Στη νέα του πρόταση, ο Πούτιν, μεταξύ άλλων, εμμένει στην απαίτησή του να αποσυρθεί πλήρως η Ουκρανία από τα τμήματα του Ντονμπάς που εξακολουθεί να ελέγχει.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν απαιτεί από την Ουκρανία να παραιτηθεί από όλη την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, να αποκηρύξει τις φιλοδοξίες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ, να παραμείνει ουδέτερη και να κρατήσει τα στρατεύματα της Δύσης εκτός χώρας, δήλωσαν στο Reuters τρεις πηγές που γνωρίζουν την άποψη του Κρεμλίνου.
Ο Ρώσος πρόεδρος συναντήθηκε με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Αλάσκα την περασμένη Παρασκευή για την πρώτη σύνοδο κορυφής Ρωσίας-ΗΠΑ μετά από 4 και πλέον χρόνια. Στην σχεδόν τρίωρη κλειστή συνάντησή τους συζήτησαν για το πώς θα μπορούσε να γίνει ένας συμβιβασμός για την Ουκρανία, σύμφωνα με τις πηγές, που επικαλείται το Reuters.
Μιλώντας στη συνέχεια δίπλα στον Τραμπ, ο Πούτιν δήλωσε ότι η συνάντηση ελπίζει ότι θα ανοίξει τον δρόμο για την ειρήνη στην Ουκρανία αλλά κανένας από τους δύο ηγέτες δεν έδωσε λεπτομέρειες για το τι συζήτησαν. Το Reuters ωστόσο κατάφερε να σκιαγραφήσει το περίγραμμα αυτού που θα ήθελε να δει η Μόσχα σε μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Τι θέλει και τι δίνει ο Πούτιν
Στην ουσία, οι ρωσικές πηγές ανέφεραν ότι ο Πούτιν έχει κάνει συμβιβασμούς στις εδαφικές απαιτήσεις που είχε διατυπώσει τον Ιούνιο του 2024. Τότε απαιτούσε από την Ουκρανία να παραχωρήσει το σύνολο των τεσσάρων επαρχιών, τις οποίες η Μόσχα διεκδικεί ως μέρος της Ρωσίας: το Ντόντεσκ και το Λουγκάνσκ στην ανατολική Ουκρανία – που αποτελούν το Ντονμπάς – καθώς και τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια στο νότο.

Το Κίεβο απέρριψε αυτούς τους όρους λέγοντας πως ισοδυναμούν με παράδοση. Στη νέα του πρόταση, ο Ρώσος πρόεδρος εμμένει στην απαίτησή του να αποσυρθεί πλήρως η Ουκρανία από τα τμήματα του Ντονμπάς που εξακολουθεί να ελέγχει, σύμφωνα με τις τρεις πηγές. Σε αντάλλαγμα, ωστόσο, η Ρωσία προτίθεται να σταματήσει το μέτωπο στη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα. Η Ρωσία ελέγχει περίπου το 88% του Ντονμπάς και το 73% της Ζαπορίζια και της Χερσώνας, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ΗΠΑ και άλλων ανεξάρτητων πηγών.
Το Κρεμλίνο είναι επίσης πρόθυμο να παραδώσει τα μικρά τμήματα των περιοχών Χάρκοβο, Σούμι και Ντνιπροπετρόφσκ της Ουκρανίας που ελέγχει, στο πλαίσιο μιας πιθανής συμφωνίας, ανέφεραν οι πηγές.
Οι κόκκινες γραμμές του Πούτιν
Ωστόσο, ο Πούτιν είναι αμετακίνητος σε ό,τι αφορά στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και εμμένει στις προηγούμενες απαιτήσεις του να εγκαταλείψει το Κίεβο τις φιλοδοξίες του. Ζητά ακόμα να λάβει μια νομική δέσμευση από την στρατιωτική συμμαχία, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, ότι δεν θα επεκταθεί περαιτέρω προς τα ανατολικά το ΝΑΤΟ. Παράλληλα απαιτεί περιορισμούς στον ουκρανικό στρατό και μια συμφωνία που θα ορίζει πως δεν θα αναπτυχθούν δυτικά στρατεύματα στην Ουκρανία ως μέρος μιας ειρηνευτικής δύναμης.
Απόσταση μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας
Ωστόσο, οι δύο πλευρές έχουν μεγάλη απόσταση ακόμα να διανύσουν για να βρουν κοινό παρονομαστή που ενδεχομένως να φέρει ειρήνη στην περιοχή. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει επανειλημμένα απορρίψει την ιδέα της αποχώρησης από τα διεθνώς αναγνωρισμένα ουκρανικά εδάφη ως μέρος μιας συμφωνίας και έχει δηλώσει ότι η βιομηχανική περιοχή του Ντονμπάς χρησιμεύει ως φρούριο, που εμποδίζει τις ρωσικές προελάσεις βαθύτερα στην Ουκρανία.
«Αν μιλάμε για αποχώρηση από τα ανατολικά, δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό», δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη. «Είναι θέμα επιβίωσης της χώρας μας, που περιλαμβάνει τις ισχυρότερες αμυντικές γραμμές».
Εν τω μεταξύ, η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι ένας στρατηγικός στόχος που κατοχυρώνεται με το σύνταγμα της χώρας και είναι αυτό που το Κίεβο θεωρεί ως την πιο αξιόπιστη εγγύηση ασφαλείας του. Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι δεν εξαρτάται από τη Ρωσία να αποφασίσει για την ένταξη της Ουκρανίας στη συμμαχία.
Ο πολιτικός επιστήμονας Σάμιουελ Τσαράπ, πρόεδρος στο RAND, ένα think tank παγκόσμιας πολιτικής με έδρα τις ΗΠΑ, δήλωσε ότι οποιαδήποτε απαίτηση προς την Ουκρανία να αποσυρθεί από το Ντονμπάς, παρέμεινε μη αναμενόμενη για το Κίεβο, τόσο πολιτικά όσο και στρατηγικά.
«Το άνοιγμα στην «ειρήνη» με όρους κατηγορηματικά απαράδεκτους για την άλλη πλευρά θα μπορούσε να είναι περισσότερο μια παράσταση για τον Τραμπ παρά ένα σημάδι μιας πραγματικής προθυμίας της Ρωσίας για συμβιβασμό», είπε. «Ο μόνος τρόπος για να δοκιμαστεί αυτή η πρόταση είναι να ξεκινήσει μια σοβαρή διαδικασία σε επίπεδο εργασιών ώστε να διευθετηθούν αυτές οι λεπτομέρειες».
Τραμπ: Ο Πούτιν θέλει να τελειώσει ο πόλεμος
Οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν επί του παρόντος το 1/5της Ουκρανίας, σύμφωνα με χάρτες και εκτιμήσεις των ΗΠΑ. Τρεις πηγές κοντά στο Κρεμλίνο δήλωσαν στο Reuters ότι η σύνοδος κορυφής στo Άνκορατζ της Αλάσκας έδωσε την καλύτερη ευκαιρία για ειρήνη από την έναρξη του πολέμου, επειδή είχαν γίνει συγκεκριμένες συζητήσεις σχετικά με τους όρους της Ρωσίας και ο Πούτιν είχε δείξει προθυμία να υποχωρήσει.

«Ο Πούτιν είναι έτοιμος για ειρήνη – για συμβιβασμό. Αυτό είναι το μήνυμα που μεταφέρθηκε στον Τραμπ», δήλωσε μία από τις πηγές. Ωστόσο, προειδοποίησαν ότι από την πλευρά της Μόσχας δεν ήταν σαφές εάν η Ουκρανία θα ήταν έτοιμη να παραχωρήσει το Ντονμπάς και ότι εάν δεν το έκανε, τότε ο πόλεμος θα συνεχιζόταν. Επίσης, δεν ήταν σαφές εάν οι ΗΠΑ θα αναγνώριζαν ή όχι τα ουκρανικά εδάφη που κατέχει τώρα η Ρωσία, πρόσθεσαν. Μια τέταρτη πηγή, που επικαλείται το Reuters, είπε ότι αν και τα οικονομικά ζητήματα ήταν δευτερεύοντα για τον Πούτιν, ο ίδιος κατανοεί την οικονομική ευαλωτότητα της Ρωσίας και τον όγκο της προσπάθειας που απαιτείται για να επεκταθεί πολύ περισσότερο στην Ουκρανία.
Ο Τραμπ, από την άλλη, έχει δηλώσει ότι θέλει να τερματίσει το «λουτρό της αιματοχυσίας» του πολέμου και να μείνει στην Ιστορία ως «πρόεδρος ειρηνοποιός». Τη Δευτέρα δήλωσε ότι είχε αρχίσει να οργανώνει μία συνάντηση μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Θα ακολουθήσει μία τριμερής σύνοδος κορυφής με τον ίδιο παρών. Ωστόσο, πολλά ακούγονται και πολλά περισσότερα γράφονται για το αν θα υπάρξει καν αυτή η συνάντηση Πούτιν -Ζελένσκι.
«Πιστεύω ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει να τελειώνει ο πόλεμος», είπε ο Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο ενώ καθόταν δίπλα στον Ζελένσκι. «Είμαι βέβαιος ότι θα το λύσουμε».
Την ίδια ώρα, ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε την Πέμπτη ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να συναντήσει τον Ζελένσκι. Πρόσθεσε πως όλα τα ζητήματα πρέπει πρώτα να διευθετηθούν ενώ έθεσε θέμα εξουσίας του Ζελένσκι για να υπογράψει μια ειρηνευτική συμφωνία.
Ο Πούτιν έχει επανειλημμένα εκφράσει αμφιβολίες για τη νομιμότητα του Ζελένσκι, καθώς η θητεία του επρόκειτο να λήξει τον Μάιο του 2024, αλλά λόγω του πολέμου δεν έχουν διεξαχθεί ακόμη νέες προεδρικές εκλογές. Το Κίεβο λέει ότι ο Ζελένσκι παραμένει ο νόμιμος πρόεδρος της χώρας και ο ίδιος σε ερώτηση δημοσιογράφου στο Οβάλ Γραφείο για το ενδεχόμενο να διεξάγει εκλογές, απάντησε θετικά σε νόμιμες διαδικασίες αλλά, όπως τόνισε μετά τη λήξη του πολέμου.
Οι ηγέτες της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας έχουν δηλώσει επιφυλακτικοί ως προς την επιθυμία του Πούτιν ωστόσο να τερματίσει τον πόλεμο.
Εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία
Ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία της διαδικασίας για τη σύνοδο κορυφής και την τελευταία προσπάθεια για ειρήνη, σύμφωνα με δύο ρωσικές πηγές. Ο Γουίτκοφ συναντήθηκε με τον Πούτιν στο Κρεμλίνο στις 6 Αυγούστου με τον βοηθό του Ρώσου προέδρου, Γιούρι Ουσάκοφ. Στη συνάντηση, ο Πούτιν μετέφερε ξεκάθαρα στον Γουίτκοφ ότι ήταν έτοιμος να συμβιβαστεί και να καθορίσει ένα περίγραμα του τι θα μπορούσε να αποδεχτεί.
Εάν η Ρωσία και η Ουκρανία μπορέσουν να καταλήξουν σε συμφωνία, τότε υπάρχουν διάφορες επιλογές για μια επίσημη συμφωνία – συμπεριλαμβανομένης μιας πιθανής τριμερούς συμφωνίας Ρωσίας-Ουκρανίας-ΗΠΑ που θα αναγνωριστεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ανέφερε μία από τις πηγές.
Μια άλλη επιλογή είναι η επιστροφή στις αποτυχημένες συμφωνίες της Κωνσταντινούπολης του 2022, όπου η Ρωσία και η Ουκρανία συζήτησαν τη μόνιμη ουδετερότητα της Ουκρανίας με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ: Βρετανία, Κίνα, Γαλλία, Ρωσία και ΗΠΑ, πρόσθεσαν οι πηγές.
«Υπάρχουν δύο επιλογές: πόλεμος ή ειρήνη, και αν δεν υπάρξει ειρήνη, τότε υπάρχει περισσότερος πόλεμος», είπε ένα από τα άτομα, που επικαλείται το Reuters.
Με πληροφορίες του Reuters