται μέτρα για την προστασία των νοικοκυριών από την άνοδο του πληθωρισμού. Μιλώντας ωστόσο στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης ο υπουργός Οικονομίας Μπρουνό Λεμέρ υπογράμμισε ότι η λογική της λήψης μέτρων ανεξαρτήτως κόστους που επικράτησε κατά την περίοδο της κρίσης του κορονοϊού δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Και αυτό γιατί όπως είπε θα οδηγούσε σε περαιτέρω αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων, κάτι που δεν ενδείκνυται στην παρούσα φάση. Ο υπουργός Οικονομίας υπερασπίστηκε ακόμη την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη για τη Γαλλία το 2023, που ορίστηκε στο 1%, παρά τις εκτιμήσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που την τοποθετούν στο 0,6%.
Προειδοποιητικές «βολές» Λαγκάρντ για Μελόνι
Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα κάνει χρήση του σχεδίου έκτακτης ανάγκης για να αγοράσει τα ομόλογα χωρών που κάνουν «λάθη πολιτικής», δήλωσε τη Δευτέρα η Πρόεδρός της Κριστίν Λαγκάρντ απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την πιθανή επόμενη κυβέρνηση της Ιταλίας.
Η δεξιά συμμαχία με επικεφαλής την Giorgia Meloni θριάμβευσε στις γενικές εκλογές της Ιταλίας την Κυριακή, κληρονομώντας ένα από τα μεγαλύτερα χρέη της ευρωζώνης σε μια εποχή αυξανόμενου κόστους δανεισμού και επικείμενης ύφεσης. Ο Μελόνι έχει δεσμευτεί να μην πάρει ρίσκα με τα εύθραυστα οικονομικά της Ιταλίας και να τηρήσει τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ο εταίρος του συνασπισμού Ματέο Σαλβίνι ζήτησε να αυξηθεί το έλλειμμα.
Ερωτηθείσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο περί βοήθειας της Ιταλίας, η Λαγκάρντ δεν κατονόμασε καμία χώρα, αλλά είπε ότι το σχέδιο ήταν εκεί μόνο για να στηρίξει δημοσιονομικά συνετές χώρες, ενώ οι άλλες θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για διάσωση.
Το TPI ανακοινώθηκε τον Ιούλιο για να ανακόψει τη διεύρυνση του κόστους δανεισμού μεταξύ της Ιταλίας -και άλλων χωρών με χρέη– και της ασφαλούς Γερμανίας, αλλά δεν έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη. «Χρησιμοποιείται σε μια κατάσταση όπου… υπάρχει άτακτη δυναμική της αγοράς που δεν δικαιολογείται από θεμελιώδη στοιχεία ή από σφάλματα οικονομικής πολιτικής που θα έχουν γίνει», σημείωσε η Λαγκάρντ, σύμφωνα με το Reuters.
«Αυτά είναι πιο σημαντικά για τις OMT», πρόσθεσε αναφερόμενη στις Οριστικές Νομισματικές Συναλλαγές, ένα ξεχωριστό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που απαιτεί διάσωση από την ΕΕ. Το TPI συνοδεύεται από ευκολότερους περιορισμούς, όπως ο σεβασμός των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ και η μη εμφάνιση οικονομικών ανισορροπιών.
Η Λαγκάρντ, η οποία μάχεται με τον υψηλότερο πληθωρισμό στην ιστορία της ευρωζώνης, είπε επίσης ότι οι χώρες που χρησιμοποιούν τον προϋπολογισμό τους για να προστατεύσουν τους πολίτες από το υψηλό κόστος τροφίμων και ενέργειας πρέπει να είναι προσεκτικές για να μην τροφοδοτήσουν περαιτέρω αύξηση των τιμών.
Ορισμένες κυβερνήσεις της ευρωζώνης χρησιμοποιούν δημοσιονομικά μέτρα για να βοηθήσουν τα νοικοκυριά, αλλά αυτό αυξάνει τα ήδη υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα και, υποστηρίζοντας τη ζήτηση, αυξάνει τις πληθωριστικές πιέσεις.
«Είναι σημαντικό η δημοσιονομική στήριξη που χρησιμοποιείται για την προστασία αυτών των νοικοκυριών από τον αντίκτυπο των υψηλότερων τιμών να είναι προσωρινή και στοχευμένη», τόνισε η Λαγκάρντ στις Βρυξέλλες. «Αυτό περιορίζει τον κίνδυνο τροφοδοσίας πληθωριστικών πιέσεων, διευκολύνοντας έτσι και το έργο της νομισματικής πολιτικής».
