Η Πολωνία απαγορεύει την εκτροφή γούνας

Η Πολωνία θέσπισε νόμο που απαγορεύει την εκτροφή ζώων για γούνα. Ο νόμος υπεγράφη από τον Πρόεδρο χθες 2 Δεκεμβρίου 2025. 

Βασικές λεπτομέρειες της απαγόρευσης:

• Άμεση ισχύς: Απαγορεύεται άμεσα η δημιουργία νέων εκτροφείων γουνοφόρων ζώων.
• Μεταβατική περίοδος: Τα υπάρχοντα εκτροφεία πρέπει να τερματίσουν τη λειτουργία τους μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2033.
• Αποζημιώσεις: Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει σχέδιο αποζημίωσης για τους εκτροφείς που θα κλείσουν νωρίτερα τις εγκαταστάσεις τους, με τα ποσά να μειώνονται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, ώστε να ενθαρρυνθεί ο άμεσος τερματισμός της δραστηριότητας.
• Εξαιρέσεις: Η απαγόρευση δεν περιλαμβάνει τα κουνέλια. 

Η Πολωνία ήταν μία από τις μεγαλύτερες παραγωγούς γούνας στην Ευρώπη και η δεύτερη παγκοσμίως (μετά την Κίνα) πριν από την ψήφιση αυτού του νόμου, καθιστώντας το μέτρο αυτό μια σημαντική νίκη για τους υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ζώων. 

Οι παγκόσμιες εξαγωγές γούνας έχουν μειωθεί από την κορύφωση των 14,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2013 σε περίπου 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, λόγω της συρρίκνωσης της καταναλωτικής ζήτησης και του αυξανόμενου ελέγχου σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων. Μόνο στην Πολωνία, οι εξαγωγές γούνας βιζόν, για την οποία είναι γνωστή, κατέρρευσαν από 402 εκατομμύρια ευρώ (466 εκατομμύρια δολάρια) το 2015 σε μόλις 71 εκατομμύρια ευρώ το 2024, σύμφωνα με την Anima International.

Παρόλο που λίγοι οίκοι πολυτελείας συνεχίζουν να χρησιμοποιούν γούνα ζώων, η μείωση των πωλήσεων έχει υπογραμμίσει τον μειωμένο ρόλο της γούνας στο σύγχρονο μείγμα μόδας πολυτελείας. Σημαντικοί οίκοι πολυτελείας, όπως οι Gucci, Burberry, Prada, Chanel και Moncler, έχουν αναλάβει δεσμεύσεις κατά της γούνας τα τελευταία χρόνια, ενώ οι εβδομάδες μόδας στο Λονδίνο, την Κοπεγχάγη και το Άμστερνταμ έχουν απαγορεύσει τη γούνα από τις πασαρέλες τους. Νωρίτερα αυτό το φθινόπωρο, η Condé Nast ανακοίνωσε επίσημα την απαγόρευση της γούνας στις συντακτικές και διαφημιστικές πλατφόρμες της μετά από συνεχή ακτιβισμό, ενώ το Elle απαγόρευσε τη γούνα το 2021.

Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, δεν θα επιτρέπεται το άνοιγμα νέων εκτροφείων γούνας στην Πολωνία, ενώ οι υπάρχουσες εκτροφές γούνας θα έχουν οκτώ χρόνια για να κλείσουν και να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους, με τους εκτροφείς να λαμβάνουν φθίνουσα αποζημίωση έως το 2029 και τους αγρότες να υπόκεινται σε αποζημίωση απόλυσης για τους πρώτους 12 μήνες από την έναρξη ισχύος του νέου νόμου.

Η έξοδος της Πολωνίας επιδεινώνει μια ευρύτερη ευρωπαϊκή υποχώρηση από την εκτροφή γούνας. Περισσότερες από 20 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ολλανδίας, της Ρουμανίας, της Νορβηγίας, του Βελγίου και της Τσεχικής Δημοκρατίας, έχουν θεσπίσει απαγορεύσεις ή αυστηρούς περιορισμούς, υπονομεύοντας τον ρόλο της περιοχής ως παγκόσμιου κόμβου παραγωγής.

Οι πολιτισμικές αλλαγές, οι γεωπολιτικές αναταραχές και οι φόβοι για την υγεία έχουν συρρικνώσει την αξία των παγκόσμιων εξαγωγών γούνας από την κορύφωση των 14,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2013 σε μόλις 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι.

Η Πολωνία απαγορεύει την εκτροφή γούνας

ΒΑΡΣΟΒΙΑ, 2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2025 – Ο Πολωνός πρόεδρος Κάρολ Ναβρότσκι υπέγραψε νομοθεσία για την απόρριψη της σκληρότητας στη γούνα, καθιστώντας την Πολωνία την 24η χώρα στην Ευρώπη που τερματίζει την εκτροφή γούνας. Σύμφωνα με τον νέο νόμο, η δημιουργία νέων μονάδων εκτροφής γούνας απαγορεύεται με άμεση ισχύ και όλες οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις πρέπει να σταματήσουν να λειτουργούν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2033.

Κατά την υπογραφή, ο Πρόεδρος Ναβρότσκι τόνισε ότι η νομοθεσία υποστηρίζεται από τα δύο τρίτα του πολωνικού πληθυσμού και ότι οι φωνές τους δεν πρέπει να αγνοηθούν, διασφαλίζοντας παράλληλα δίκαιη υποστήριξη για τους αγρότες που εγκαταλείπουν το επάγγελμα. Ο νέος νόμος περιλαμβάνει αποζημίωση για πρόωρο κλείσιμο, ώστε να βοηθήσει τους αγρότες να μεταβούν γρήγορα σε έναν πιο βιώσιμο κλάδο.

Η νομοθεσία έρχεται μετά από δεκαετίες δημόσιου διαλόγου και αυξανόμενης πίεσης από ανήσυχους πολίτες, οργανώσεις προστασίας των ζώων και αγροτικές κοινότητες που επηρεάζονται από τις αρνητικές τοπικές επιπτώσεις του κλάδου. Ο πολυαναμενόμενος νέος νόμος σηματοδοτεί την έβδομη απόπειρα από το 2011 να κλείσει οριστικά ο κλάδος, μετά από πολυάριθμες έρευνες που αποκάλυψαν τη συστηματική σκληρότητα των ζώων σε όλες τις πολωνικές φάρμες γούνας.

Η αποφασιστική δράση της Πολωνίας έρχεται λίγους μήνες μετά την επιστημονική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), η οποία επιβεβαίωσε ότι τα τρέχοντα συστήματα εγκλωβισμού στις εκτροφές γούνας είναι θεμελιωδώς ασύμβατα με τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων, και πριν από την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Μάρτιο του 2026 σχετικά με το μέλλον του σκληρού εμπορίου γούνας στην Ευρώπη.

Ο Joh Vinding, πρόεδρος της Συμμαχίας για την Απαλλαγή από τη Γούνα, λέει:

« Χαιρετίζουμε την απόφαση της Πολωνίας να απαγορεύσει την εκτροφή γούνας. Ως ο μεγαλύτερος παραγωγός στην ΕΕ, αυτό αποτελεί ένα ακόμη καρφί στο φέρετρο για την ετοιμοθάνατη βιομηχανία γούνας, η οποία ήδη βρίσκεται σε διαρθρωτική παρακμή. Τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να δράσει, επειδή η τροποποίηση των μεγεθών των κλουβιών δεν θα τερματίσει τα βάσανα εκατομμυρίων ζώων που εκτρέφονται και θανατώνονται για γούνα – μόνο μια πλήρης απαγόρευση θα το κάνει. Καλούμε την Επιτροπή να λάβει υπόψη το 1,5 εκατομμύριο πολίτες που απαίτησαν μια Ευρώπη χωρίς γούνα, και την πλειοψηφία των κρατών μελών που έχουν ήδη απαγορεύσει την πρακτική, θεσπίζοντας μια πανευρωπαϊκή απαγόρευση της εκτροφής και του εμπορίου γούνας. »

• Υπάρχουν 281 εκτροφεία γούνας στην Πολωνία, συμπεριλαμβανομένων 169 εκτροφείων βιζόν, 37 εκτροφείων αλεπούδων, 11 εκτροφείων ρακούν και 64 εκτροφείων τσιντσιλά.
• Για σχεδόν μια δεκαετία, η Πολωνία έχει δει μείωση τόσο στον αριθμό των εκτροφείων (από 810 το 2015 σε 281 τον Οκτώβριο του 2025) όσο και στον αριθμό των εκτρεφόμενων ζώων. Από το 2015, οι εξαγωγές δέρματος βιζόν στην Πολωνία έχουν μειωθεί κατά περίπου 80% (από 10,1 εκατομμύρια σε 2,4 εκατομμύρια γούνες).
• Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, 24 ευρωπαϊκές χώρες έχουν λάβει θέση κατά της σκληρότητας κατά της γούνας, εισάγοντας απαγορεύσεις στην εκτροφή γούνας και καταργώντας σταδιακά τον κλάδο εντελώς — τα 18 ευρωπαϊκά κράτη μέλη: Ολλανδία, Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία (απαγόρευση εκτροφής βιζόν), Τσεχική Δημοκρατία, Σλοβακία, Κροατία, Σλοβενία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ιρλανδία, Εσθονία, Γαλλία (απαγόρευση μη οικόσιτων ειδών), Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία και Ρουμανία (απαγόρευση εκτροφής βιζόν και τσιντσιλά), καθώς και 6 ευρωπαϊκές χώρες: Ηνωμένο Βασίλειο, Νορβηγία, Γκέρνσεϊ, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία και Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν περιορίσει την εκτροφή ορισμένων ειδών ή έχουν εισαγάγει αυστηρότερους κανόνες που έχουν ουσιαστικά περιορίσει την πρακτική. 
• Η πολιτική συζήτηση για την απαγόρευση βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη στη Βουλγαρία, τη Φινλανδία και τη Σουηδία.

Απαγορεύσεις παραγωγής	Θεσπίστηκε	Σε ισχύ
Πολωνία	2025	2033
Ρουμανία	2024	2027
Γκέρνσεϊ	2024	2024
Λιθουανία	2023	2027
Βουλγαρία	2022	2025
Λατβία	2022	2028
Μάλτα	2022	2022
Εσθονία	2021	2026
Ιταλία	2021	2022
Γαλλία	2021	2021
Ιρλανδία	2019	2022
Νορβηγία	2019	2025
Σλοβακία	2019	2025
Βέλγιο	2018	2023
Λουξεμβούργο	2018	2018
Τσεχία	2017	2019
Ολλανδία	2013	2021
Βόρεια Μακεδονία	2014	2014
Β & Χ	2009	2028
Σερβία	2009	2019
Κροατία	2007	2017
Αυστρία	2004	2005
Σλοβενία	2013	2015
Ηνωμένο Βασίλειο	2000	2003

Με πληροφορίες από το https://www.furfreealliance.com/ και https://www.businessoffashion.com/