Αναγνώστης: Μόντε Κάρλο η Καστοριά

Ο κλάδος της γουνοποιίας στην Καστοριά, που για δεκαετίες υπήρξε η οικονομική ραχοκοκαλιά του νομού και κράτησε ζωντανή την τοπική κοινωνία στις “χρυσές” εποχές, διέρχεται πλέον μια βαθιά και παρατεταμένη κρίση. Αυτή η παρακμή, που οφείλεται σε ένα σύνθετο πλέγμα παραγόντων -από γεωπολιτικές συγκρούσεις (όπως η έναρξη της σύγκρουσης στο Κίεβο που «πάγωσε» τη ρωσική αγορά) έως και νομοθετικές ρυθμίσεις της Ε.Ε. και του ελληνικού κράτους που ακολούθησαν και οδήγησαν σε αναγκαστικό κλείσιμο και συρρίκνωση επιχειρήσεων- έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κοινωνικοοικονομικό τοπίο.

Η κατάσταση όσο περνά ο χρόνος, γίνεται ολοένα και πιο κρίσιμη, τροφοδοτώντας έναν ιδιότυπο «εμφύλιο πόλεμο» στην τοπική κοινωνία. Η φτώχεια φέρνει γκρίνια, και οι διαφωνίες εντείνονται όχι μόνο μεταξύ γουνοποιών και μη-γουνοποιών, αλλά και εντός του ίδιου του κλάδου, αναδεικνύοντας τις διαφορετικές ταχύτητες και τις ανισότητες.

Το Παράδοξο των «Επιστρεπτέων» και οι Mercedes

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ένα ιδιαίτερο και οξύμωρο πρόβλημα φαίνεται να είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι κρατικές επιδοτήσεις που δόθηκαν στον κλάδο, ιδίως κατά την περίοδο της πανδημίας (όπως οι «Επιστρεπτέες Προκαταβολές»).

Ένα σχόλιο αναγνώστη (κ. Γιώργος) προς την εφημερίδα μας, έρχεται να ρίξει φως σε αυτή την αντίφαση, περιγράφοντας μια εικόνα που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη δηλωμένη οικονομική δυσπραγία της περιοχής:

«Καλησπέρα σας κύριε Σμιξιώτη,

Δεν γνωρίζω εάν ο δημοσιογράφος έχει το δικαίωμα να ζητήσει στοιχεία από το γραφείο συγκοινωνιών για δημοσιογραφική έρευνα. Θα είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον νομίζω, να μαθαίναμε πόσα αυτοκίνητα μάρκας Μερσέντες κλπ, πήραν πινακίδες από το 2014 μέχρι το 2020. Θεωρώ λόγο της κρίσης, όταν ξεκίνησε η σύγκρουση στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου, ούτε ποδήλατο δεν αγοράστηκε. Σταμάτησαν οι εξαγωγές γουναρικών προς την Ρωσία. Μετά την περίοδο κόβιντ, όταν δόθηκαν οι επιστρεπτέες, άρχισαν να εμφανίζονται πολυτελή αυτοκίνητα 5αετίας στους φτωχικούς δρόμους της πόλης μας.

Σήμερα ο αριθμός αυτός πρέπει να έχει σπάσει κάθε ρεκόρ. Δεν είχαμε τόσα ούτε τις χρυσές εποχές 80’-90’.

Οι ξένοι επισκέπτες όταν έρχονται στην πόλη μας, έχουν την εντύπωση ότι γίναμε Μονακό. Δεν μπορούνε να πιστέψουν, βλέποντας τόσα πολυτελή αυτοκίνητα, ότι η γουνοποιία έχει ουσιαστικά πεθάνει και ότι η πόλη έχει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα. Πέρα από 4 – 5 γουνοποιητικές επιχειρήσεις, οι υπόλοιπες χρωστούν και στις πέτρες. Αλλά η επίδειξη του αμόρφωτου δεν πεθαίνει ποτέ!

Με εκτίμηση Γιώργος»

---

Η Ανάγκη για Ισορροπία και Λύσεις

Το μήνυμα του αναγνώστη καταδεικνύει ένα σοβαρό κοινωνικό ρήγμα και εγείρει ερωτήματα ως προς τη διαχείριση των δημοσίων πόρων (των επιδοτήσεων) σε μια περίοδο έντονης κρίσης. Η εικόνα της Καστοριάς ως «Μονακό» των πολυτελών αυτοκινήτων δυσχεραίνει την αντίληψη του πραγματικού προβλήματος εκτός των τειχών της πόλης.

Ωστόσο, είναι επιτακτική ανάγκη να διατηρηθεί η ισορροπία στην ανάλυση. Οι γουνοποιητικές επιχειρήσεις, πέρα από τις όποιες περιπτώσεις κακοδιαχείρισης ή επιδειξιομανίας, αντιμετώπισαν όντως πραγματικά, εξωγενή προβλήματα που προκάλεσαν την παρακμή:

1. Γεωπολιτικοί Παράγοντες: Η απώλεια της κύριας αγοράς (Ρωσία/Ουκρανία) λόγω συγκρούσεων και κυρώσεων.
2. Νομοθετικό Πλαίσιο: Η επιβολή νόμων και κανόνων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ελληνικό κράτος που περιόρισαν δραστικά τη δραστηριότητα.

Είναι, λοιπόν, εύλογο το αίτημα για μια εξαιρετική αντιμετώπιση του κλάδου. Δεδομένου ότι πολλές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν σε παρακμή ή οικονομική εξόντωση λόγω εθνικών και ευρωπαϊκών αποφάσεων (νομική παρακμή) και όχι μόνο λόγω κακών εμπορικών επιλογών, θα έπρεπε να εξεταστούν ειδικές λύσεις. Αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν στοχευμένα προγράμματα αναδιάρθρωσης, στήριξη για τη μετατροπή του παραγωγικού μοντέλου ή μέτρα για την επιβίωση των επιχειρήσεων που βρέθηκαν σε χαμηλό οικονομικό επίπεδο εξόντωσης, προκειμένου να αποτραπεί η πλήρης κατάρρευση του οικονομικού και κοινωνικού ιστού της Καστοριάς.

Το κράτος και η τοπική αυτοδιοίκηση οφείλουν να δουν πέρα από τα πολυτελή αυτοκίνητα αλλά και τη χρήση επιδοτήσεων για επενδύσεις εκτός αντικειμένου και τόπου αλλά και να αναζητήσουν διαφανείς, δίκαιες και δομικές λύσεις για το σύνολο του νομού, διαχωρίζοντας τις περιπτώσεις κατάχρησης από τις επιχειρήσεις που πληρώνουν το τίμημα μιας ευρύτερης κρίσης.