Η γήρανση θα μειώσει το ΑΕΠ κατά 14% ως το 2060

Χανιά, 11 Νοεμβρίου 2025 – «Υπαρξιακό πρόβλημα για την πατρίδα μας» χαρακτήρισε το δημογραφικό η Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Σέβη Βολουδάκη, μιλώντας στο 2ο Ετήσιο Συνέδριο του Κέντρου Κρήτης του ΟΟΣΑ για τη Δυναμική των Πληθυσμών. 

Όπως τόνισε, το συνέδριο «αναδεικνύει τη δυναμική των δημογραφικών εξελίξεων και τη διαμόρφωση της αγοράς εργασίας», υπογραμμίζοντας ότι το δημογραφικό «δεν αποτελεί ένα αριθμητικό ή στατιστικό μέγεθος, αλλά είναι ζήτημα που επηρεάζει άμεσα την οικονομία και την ίδια την υπόσταση του έθνους». 

Η Υφυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη «ολοκληρωμένης πολιτικής στήριξης της οικογένειας και ουσιαστικών κινήτρων, ώστε οι νέοι να προχωρούν στο επόμενο βήμα». Επισήμανε, επίσης, ότι οι νησιωτικές και ορεινές περιοχές βιώνουν εντονότερα το πρόβλημα, αναφερόμενη στη «νομοθετική πρόβλεψη μοριοδότησης της εντοπιότητας, για ουσιαστική ενίσχυση της περιφέρειας». 

Παρουσίασε ένα πλέγμα μέτρων, από ευέλικτες μορφές εργασίας έως στεγαστικά προγράμματα, ενώ στάθηκε στη σημασία του brain gain και στην ενίσχυση της πατρότητας. «Η Ευρώπη γερνά – και η Ελλάδα γερνά μαζί της», σημείωσε, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση «συνεχίζει να εφαρμόζει πολιτικές που ενισχύουν τα κίνητρα στους νέους να κάνουν παιδιά». 

Αναφερόμενη στην αγορά εργασίας, περιέγραψε ένα δυναμικό τοπίο με ανάγκες σε τομείς όπως ο τουρισμός, η γεωργία, οι κατασκευές, οι υπηρεσίες φροντίδας και η εστίαση. Εξήγησε ότι το νέο σχέδιο νόμου για τη νόμιμη μετανάστευση «διευκολύνει τις διαδικασίες, ώστε οι αιτήσεις να εξετάζονται ταχύτερα και να προχωρούν οι διμερείς συμφωνίες, όπως αυτή με την Αίγυπτο, που επιτρέπει τη νόμιμη απασχόληση εργατικού δυναμικού για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα». 

«Χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο και ρεαλιστικό μοντέλο πολιτικής για τη νόμιμη μετανάστευση, όπου κεντρικός μοχλός είναι η ένταξη», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι η συνεργασία κράτους και παραγωγικού τομέα «ενισχύει αυτή τη δυναμική και στηρίζει την κοινωνική συνοχή». «Στέλνουμε το μήνυμα μιας Ελλάδας δυναμικής και δίκαιης, που επενδύει στους ανθρώπους», κατέληξε. 

Οι δημογραφικές αλλαγές επηρεάζουν οικονομία και κοινωνία 

Στο ίδιο πλαίσιο, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΟΣΑ, Mathias Cormann, προειδοποίησε ότι «οι δημογραφικές δυνάμεις έχουν καθοριστική επίδραση στις οικονομίες και τις κοινωνίες μας». Όπως τόνισε, οι μεταβολές στον πληθυσμό «διαμορφώνουν τη ζήτηση, τις αποταμιεύσεις, τις επενδύσεις, την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και τη στέγαση», επηρεάζοντας παράλληλα τις αγορές εργασίας. 

Σημείωσε ότι οι ελλείψεις δεξιοτήτων αυξάνονται διεθνώς, «εν μέρει λόγω της πτώσης των γεννήσεων», ενώ η γήρανση του πληθυσμού «εντείνει τις πιέσεις στους τομείς υγείας και μακροχρόνιας φροντίδας». Παράλληλα, τα συνταξιοδοτικά συστήματα δέχονται αυξανόμενη πίεση, καθώς ο λόγος των ηλικιωμένων προς τον ενεργό πληθυσμό συνεχίζει να αυξάνεται. «Το 2000 υπήρχαν 22 άτομα άνω των 65 ετών για κάθε 100 ανθρώπους σε ηλικία εργασίας. Σήμερα είναι 33 και έως το 2050 θα φθάσουν τους 52», ανέφερε. 

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, η μείωση της συμμετοχής στην απασχόληση λόγω της γήρανσης θα περιορίσει την αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ από 1% ετησίως την περίοδο 2006–2019 σε 0,6% μεταξύ 2024 και 2060. «Αυτό σημαίνει ότι, εξαιτίας της γήρανσης, το επίπεδο του κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2060 θα είναι κατά 14% χαμηλότερο απ’ ό,τι θα ήταν χωρίς αυτήν την τάση», τόνισε. Την ίδια στιγμή, τα φορολογικά έσοδα αναμένεται να μειωθούν, ενώ οι δημόσιες δαπάνες για συντάξεις, υγεία και φροντίδα θα αυξηθούν. 

Ο ίδιος παρουσίασε τρεις βασικές κατευθύνσεις πολιτικής. Πρώτον, «καθώς ζούμε περισσότερο και πιο υγιεινά, μπορούμε να εργαζόμαστε περισσότερο», σημείωσε, επισημαίνοντας ότι μόλις το 56% των ανθρώπων ηλικίας 60–64 ετών εργάζεται στις χώρες του ΟΟΣΑ. Πρότεινε την αύξηση της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης και την κατάργηση των αντικινήτρων για συνέχιση της εργασίας.  

Δεύτερον, κάλεσε τις κυβερνησεις να στηρίξουν ενεργά την υγεία και την εκπαίδευση των μεγαλύτερων εργαζομένων: «Χρειάζονται επενδύσεις στην πρόληψη και στην επανειδίκευση, ώστε οι εργαζόμενοι να παραμένουν υγιείς και παραγωγικοί σε όλη τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου».

Τρίτον, αναφέρθηκε στην ανάγκη αξιοποίησης των «ανεκμετάλλευτων δεξαμενών ταλέντου», όπως τις αποκάλεσε — των γυναικών, των νέων και των μεταναστών. 

 «Η αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στο επίπεδο των ανδρών θα μπορούσε να περιορίσει κατά το ήμισυ την επιβράδυνση της ανάπτυξης λόγω της γήρανσης», εξήγησε, προσθέτοντας ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως έως το 2060. 

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στον ρόλο της τεχνολογίας: «Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να καταστήσει την εργασία λιγότερο επίπονη και πιο αποδοτική, αλλά απαιτείται σωστή εκπαίδευση για να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά». 

Κλείνοντας, επισήμανε ότι «οι οικονομικές, κοινωνικές και εργασιακές πολιτικές πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες δημογραφικές πραγματικότητες».

Το Συνέδριο πραγματοποιείται στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα Χανιά, σε συνεργασία με τον Δήμο Χανίων και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών υπό την αιγίδα των υπουργείων: Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Μετανάστευσης και Ασύλου, Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Με την ευγενική υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κρήτης. Υποστηρικτής (Supporter): EUROBANK Επίσημος Χορηγός Αερομεταφορών: AEGEANΥποστηρικτής φιλοξενίας: Χαλκιαδάκης