Ώρα μηδέν στη Γαλλία: Η πρόταση μομφής προκαλεί σεισμό σε Ευρωζώνη και αγορές

Η κρίση στη Γαλλία δεν είναι μόνο πολιτική αλλά και οικονομική με την Ευρωζώνη να μην μένει ανεπηρέαστη.

Αναπόφευκτο μοιάζει το τέλος της (σύντομης) θητείας του Μισέλ Μπαρνιέ ως πρωθυπουργός της Γαλλίας, καθώς η εύθραυστη κυβέρνησή του θα βρεθεί – πιθανόν και αύριο – αντιμέτωπη με προτάσεις μομφής, λόγω διαφωνιών αναφορικά με τον προϋπολογισμό 2025. Η προοπτική να καταρρεύσει η κυβέρνηση Μπαρνιέ πλήττει τις αγορές μετοχών και ομολόγων της Γαλλίας, της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης που δέχεται πίεση λόγω του αυξανόμενου ελλείμματός της. Η κρίση στη Γαλλία στέλνει σήματα κινδύνου σε όλο το ευρωπαϊκό μπλοκ. Ο Μπαρνιέ πασχίζει να καθησυχάσει τις (νευρικές) αγορές, αλλά μάταια… Αν δεν υπάρξει κάποια έκπληξη της τελευταίας στιγμής, θα πρόκειται για την πρώτη γαλλική κυβέρνηση από το 1962 που θα αποπεμφθεί με πρόταση μομφής.

Τη Δευτέρα ο Μπαρνιέ ελλείψει κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας προσέφυγε στο άρθρο 49,3 του γαλλικού Συντάγματος που του δίνει τη δυνατότητα να νομοθετεί ερήμην της Εθνοσυνέλευσης.

Κατόπιν αυτού, όπως ήταν αναμενόμενο, τόσο το Νέο Λαϊκό Μέτωπο της Αριστεράς όσο και ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν κατέθεσαν πρόταση μομφής σε βάρος της κυβέρνησης, που αν υπερψηφιστεί (κατά πάσα πιθανότητα αύριο ή την Πέμπτη) θα οδηγήσει στην πτώση της και στην μη ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού του 2025.

Ενδεχόμενο εξαιρετικά πιθανό, αφού τα κόμματα της αντιπολίτευσης από κοινού έχουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ελέγχοντας τις 332 από τις 577 έδρες της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.

Έτοιμη να τραβήξει τη σκανδάλη η Λεπέν

«Οι Γάλλοι βαρέθηκαν να τους δέρνουν και να τους κακομεταχειρίζονται. Δεν μπορούμε να αφήσουμε τα πράγματα ως έχουν», δήλωσε η επικεφαλής του Εθνικού Συναγερμού, Μαρίν Λεπέν, στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα, καθώς ανακοίνωσε ότι το κόμμα της θα ψηφίσει για την ανατροπή της κυβέρνησης Μπαρνιέ.

Το Politico απαντά στα κρίσιμα ερωτήματα που προκύπτουν γύρω από την κρίση που ξέσπασε στη Γαλλία

Θα πέσει η κυβέρνηση αυτή την εβδομάδα;

Θεωρείται σίγουρο. Ο ηγέτης της ακροδεξιάς Ζορντάν Μπαρντελά προειδοποίησε ότι η κυβέρνηση θα πέσει, εκτός αν γίνει κάποιος «θαύμα της τελευταίας στιγμής».

Κανένα τέτοιο θαύμα δεν φαίνεται ότι θα συμβεί.

Τη Δευτέρα, ο Εθνικός Συναγερμός προσπάθησε να αποσπάσει άλλη μια παραχώρηση από την κυβέρνηση, ζητώντας να αναβληθεί η απόφαση για την αναπροσαρμογή των συντάξεων στον πληθωρισμό. Ωστόσο ο Μπαρνιέ αρνήθηκε ένα μέτρο που θα κόστιζε αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ.

Αυτό σηματοδότησε το τέλος της διαπραγμάτευσης Μπαρνιέ – Λεπέν, αφού ο Γάλλος πρωθυπουργός υποχώρησε σε μια σειρά από αιτήματά της, και μάλιστα έφτασε στο σημείο να αναφερθεί ονομαστικά στην ακροδεξιά ηγέτιδα σε δήλωσή του στον Τύπο τη Δευτέρα.

Η κεντρώα-συντηρητική κυβέρνηση μειοψηφίας του Μπαρνιέ, σχηματίστηκε μετά τις πρόωρες εκλογές που κήρυξε ο Εμανουέλ Μακρόν τον Ιούνιο, τα αποτελέσματα των οποίων «έσπασαν» το κοινοβούλιο σε τρία μπλοκ (αριστερό, κεντρώο και ακροδεξιό).

Ο Μπαρνιέ απολάμβανε μόνο την εύθραυστη υποστήριξη του συνασπισμού του Μακρόν και των συντηρητικών στο κοινοβούλιο. Με το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, το οποίο κέρδισε τις περισσότερες έδρες στις τελευταίες εκλογές, να ορκίζεται να «ρίξει» την κυβέρνηση, η επιβίωση του Μπαρνιέ εξαρτιόταν από τη στάση της Λεπέν, η οποία θεωρείται βέβαιο ότι… θα τραβήξει τη σκανδάλη.

Θα γίνουν νέες εκλογές;

Όχι, απαντά το Politico. Η μπάλα θα επιστρέψει στο γήπεδο του Μακρόν, η προεδρική θητεία του οποίου λήγει το 2027.

Ακόμη και αν το ήθελε, ο Μακρόν δεν μπορεί να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές, επειδή προκάλεσε πρόωρες κάλπες τον Ιούλιο. Σύμφωνα με το γαλλικό σύνταγμα, δεν μπορεί να προκηρύξει νέες εκλογές πριν από το επόμενο καλοκαίρι. Εκτός αν ο Μακρόν παραιτείτο, προκαλώντας νέες προεδρικές εκλογές. Ο ίδιος έχει αρνηθεί κατηγορηματικά αυτό το σενάριο, αν και όλο και περισσότερες φωνές τον καλούν να παραιτηθεί.

«Είναι ένα σενάριο που μπορεί να αρχίσει να κερδίζει έδαφος», δήλωσε ο Μπέντζαμιν Μορέλ, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Panthéon-Assas του Παρισιού. «Η Μαρίν Λεπέν μπορεί να αρχίσει να λέει ότι θα ανατρέψει κάθε κυβέρνηση μέχρι να παραιτηθεί ο Μακρόν».

Ο Μακρόν θα διορίσει απλά έναν νέο πρωθυπουργό;

Ναι, αλλά δεν είναι τόσο απλό.

Η γαλλική Εθνοσυνέλευση είναι διαιρεμένη σε τρία πολιτικά μπλοκ: τους κεντρώους του Μακρόν, τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό και τον αριστερό συνασπισμό. Οι τρεις αυτές ομάδες βρίσκονται αρνούνται να συνεργαστούν, κάτι που σημαίνει ότι οποιαδήποτε νέα κυβέρνηση μπορεί να ανατραπεί μέσα σε λίγες ημέρες.

«Για να διορίσεις μια νέα κυβέρνηση, πρέπει να βρεις έναν πολιτικό χώρο που θα την υποστηρίξει», δήλωσε ο Μορέλ. «Ωστόσο οι κεντρώοι δεν θα στηρίξουν ούτε καν έναν ήπιο κεντροαριστερό υποψήφιο, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Μπερνάρ Καζνέφ, επειδή μισούν το ακροαριστερό κόμμα France Unbowed», το οποίο είναι σύμμαχος των Σοσιαλιστών.

Ο Μακρόν θα μπορούσε να διορίσει έναν άλλο δεξιό πρωθυπουργό, όπως ο Μπαρνιέ, ο οποίος θα είχε την υποστήριξη των κεντρώων και των συντηρητικών και θα προσπαθούσε να προσπαθήσει να πείσει τη Λεπέν, ώστε να περάσει, με συνοπτικές διαδικασίες, τον προϋπολογισμό του 2025 πριν από την εκπνοή του 2024.

Ομως, αυτό το πρόσωπο θα πρέπει να κάνει ουσιαστικές παραχωρήσεις στην ακροδεξιά ηγέτιδα, προκειμένου να επιβιώσει.

Ο Μπαρνιέ μπορεί να παραμείνει ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός για αρκετές εβδομάδες, καθώς ο Μακρόν θα αναζητά την ιδανική επιλογή που θα έβγαζε τη χώρα από το αδιέξοδο.

Οδεύουμε προς μια κρίση της ευρωζώνης, αλά Ελλάδα;

Όχι ακόμα, αλλά τα πράγματα μπορεί να χειροτερέψουν γρήγορα.

Η πολιτική κρίση δεν θα μπορούσε να έρθει σε χειρότερη στιγμή. Η Γαλλία είναι αποδυναμωμένη λόγω του τεράστιου ελλείμματός της, το οποίο ο Μπαρνιέ στόχευε να περιορίσει με μαζικές περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων. Η κατάρρευση της κυβέρνησης του Μπαρνιέ τρομάζει ήδη τις χρηματοπιστωτικές αγορές – σε τέτοιο βαθμό που τη Δευτέρα θεώρησαν τα ελληνικά ομόλογα καλύτερης πιστοληπτικής ικανότητας από τα γαλλικά ομόλογα.

Τις τελευταίες εβδομάδες, αναλυτές έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι η πολιτική κρίση της Γαλλίας μπορεί να μετατραπεί σε μια νέα κρίση της ευρωζώνης.

Οι αγορές έχουν αναστατωθεί από την προοπτική της κατάρρευσης της κυβέρνησης Μπαρνιέ, με τον δείκτη των 40 μεγαλύτερων εταιρειών της χώρας, τον CAC40, να υποχωρεί κατά 0,2% τη Δευτέρα.

Ωστόσο, η Γαλλία δεν βρίσκεται ακόμη στα πρόθυρα μιας οικονομικής κρίσης, ή τουλάχιστον όχι ακόμη, υποστηρίζουν οι επενδυτές.
Ο οίκος αξιολόγησης S&P δήλωσε ότι η «οικονομία της χώρας παραμένει ανθεκτική παρά την πολιτική αβεβαιότητα».

Η κρίση στη Γαλλία αναστατώνει και την ΕΕ. Οι Βρυξέλλες χαιρέτισαν το προσχέδιο προϋπολογισμού του Μπαρνιέ, που στοχεύει στη μείωση του ελλείμματος στο 5% του ΑΕΠ, αφού φέτος έφτασε πάνω από το 6%.

Η Γαλλία απειλείται με shutdown αλά ΗΠΑ;

Όχι ακριβώς.

Εάν η κυβέρνηση του Μπαρνιέ ανατραπεί, το προσχέδιο του προϋπολογισμού 2025 θα απορριφθεί επίσης.

Ωστόσο, ο Μπαρνιέ ή ο διάδοχός του μπορούν ακόμη να διασφαλίσουν ότι η Γαλλία θα έχει προϋπολογισμό για το επόμενο έτος, χάρη σε ορισμένους μηχανισμούς αναστολής. Ο κυριότερος συνίσταται στην υποβολή ενός «ειδικού νόμου» που θα επιτρέπει στην εκτελεστική εξουσία να μεταφέρει ουσιαστικά τον προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους για μερικούς μήνες μέχρι να εγκριθεί ένας νέος.

Ο νόμος αυτός θα κατατεθεί από τη νέα κυβέρνηση της Γαλλίας ή από την απερχόμενη, ανάλογα με το πόσο γρήγορα ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα διορίσει νέο πρωθυπουργό.

Ο ειδικός νόμος θα χρειαζόταν επίσης έγκριση από το κοινοβούλιο, αλλά το κόμμα της Μαρίν Λεπέν έχει δηλώσει ότι θα τον ψήφιζε υπό ορισμένες προϋποθέσεις.

Αυτό το σενάριο ωστόσο, είναι πιθανό να ανησυχήσει τις Βρυξέλλες και τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η αντιγραφή του φετινού προϋπολογισμού στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους θα διογκώσει το έλλειμμα της χώρας.

Χωρίς τα δραστικά μέτρα που πρότεινε ο Μπαρνιέ, θα ανέλθει ακόμη και στο 7% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τον υπουργό Προϋπολογισμού Laurent Saint-Martin.

Με πληροφορίες από Politico

Πηγή