Ο σεριφικός Τραμπουτινισμός (Του Ανδρέα Μήλιου)

Το δημοκρατικό πολίτευμα που βίωσαν οι χώρες της δύσης μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποδείχτηκε το ελκυστικότερο πολίτευμα που είχε ποτέ η ανθρωπότητα. Η δημοκρατία επιτρέπει στον καθένα να ζει όπως θέλει, να κάνει όποιος επιλογές επιθυμεί και να εκφράζει όποια άποψη του αρέσει. Δεν διακρίνει αυτόχθονες από ξένους, έξυπνους από λιγότερο έξυπνους, εργατικούς από οκνηρούς, έντιμους από ανέντιμους, κ.λπ. Είναι ένα πολίτευμα δίκαιο, ανεκτικό, καλόπιστο και αθώο και γι’ αυτό είναι αποπλανήσιμο από κάθε επιτήδειο δημαγωγό, ιδιοτελή καιροσκόπο, αντισυστημικό τσαρλατάνο και υποκριτή ιδεολόγο.

Η δημοκρατία πάσχει από ιδεολογική αχρωματοψία, γι’ αυτό και δίνει απλόχερα τις ίδιες ευκαιρίες σε φιλελεύθερους, σοσιαλιστές, κομμουνιστές, εθνολαϊκιστές και αντισυστημικούς. Η δημοκρατία δεν ζητά ψυχογράφημα ούτε τεστ νοημοσύνης και ψεύδους από τους αντιπροσώπους που επιλέγει ο λαός, γι’ αυτό και στο σπίτι της, στο Κοινοβούλιο, βλέπουμε συχνά να κατοικοεδρεύουν δημαγωγοί υποκριτές, ψεύτες, διπολικοί ναρκισσιστές, εγωκεντρικοί αλαζόνες, μικρονοϊκοί εθνολαϊκιστές που ομνύουν σε φαντασιακές συνωμοσίες, απροσάρμοστοι στη μετανεωτερική πραγματικότητα κομμουνιστές και ψευδοσυστημικοί που ανατράφηκαν με χαβιάρι και φοίτησαν σε ιδιωτικά σχολεία και  πανεπιστήμια της φιλελεύθερης Δύσης.

Με τις δημοκρατικές αρχές και αξίες ανατράφηκαν τρεις γενιές, διασφαλίστηκε η διεθνής ειρήνη, εδραιώθηκαν τα θεμέλια της ευρωπαϊκής ένωσης, αναπτύχθηκαν σημαντικές συνεργασίες και εμπορικοί δεσμοί μεταξύ των χωρών του κόσμου, υλοποιήθηκαν σημαντικές διεθνείς υποδομές και, με τη μετατόπιση της παραγωγής σημαντικού μέρους των διεθνώς παραγόμενων προϊόντων στις υποανάπτυκτες και  αναπτυσσόμενες χώρες, βελτιώθηκε σημαντικά το βιοτικό επίπεδο των τελευταίων.

Η επανεκλογή του Τραμπ στις ΗΠΑ φαίνεται πως δίνει το τελειωτικό χτύπημα σ’ αυτό το θαυμάσιο πολίτευμα, καθώς ο στείρος, εγωιστικός  εθνολαϊκισμός και το δόγμα MAGA (Make America Great Again), τα οποία επικαλέστηκε για να επανεκλεγεί, δημιουργούν  ένα νέο, ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον, τα χαρακτηριστικά του οποίου είναι προς στιγμήν ορατά, αλλά  όχι συνολικά εντοπίσιμα. Ωστόσο, μπορούμε να πούμε με σχετική σιγουριά ότι οι πολιτικές που έχει εξαγγείλει και υλοποιεί ο Τραμπ θα πλήξουν τις παραδοσιακές γεωπολιτικές συμμαχίες, τις διπλωματικές σχέσεις, το διεθνές εμπόριο και την κλιματική αλλαγή και θα οδηγήσουν στην ενίσχυση του αντιαμερικανισμού στον κόσμο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε εσπευσμένα την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, εξαγγέλλοντας πρόγραμμα ευρωπαϊκών αμυντικών επενδύσεων 800 δισ. ευρώ, προκειμένου να επιτύχει την αμυντική της αυτονομία και ανταπέδωσε τους δασμολογικούς δεσμούς που επέβαλλε στα προϊόντα της ο Τραμπ. Το ίδιο έκαναν ο Καναδάς και η Ιαπωνία. Η πολιτική αυτή φέρνει κοντά την Αγγλία, την Ε. Ε., τον Καναδά, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία και οδηγεί στην εμπορική απομόνωση των ΗΠΑ. 

Οι πολιτικές που υλοποιεί ο Τραμπ στο εσωτερικό των ΗΠΑ στο όνομα του λαού θα πλήξουν τους θεσμούς, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες ατόμων και τύπου, κάτι που βραχυπρόθεσμα  θα επηρεάσει τη συλλογική ψυχική και ψυχολογική κατάσταση των Αμερικανών. Καθηγητές αμερικανικών πανεπιστημίων εγκαταλείπουν ήδη τις ΗΠΑ και εγκαθίστανται σε πανεπιστήμια του Καναδά, προσάπτοντας στον Τραμπ φασιστική νοοτροπία.

Η ποιότητα του πολιτικού λόγου που Τραμπ και των συνεργατών του είναι απλοϊκή και συχνά αλλοπρόσαλλη, επιπέδου δημοτικού, και ανταγωνίζεται την ελλειμματική νομική κατάρτιση και αυθαιρετικότητα των σερίφηδων της άγριας δύσης. Η αυθαιρεσία των σερίφηδων είναι ενσωματωμένη και σε πολλές αποφάσεις και διατάγματα που υπέγραψε από την ανάληψη της εξουσίας του, ενισχύοντας την άποψη ότι η δημοκρατία στις ΗΠΑ εξελίσσεται σε σεριφισμό, που ορίζεται ως αυταρχικό καθεστώς που κάνει αυθαίρετη χρήση ισχύος.   

Οι σημαντικότερες συνέπειες του απλοϊκού και αυθαίρετου  σεριφισμού θα καταγραφούν στη διεθνή γεωπολιτική σκηνή. Οι αποικιοκρατικές προθέσεις του Τραμπ για προσάρτηση της Γροιλανδίας και του Παναμά και για την απόκτηση των πολύτιμων ορυκτών της χειμαζόμενης Ουκρανίας, ανοίγουν την όρεξη και σε άλλους αυταρχικούς ηγέτες για φαντασιακά μεγαλεία και επιβολή της ισχύος του ισχυρότερου. Ο Πούτιν ως άλλος σερίφης κατέλαβε εδάφη της Ουκρανίας και καταστρέφει καθημερινά, επί τρία χρόνια, τις ενεργειακές υποδομές της, ο Σι Τζινπίνγκ με πρακτικές ευνοϊκής δανειοδότησης απέκτησε τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους των ορυκτών πόρων της Αφρικής, ο Ερντογάν ονειρεύεται την επανίδρυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο αργεντινός πρόεδρος Χαβιέρ Μιλέι με τις αλλοπρόσαλλες θέσεις του ομνύει στο όνομα του Τραμπ, όπως και μια σειρά άλλων ηγετών και ηγετίσκων της Ε.Ε., όπως η Ιταλίδα Μελόνι, ο Ούγγρος Όρμπαν, κ.ά. 

Εν κατακλείδι, ο τραμπουτινισμός, εφόσον τύχει μακροημέρευσης, θα οδηγήσει σε μια νέα εποχή που θα έχει ως κύρια χαρακτηριστικά τον αυταρχισμό, την αυθαιρεσία,  τον μονόπτυχο εθνολαϊκισμό, την επιβολή της ισχύος και του δικαίου του ισχυρότερου, την χωρίς αναστολές ιδιοτελή επιχειρηματική προσοδοθηρία και τους δασμολογικούς εμπορικούς περιορισμούς. Ο σεριφικός τραμπουτινισμός δεν θα έχει κανένα κοινό με τη δημοκρατία που βιώσαμε τα τελευταία ογδόντα χρόνια. Ο κόσμος που γνωρίσαμε θα γυρίσει ανάποδα. Και δεν βλέπω πως μπορεί να αλλάξει αυτό, αφού οι νέοι απέχουν από την πολιτική ή προσχωρούν σε αντισυστημικά μορφώματα. Τελικά, η γενιά των  Baby Boomers και εν μέρει των “Χ “ σταθήκαμε πολύ τυχεροί και ευνοηθήκαμε απροκάλυπτα από την ιστορία.

* Ο Ανδρέας Μήλιος είναι διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης, συγγραφέας. Το τελευταίο του βιβλίο «Πως να αναδείξεις τον τόπο σου. Μάρκετινγκ και διαχείριση επωνυμίας τόπων και πόλεων (City branding)» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Πηγή