Ησυχία! Μην ενοχλείτε το πραξικόπημα του Ερντογάν

Ο Τούρκος πρόεδρος είναι ένας αυταρχικός ηγεμόνας που έχει βαθιά αντίληψη του διεθνούς γεωπολιτικού παιχνιδιού.

Η σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης και ηγέτη της τουρκικής αντιπολίτευσης Εκρέμ Ιμάμογλου από το καθεστώς Ερντογάν δεν είναι απλώς μια ακραία πράξη δεσποτικής αυθαιρεσίας.

Πρόκειται για κανονικό πραξικόπημα, αφού ακυρώνει την ουσία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, δηλαδή την ελευθερία της αντιπολίτευσης και τη δυνατότητα ειρηνικής εναλλαγής της διακυβέρνησης. Με τη φυλάκιση του Ιμάμογλου το καθεστώς Ερντογάν επιχειρεί μια αυταρχική τομή, προ του κινδύνου να χάσει τις επόμενες εκλογές.

Η ελπίδα της δημοκρατίας

Οι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που κατέκλυσαν του δρόμους της Κωνσταντινούπολης, της Άγκυρας και όλων των μεγάλων πόλεων της Τουρκίας, έδειξαν στην πράξη ότι ο Ερντογάν δεν είναι μόνος του στο γήπεδο. Η δημοκρατία επιμένει, παρά τη βία και τις διώξεις του καθεστώτος. Ο αγώνας των πολιτών της Τουρκίας αποτελεί παγκόσμια παράδειγμα δημοκρατικού ήθους και λαϊκής αγωνιστικότητας. Μέσα στο ζόφο της διεθνούς συγκυρίας, οι δρόμοι της Τουρκίας στέλνουν σε όλον τον κόσμο μήνυμα ελευθερίας, μήνυμα ελπίδας.

Η μοναξιά των δημοκρατών

Ωστόσο, οι Τούρκοι δημοκράτες είναι μόνοι. Η «δημοκρατική» Δύση πέρα από γενικόλογα ευχολόγια περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν κάνει τίποτα για να τους στηρίξει έμπρακτα. Η σκανδαλώδης ανοχή στο πραξικόπημα Ερντογάν φαίνεται στις δηλώσεις τόσο του State Department όσο και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εκπρόσωπος του State Department δήλωσε ότι οι ΗΠΑ αναμένουν από την Τουρκία να συμπεριφέρεται με τρόπου που σέβεται τα δικαιώματα όλων των πολιτών της. Αλλά προσέθεσε ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα σχολιάσει την εσωτερική διαδικασία λήψης αποφάσεων μιας άλλης χώρας.

Από την πλευρά του, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ότι η φυλάκιση του Ιμάμογλου εγείρει ερωτήματα σχετικά με την προσήλωση της Τουρκίας στη μακρόχρονη δημοκρατική της παράδοση. Π`ροσέθεσε ότι ως υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ, η Τουρκική Δημοκρατία πρέπει να τηρεί τις δημοκρατικές αξίες. Τα δικαιώματα των εκλεγμένων αξιωματούχων, καθώς και το δικαίωμα της ειρηνικής διαδήλωσης, πρέπει να γίνονται πλήρως σεβαστά. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν επισήμανε ακόμα ότι «θέλουμε η Τουρκική Δημοκρατία να παραμείνει αγκυροβολημένη στην Ευρώπη, αλλά αυτό απαιτεί σαφή δέσμευση στους δημοκρατικούς κανόνες και πρακτικές. Και είναι βασικό να σέβεται η Τουρκική Δημοκρατία αυτές τις θεμελιώδεις αρχές».

Με πιο απλά λόγια, ΗΠΑ και ΕΕ όχι μόνο δεν απειλούν τον Ερντογάν με κυρώσεις για το πραξικόπημά του, αλλά ούτε καν καταδικάζουν τη φυλάκιση του Ιμάμογλου.

Η κυβέρνηση

Ρητή καταδίκη δεν διατύπωσε ούτε η ελληνική κυβέρνηση. Ο Παύλος Μαρινάκης δήλωσε ότι «παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην Τουρκία. Η κατάσταση παραμένει ρευστή και ανησυχητική. Όσον αφορά στον Ιμάμογλου η θέση μας παραμένει αταλάντευτη. Παραχωρήσεις στο κράτος δικαίου και τις πολιτικές ελευθερίες δεν μπορεί να γίνονται ανεκτές. Και οφείλονται πειστικές απαντήσεις για πιθανές παραχωρήσεις». Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος προσέθεσε ότι «υπό αυτές τις εξελίξεις, καθίσταται δυσχερές να διοργανωθεί άμεσα το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας».

Ο υπολογισμός Ερντογάν

Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι ένας αυταρχικός ηγεμόνας που έχει βαθιά αντίληψη του διεθνούς γεωπολιτικού παιχνιδιού, κάτι που δεν μπορεί να πει κανείς για τον δικό μας πρωθυπουργό. Επέλεξε να κάνει τώρα το πραξικόπημά του γιατί γνώριζε ότι η Δύση δεν επρόκειτο να τον ενοχλήσει -οι αντιδράσεις ΗΠΑ ΕΕ δικαίωσαν την εκτίμησή του.

Στη λογική Τραμπ ο σεβασμός των δημοκρατικών διαδικασιών και του διεθνούς δικαίου δεν υπάρχει ούτε ως (υποκριτικό) πρόσχημα. Η Τουρκία είναι χρήσιμη στις ΗΠΑ λόγω του κρίσιμου ρόλου της στη Συρία που την ανάγει σε πυλώνα της νέας Μέσης Ανατολής. Επιπλέον, παίζει εποικοδομητικό ρόλο (έτσι όπως το βλέπει ο Τραμπ) στην Ουκρανία. Μάλιστα, δεν είναι απίθανο να δούμε τουρκικά στρατεύματα στην Ουκρανία για την περιφρούρηση της κατάπαυσης του πυρός. Τέλος, μπορεί να αποτελέσει μεγάλο πελάτη της αμερικανικής πολεμικής βιομηχανίας -γι’ αυτό προχωράει η συζήτηση για την αγορά των F-35 από την Τουρκία.

Έχοντας πάρει το μάθημα του Μάρτη του 2020, οι Ευρωπαίοι αισθάνονται ότι έχουν ανάγκη τον Ερντογάν για να συγκρατεί τις μεταναστευτικές ροές. Τον έχουν επίσης ανάγκη για να διατηρείται μια κάποια σταθερότητα στη Συρία. Επιπρόσθετα, δεδομένου ότι η Τουρκία έχει μεγάλο, σύγχρονο κι ετοιμοπόλεμο στρατό, είναι πολύ πιθανό να γίνει μέρος της νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας. Η τουρκική στρατιωτική παρουσία στην Ουκρανία μπορεί να αποτελέσει την πρώτη έμπρακτη έκφραση της συμμετοχής του Ερντογάν στο νέο σύστημα της ευρωπαϊκής ασφάλεια.

Συνοψίζοντας, ο Ερντογάν είναι χρήσιμος για τη Δύση. Οπότε έχει το πράσινο φως να ρίξει στο μπουντρούμι τον Ιμάμογλου και να δέρνει τους Τούρκους δημοκράτες που διαδηλώνουν, υπερασπιζόμενοι αυτές που υποτίθεται ότι είναι οι αξίες της δημοκρατικής Δύσης. Ας είμαστε ειλικρινείς. Η εγκατάλειψη των Τούρκων δημοκρατών αποτελεί μνημείο της δυτικής υποκρισίας και ανηθικότητας.

Πηγή