Στο πλαίσιο του περιβαλλοντικού προγράμματος που υλοποιεί το 5ο Γυμνάσιο Καρδίτσας κατά το σχολικό έτος 2015-2016 με θέμα «Βιοποικιλότητα: Απειλούμενα είδη – προστατευόμενες περιοχές» πραγματοποιήθηκε στις 20 Απριλίου 2016 εκπαιδευτική επίσκεψη στην Καστοριά. Η περιήγηση ξεκίνησε με ξενάγηση στον προϊστορικό οικισμό του Δισπηλιού, στη νότια όχθη της λίμνης της Καστοριάς.
Οι συστηματικές ανασκαφές από το 1992 και εξής αποκάλυψαν τα λείψανα ενός εκτεταμένου λιμναίου οικισμού της Νεότερης Νεολιθικής Εποχής, από τους σημαντικότερους και παλαιότερους του είδους στην Ευρώπη.
Οι μαθητές έγιναν δεκτοί με ιδιαίτερη θέρμη από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, όπου τους έγινε μία ιδιαίτερα λεπτομερή και άκρως ενδιαφέρουσα παρουσίαση για την «Βιοποικιλότητα». Μέσω του διαλόγου μεταξύ των μαθητών και του υπευθύνου εκπαιδευτικού του ΚΠΕ και με τις επιλεγμένες διαφάνειες έγινε η θεωρητική προσέγγιση των επιμέρους ενοτήτων της βιοποικιλότητας. Ο όρος βιοποικιλότητα αφορά στην ποικιλία της ζωής σε όλες της μορφές, τα επίπεδα και τους συνδυασμούς τους. Ως βιολογική ποικιλότητα ορίζεται ειδικότερα η ποικιλία των ζωντανών οργανισμών (χερσαίων, θαλάσσιων και άλλων υδατικών) και των οικολογικών συμπλεγμάτων που σχηματίζουν.
Η επίσκεψη στο αρχοντικό «Νεράντζη Αϊβάζη» του 17ου αιώνα, το οποίο στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο της πόλης, έδωσε την ευκαιρία στους μαθητές να κάνουν ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, προσφέροντας τους πλήθος στοιχείων για τον πολιτισμό και την ευμάρεια των κατοίκων της Καστοριάς. Στο Μουσείο βρίσκουν φιλόξενη στέγη οι υλικές μαρτυρίες του τόπου, αντικείμενα από την καθημερινή ζωή στο σπίτι και την εργασία, αντικείμενα που σχετίζονται με τελετές και γιορτές.
Στη συνέχεια οι μαθητές βρέθηκαν στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μαυριώτισσας, η οποία ιδρύθηκε επί των ημερών του αυτοκράτορα Αλεξίου Α΄ Κομνηνού. Η Ιερά Μονή διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο ως πνευματικός χώρος σε όλες τις φάσεις της ιστορίας της Καστοριάς.
Η εκπαιδευτική εκδρομή ολοκληρώθηκε με την ξενάγηση στο παγκοσμίου αίγλης Παλαιοντολογικό Μουσείο Σιάτιστας. Οι μαθητές εντυπωσιάστηκαν ιδιαίτερα από τα ευρήματα της περιοχής που φιλοξενούνται εκεί: απολιθωμένοι χαυλιόδοντες, τμήματα μαμούθ, ρινόκεροι, διάφορα πετρώματα και ορυκτά. Τα περισσσότερα βρέθηκαν κατά τη διάνοιξη της Εγνατίας οδού και φανερώνουν τον γεωλογικό πλούτο της περιοχής. Στον ίδιο χώρο φιλοξενείται ο προϊστορικός ελέφαντας του Καλονερίου που ανακαλύφθηκε το 2006. Είναι ένα τμήμα κρανίου υπέργηρου ελέφαντα με ολόκληρους τους χαυλιόδοντες, ηλικίας 125.000 έτών περίπου.
Οι μαθητές, οι οποίοι συνοδεύονταν από τη Διευθύντρια του σχολείου κ. Τρυφέρη Αγγελική και τις καθηγήτριες κ. Μπαλακτσή Μαρία και κ. Τσαντίκου Βάνα, επέστρεψαν πιο πλούσιοι σε γνώσεις, εμπειρίες και εικόνες, επιτυγχάνοντας έτσι τους στόχους του προγράμματος.
