Εκλογές ΗΠΑ 2024: «Όπλα ακριβείας» στα χέρια Ρωσίας, Κίνας και Ιράν

Στην πλέον αμφίρροπη εκλογική κούρσα στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία, η ΑΙ χαρίζει όπλα ακριβείας για την χειραγώγηση του αποτέλεσματος και τη διασπορά ψευδών ειδήσεων: Οι New York Times εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο Ρωσία, Κίνα και Ιράν παρεμβαίνουν στην προεκλογική εκστρατεία των Χάρις και Τραμπ.

Όταν η Ρωσία παρενέβη στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016, διαδίδοντας διχαστικές και εμπρηστικές αναρτήσεις στο διαδίκτυο, αυτές ήταν γεμάτες… ορθογραφικά λάθη και παράξενη σύνταξη.

Σύμφωνα με στοιχεία που είχαν δημοσιοποιηθεί το 2018, Ρώσοι διέδιδαν μειωτικές πληροφορίες για τη Χίλαρι Κλίντον, τον Μάρκο Ρούμπιο και τον Τεντ Κρουζ ενώ στήριζαν τον Μπέρνι Σάντερς και τον Ντόναλντ Τραμπ. Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2016, άρχισαν να ενθαρρύνουν τις μειονοτικές ομάδες στις ΗΠΑ να μην ψηφίσουν στις προεδρικές εκλογές, ενώ το καλοκαίρι του ίδιου έτους άρχισαν επίσης, μέσω ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης και διαφημίσεων στο Facebook, να προωθούν τον ισχυρισμό ότι το Δημοκρατικό Κόμμα διαπράττει εκλογική νοθεία.

«Η Χίλαρι είναι ο Σατανάς», έγραφε ρωσικό bot το 2016.

Σήμερα, οκτώ χρόνια μετά, η ξένη παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές είναι περισσότερο «ραφιναρισμένη» και πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστεί.

Οι εκστρατείες παραπληροφόρησης – ιδίως από τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν – έχουν μετατραπεί σε ολέθρια απειλή, καθώς οι κυβερνήσεις αναπτύσσουν και δοκιμάζουν όλο και πιο διαφοροποιημένες τακτικές. Η ικανότητα να επηρεάσουν έστω και έναν μικρό θύλακα Αμερικανών θα μπορούσε να έχει τεράστιες συνέπειες για τις προεδρικές εκλογές, που αποτελούν – σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις – μια κούρσα στήθος με στήθος.

Η Μόσχα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, προσπαθεί να ενισχύσει την υποψηφιότητα του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τζ. Τραμπ, ενώ το Ιράν ευνοεί την αντίπαλό του, την αντιπρόεδρο Καμάλα Χάρις. Η Κίνα δεν φαίνεται να έχει κάποιο προτιμώμενο αποτέλεσμα.

Ο βασικός στόχος αυτών των προσπαθειών, ωστόσο, παραμένει ένας: να σπείρουν τη διχόνοια και το χάος με την ελπίδα να απαξιώσουν την αμερικανική δημοκρατία.

Οι εκστρατείες, ωστόσο, έχουν εξελιχθεί, προσαρμοζόμενες στο μεταβαλλόμενο τοπίο των ΜΜΕ αλλά και στον πολλαπλασιασμό των νέων εργαλείων που καθιστούν ευκολότερη την εξαπάτηση.

Σε σημερινό τους δημοσίευμα, οι New York Times παρουσιάζουν τον τρόπο με τον οποίων η ξένη παρέμβαση έχει εξελιχθεί με το πέρασμα του χρόνου.

Η παραπληροφόρηση είναι… παντού

Η Ρωσία αποτέλεσε τον βασικό αρχιτέκτονα της αμερικανικής παραπληροφόρησης στην προεδρική κούρσα του 2016, με τις κατασκευασμένς αναρτήσεις να διαχέονται κατά βάση στο Facebook.

Τώρα, το Ιράν και η Κίνα επιδίδονται σε παρόμοιες προσπάθειες να επηρεάσουν την αμερικανική πολιτική, ενώ και οι τρεις τους αναρτούν περιεχόμενο σε δεκάδες πλατφόρμες, από μικρά φόρουμ όπου οι Αμερικανοί ανταλλάζουν νέα για τον καιρό μέχρι και ομαδικές συνομιλίες. Τεχεράνη, Πεκίνο και Μόσχα φαίνεται πως ανταλλάζουν στοιχεία, αν και παραμένει ασαφές το αν έχουν συνεργαστεί άμεσα σε «κοινά projects».

Στο Telegram μπορεί να βρει κανείς μια «στρατιά» ρωσικών λογαριασμών που σπέρνουν διχαστικά, ενίοτε βιτριολικά βίντεο, memes και άρθρα σχετικά με τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Υπάρχουν τουλάχιστον εκατοντάδες άλλοι λογαριασμοί από την Κίνα που παρίσταναν τους φοιτητές ρίχνοντας λάδι στη φωτιά που ξέσπασε στα αμερικανικά πανεπιστήμια αυτό το καλοκαίρι για τον πόλεμο στη Γάζα. Και οι δύο χώρες δραστηριοποιούνται παράλληλα στην Gab, μια λιγότερο γνωστή πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης – που προτιμά κυρίως η ακροδεξιά για την προώθηση των θεωριών συνωμοσίας της.

Σύμφωνα με έγγραφα του αμερικανού υπουργείου Δικαιοσύνης, οι Ρώσοι πράκτορες προσπαθούν ακόμη να υποστηρίξουν τον Τραμπ στο Reddit και σε φόρουμ που ευνοούνται από την ακροδεξιά, στοχεύοντας ψηφοφόρους στις έξι αμφίρροπες πολιτείες με διακυμάνσεις, καθώς και τους ισπανόφωνους, τους «κολλημένους» με τα online games και άλλους που η Ρωσία αναγνωρίζει ως πιθανούς συμπαθούντες του πρώην προέδρου.

Την ίδια ώρα μια εκστρατεία που συνδέεται με την κινεζική κυβέρνηση – γνωστή ως Spamouflage – φέρεται να λειτουργούσε λογαριασμούς χρησιμοποιώντας το όνομα Harlan για να δημιουργήσει την εντύπωση ότι η πηγή του περιεχομένου με συντηρητικές τάσεις ήταν κάποιος Αμερικανός, σε τέσσερις πλατφόρμες: YouTube, X, Instagram και TikTok.

Το περιεχόμενο πιο στοχευμένο από ποτέ

Το εξαιρετικά ενδιαφέρον όμως είναι πως πλέον οι εκστρατείες που στήνονται δεν στοχεύουν απλά συγκεκριμένες πολιτείες, αλλά περιφέρειες εντός αυτών, καθώς και συγκεκριμένες εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες εντός αυτών των περιφερειών.

Όσο πιο στοχευμένη είναι η παραπληροφόρηση, τόσο πιθανότερο είναι να αποφέρει καρπούς, σύμφωνα με ερευνητές και ακαδημαϊκούς που μελετούν τις νέες εκστρατείες επιρροής.

«Όταν η παραπληροφόρηση είναι προσαρμοσμένη σε ένα συγκεκριμένο κοινό, εκμεταλλευόμενη τα συμφέροντα ή τις απόψεις του, γίνεται πιο αποτελεσματική», δηλώνει η Melanie Smith, διευθύντρια έρευνας του Ινστιτούτου Στρατηγικού Διαλόγου.

«Στις προηγούμενες εκλογές, προσπαθούσαμε να προσδιορίσουμε ποια θα ήταν το κυρίαρχο ψευδο-αφήγημα. Αυτή τη φορά, είναι μια ποικιλία διχαστικών μηνυμάτων που καθορίζει το εύρος της πόλωσης».

Ειδικά το Ιράν έχει επενδύσει μεγάλο μέρος των πόρων του προκειμένου να «χτυπήσει» εξειδικευμένα κοινά. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός ιστοτόπου με τίτλο «Not Our War», ο οποίος είχε ως στόχο να προσελκύσει Αμερικανούς βετεράνους του στρατού, με άρθρα που τονίζουν το έλλειμα υποστήριξης για τους εν ενεργεία στρατιώτες με σφοδρά αντιαμερικανικές απόψεις και θεωρίες συνωμοσίας.

Στην ίδια λογική, το «Afro Majority» έχει περιεχόμενο για μαύρους Αμερικανούς και το «Savannah Time» προσπαθεί να επηρεάσει τους συντηρητικούς ψηφοφόρους της Τζόρτζια. Στο Μίσιγκαν, πάλι, το Ιράν δημιούργησε ένα διαδικτυακό μέσο με την ονομασία «Westland Sun» για να απευθυνθεί στους Αραβοαμερικανούς στα προάστια του Ντιτρόιτ.

Το γεγονός πως το Ιράν στοχεύει τους αραβικούς και μουσουλμανικούς πληθυσμούς στο Μίσιγκαν δείχνει ότι η Τεχεράνη έχει γνώση και κατανοεί σε βάθος την πολιτική κατάσταση στην Αμερική, κάνοντας επιδέξιους ελιγμούς για να απευθυνθεί σε μια βασική δημογραφική ομάδα που θα της επιτρέψει να επηρεάσει τις εκλογές με στοχευμένο τρόπο.

Η Κίνα και η Ρωσία ακολουθούν παρόμοια στρατηγική: Ειδικοί σε θέματα κινεζικής παραπληροφόρησης δήλωσαν ότι οι «μη αυθεντικοί» λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που συνδέονται με το Πεκίνο έχουν γίνει πιο πειστικοί και ελκυστικοί, ενώ πλέον περιλαμβάνουν αναφορές σε πρώτο πρόσωπο που «πιστοποιούν» πως ο χρήστης… είναι Αμερικανός ή βετεράνος.

Τις τελευταίες εβδομάδες, σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου Ανάλυσης Απειλών της Microsoft, bots που συνδέονται με το κινεζικό Spamouflage στόχευσαν Ρεπουμπλικάνους της Βουλής και της Γερουσίας που επιδιώκουν την επανεκλογή τους στην Αλαμπάμα, το Τενεσί και το Τέξας.

Η AI αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού

Οι πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη έχουν αλλάξει τελείως τους κανόνες του παιχνιδιού, επιτρέποντας στους ξένους δρώντες να δημιουργούν και να διανέμουν τις εκστρατείες τους με μεγαλύτερη… φινέτσα και αποτελεσματικότητα.

Η OpenAI – της οποίας το εργαλείο ChatGPT έκανε γνωστή στο ευρύ κοινό την σχετική τεχνολογία – ανέφερε αυτόν τον μήνα ότι διέκοψε περισσότερες από 20 ξένες επιχειρήσεις που χρησιμοποιούσαν τα προϊόντα της εταιρείας μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου.

Σε αυτές περιλαμβάνονταν προσπάθειες της Ρωσίας, της Κίνας, του Ιράν, αλλά και άλλων χωρών, να δημιουργήσουν και να γεμίσουν ιστότοπους, καθώς και να διαδώσουν προπαγάνδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – ακόμη και να αναλύσουν και να απαντήσουν σε συγκεκριμένες αναρτήσεις.

Οι απίστευτες δυνατότητες που προσφέρουν τα εμπορικά διαθέσιμα εργαλεία ΑΙ φαίνονται στις προσπάθειες του Τζον Μαρκ Ντούγκαν, πρώην βοηθού σερίφη στη Φλόριντα, ο οποίος αναγκάστηκε να διαφύγει στη Ρωσία έπειτα από τη δίωξή του στις ΗΠΑ.

Εργαζόμενος από ένα διαμέρισμα στη Μόσχα, δημιούργησε δεκάδες ιστότοπους που παρίσταναν αμερικανικά ειδησεογραφικά πρακτορεία και τους χρησιμοποίησε για να διασπείρει ψευδείς ειδήσεις, κάνοντας ουσιαστικά μόνος του τη δουλειά που, οκτώ χρόνια πριν, θα απαιτούσε ένα στρατό από bots. Οι ιστότοποι του Ντούγκαν έχουν κυκλοφορήσει αρκετούς απαξιωτικούς ισχυρισμούς για την Χάρις και τον συνυποψήφιό της Τιμ Γουόλζ.

Η Κίνα, επίσης, έχει αναπτύξει μια ολοένα και πιο προηγμένη εργαλειοθήκη που περιλαμβάνει χειραγωγημένα αρχεία ήχου, memes και κατασκευασμένες δημοσκοπήσεις σε εκστρατείες σε όλο τον κόσμο. Φέτος, ένα deepfake βίντεο Ρεπουμπλικάνου βουλευτή από τη Βιρτζίνια κυκλοφόρησε στο TikTok, συνοδευόμενο από μια κινεζική λεζάντα που ισχυριζόταν ψευδώς ότι ο πολιτικός ζητούσε ψήφους για έναν επικριτή του Πεκίνου που διεκδικούσε (και αργότερα κέρδισε) την προεδρία της Ταϊβάν.

Την ώρα που η ξένη προπαγάνδα και η χειραγώγηση εκλογικών αναμετρήσεων συνιστούν πλέον τον κανόνα και όχι την εξαίρεση στην παγκόσμια πολιτική, οι τεχνολογικοί γίγαντες έχουν σχεδόν εγκαταλείψει τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.

Πλέον όχι μόνο γίνεται όλο και δυσκολότερο να εντοπιστεί η παραπληροφόρηση, αφού οι δρώντες καλύπτουν πιο αποτελεσματικά τα ίχνη τους, αλλά και οι ίδιες οι εταιρείες – συμπεριλαμβανομένων των Meta, Google, OpenAI και Microsoft – μειώνουν τις προσπάθειές τους να επισημάνουν και να αφαιρέσουν τις ψευδείς ειδήσεις.

Η έλλειψη συνεκτικής πολιτικής μεταξύ των εταιρειών τεχνολογίας έχει καταστήσει αδύνατη τη δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου κατά της ξένης παραπληροφόρησης, δηλώνουν – σε μια προσπάθεια να αποποιηθούν των ευθυνών τους – αξιωματούχοι ασφαλείας και στελέχη εταιρειών τεχνολογίας.

Πηγή