ΧΡΟΝΙΚΟΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ – (Δύο Τόμοι, Ένας Διάλογος ανάμεσα στη Θεωρία και την Πράξη)

Καταγράφουμε την ιστορία σήμερα για να μην μας διαγράψει αύριο.

Γράφει: Ο Λεωνίδας θ. Πουλιόπουλος

Βιβλιοπαρουσίαση

ΧΡΟΝΙΚΟΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ

(Δύο Τόμοι, Ένας Διάλογος ανάμεσα στη Θεωρία και την Πράξη)

     Στην μικρή πανέμορφη και ακριτική περιοχή μας την Καστοριά υπάρχουν πολλοί και αθόρυβοι άνθρωποι, που δουλεύουν χωρίς να το διαλαλούν,  σε πολλούς τομείς, μη εξαιρουμένου φυσικά και αυτού του πολιτισμού και ειδικά της πνευματικής δραστηριότητας της συγγραφής. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η συμπολίτισσά μας Βενετία Σιώντα, η οποία κάθε φορά που γράφει και εκδίδει ένα συγγραφικό της έργο, μας εκπλήσσει για τον αντίκτυπο που έχουν τα έργα της κυρίως τόσο πανελλαδικά όσο και διεθνώς. Ποια είναι λοιπόν η ΒΕΝΕΤΙΑ που  μας κάνει ως συμπολίτες της να νιώθουμε υπερήφανοι για το έργο της, τη διεθνή αναγνώριση και την προβολή της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Το έργο της λειτουργεί ως καταλύτης ή ως αλγόριθμος αισιοδοξίας στην απαισιοδοξία και την μιζέρια η οποία πολλές φορές μας περιβάλει.   

Η Βενετία Σιώντα, MSc Ιστορίας, συγγραφέας με σημαντική παρουσία στα ελληνικά και διεθνή λογοτεχνικά γράμματα, επιστρέφει με δύο καλαίσθητους και ιδιαίτερα προσεγμένους τόμους υπό τον κοινό τίτλο «Χρονικοί Προσανατολισμοί», ένα δίπτυχο έργο που επιχειρεί να γεφυρώσει τον χώρο της θεωρητικής προσέγγισης της αρχαιολογικής μουσειολογίας με τη ζώσα πρακτική της εφαρμογής της.

Η Βενετία  Σιώντα, κάτοχος πτυχίου Ανθρωπιστικών Επιστημών και καταξιωμένη ποιήτρια και πεζογράφος, έχει δει το έργο της να τιμάται με βραβεία εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ ποιήματα και κείμενά της έχουν δημοσιευθεί σε ανθολογίες και περιοδικά στην Ελλάδα, την Κύπρο, τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ένταξή της στην εγκυκλοπαίδεια του Χάρη Πάτση για τους Έλληνες Λογοτέχνες αναγνωρίζει θεσμικά την πολυετή και πολύπλευρη προσφορά της.

Στους Χρονικούς Προσανατολισμούς, η συγγραφέας θέτει στο επίκεντρο τον χώρο όπου η επιστήμη συναντά την αφήγηση: τα αρχαιολογικά μουσεία.

Ο πρώτος τόμος αποτελεί μια εις βάθος θεωρητική διερεύνηση της μουσειολογίας, με έμφαση στον τρόπο με τον οποίο τα αρχαιολογικά μουσεία συγκροτούν και προβάλλουν το παρελθόν. Η κ. Σιώντα προσεγγίζει το μουσείο ως δυναμικό θεσμικό οργανισμό, όπου η ιστορία δεν είναι στατική αλλά ερμηνεύεται, επιλέγεται, φωτίζεται ή –ενίοτε– αποσιωπάται.

Αναλύει ζητήματα όπως:

• τη διαχείριση της πολιτισμικής μνήμης,
• την κατασκευή του ιστορικού λόγου,
• τις μεθοδολογίες παρουσίασης των εκθεμάτων,
• και τον βαθμό συμμετοχής του σύγχρονου επισκέπτη στη διαμόρφωση της ερμηνείας.

Με γλώσσα καθαρή και τεκμηριωμένη, ο Α’ τόμος λειτουργεί ως θεωρητική πυξίδα, προσφέροντας στον αναγνώστη όχι μόνο εξειδικευμένη γνώση αλλά και πρόσκληση σε στοχασμό γύρω από τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο και την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Ο δεύτερος τόμος αποτελεί δημιουργική και ερευνητική συνέχεια του πρώτου. Εδώ η συγγραφέας μεταφέρει τη θεωρία στο πεδίο, αξιοποιώντας την επιστολογραφία ως ένα ιδιαίτερο εργαλείο προσέγγισης της ιστορικής εμπειρίας.

Οι επιστολές –πραγματικές, ανασυντεθειμένες ή ερμηνευμένες– λειτουργούν ως γέφυρα ανάμεσα σε πρόσωπα, εποχές και συλλογικές μνήμες. Η κ. Σιώντα εισάγει τον αναγνώστη σε έναν διάλογο όπου τα μουσεία γίνονται χώροι συνάντησης των ανθρώπων με τον ίδιο τους τον χρόνο.

Στον Β’ τόμο παρουσιάζονται:

• πρακτικά παραδείγματα μουσειακών εφαρμογών,
• η χρήση της επιστολογραφίας ως εργαλείο εκπαίδευσης και συναισθηματικής προσέγγισης της ιστορίας,
• μελέτες περίπτωσης που δείχνουν πώς το γράμμα, ως προσωπική μαρτυρία, μπορεί να εμπλουτίσει την ερμηνεία των εκθεμάτων.

Το βιβλίο ισορροπεί με χάρη ανάμεσα στην επιστημονική τεκμηρίωση και την λογοτεχνική ευαισθησία – στοιχείο που χαρακτηρίζει την πολυδιάστατη δημιουργική ταυτότητα της συγγραφέως.

Γιατί οι Χρονικοί Προσανατολισμοί ξεχωρίζουν

Το δίπτυχο της Βενετίας Σιώντα ξεχωρίζει για τρεις κυρίως λόγους:

1. Συνδυάζει επιστημονική ακρίβεια με λογοτεχνικό ύφος.
   Η γραφή της είναι καθαρή, εύληπτη και καλλιεπής – χαρακτηριστικό της λογοτεχνικής της πορείας.
2. Αναδεικνύει το μουσείο ως ζωντανό οργανισμό.
   Δεν το αντιμετωπίζει ως παθητική αποθήκη αρχαιοτήτων, αλλά ως ενεργό χώρο διαλόγου και πολιτισμικής ζύμωσης.
3. Εισάγει την επιστολογραφία στην μουσειολογική πρακτική.
   Πρόκειται για ένα πρωτότυπο και ανθρώπινο εργαλείο που κάνει την ιστορία πιο προσιτή και βιωματική.

Εν κατακλείδι θα μπορούσαμε να σημειώσουμε ότι:

Οι Χρονικοί Προσανατολισμοί δεν είναι απλώς δύο βιβλία μουσειολογίας. Είναι μια προσέγγιση στη σχέση μας με τον χρόνο, την ιστορία και την πολιτισμική ταυτότητα. Η Βενετία Σιώντα αξιοποιεί την επιστημονική της κατάρτιση και τη λογοτεχνική της εμπειρία για να προσφέρει στο κοινό ένα έργο που είναι ταυτόχρονα επιστημονικό εργαλείο, φιλοσοφική αναζήτηση και πολιτιστικός οδηγός.

Εύχομαι ειλικρινά η τοπική  κοινωνία να αφυπνιστεί και όλο αυτό το εξαιρετικό πολιτισμικό κεφάλαιο που κρύβει μέσα της η περιοχή μας (πνευματικό, συγγραφικό, αθλητικό, πολιτιστικό λαογραφικό κ.λπ.) να το αξιοποιήσει με στρατηγικό σχεδιασμό και κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνει η ΚΑΣΤΟΡΙΑ υπόδειγμα νεοφυών και νεωτεριστικών δραστηριοτήτων, που θα προσελκύουν επισκέπτες καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. 

Λεωνίδας θ. Πουλιόπουλος