1ο μέρος
Ήταν πολλοί, κυρίως γνώστες του ηλεκτρικού συστήματος της Χώρας μας, που είχαν προειδοποιήσει, εδώ και χρόνια, ότι η ανεξέλεγκτη, απεριόριστη, τερατώδη εγκατάσταση ΑΠΕ (κυρίως αιολικά, φωτοβολταϊκά και μικρά υδροηλεκτρικά) δημιουργούν μια τεράστια «φούσκα» που κάποια στιγμή θα «σπάσει» όπως κάποια στιγμή σπάνε όλες οι φούσκες.
Γιατί είναι φούσκα;
Επειδή έχουν εγκατασταθεί πάρα πολλές μεταβλητές ΑΠΕ (αιολικά, Φωτοβολταϊκά) και η κατανάλωση στη Χώρα μας είναι πολύ χαμηλή, δημιουργούνται συνθήκες μερικού και γενικού «μπλακ άουτ» ιδιαίτερα τις ώρες που υπάρχει μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ. Επειδή οι ΑΠΕ είναι ασταθείς και στοχαστικές για να λειτουργήσει με ασφάλεια το ηλεκτρικό δίκτυο χρειάζεται ταυτόχρονα να υπάρχουν σταθερές μονάδες βάσης (μονάδες ορυκτών καυσίμων ή μεγάλα υδροηλεκτρικά) που θα εξισορροπούν το δίκτυο και θα δίνουν πραγματικό ρεύμα όταν οι ΑΠΕ «στερεύουν» λόγω καιρικών συνθηκών. Όμως όταν οι ΑΠΕ «καταλαμβάνουν» όλο το δίκτυο δεν μένει χώρος για τις σταθερές μονάδες και το «ηλεκτρικό σύστημα» κινδυνεύει με κατάρρευση. [1]
Για να αντιμετωπίσουν αυτό το τεράστιο πρόβλημα αποφάσισαν να κάνουν μεγάλες περικοπές στην παραγωγή ρεύματος των ΑΠΕ. Μέσα στο 2023 η Κυβέρνηση αποφάσισε να κάνει οριζόντιες περικοπές της τάξης του 5% αλλά σύντομα κατάλαβε ότι αυτό είναι ανεπαρκές και με πρόσφατο νόμο δίνει το δικαίωμα στους διαχειριστές των δικτύων να κάνουν όσες περικοπές χρειαστούν για να μην καταρρεύσει το «σύστημα». Οι διαχειριστές υπολογίζουν ότι αυτές οι περικοπές θα ξεπεράσουν το 50% ίσως και το 70% της παραγωγής των ΑΠΕ!
Η «φούσκα» με αριθμούς
Ο ενεργειακός σχεδιασμός, ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα) που προέβλεπε εκτός των άλλων πόση ισχύ ΑΠΕ θα έπρεπε να εγκατασταθεί στη Χώρα από το 2020 έως το 2030 αναθεωρήθηκε τρεις φορές με υπερδιπλασιασμό κάθε φορά των εγκαταστάσεων ΑΠΕ. Το πρώτο ΕΣΕΚ 2020-2030 κατατέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, το 2019 και προέβλεπε εγκατάσταση 7 GW ΑΠΕ μέχρι το 2030. Η Κυβέρνηση της ΝΔ το 2021 το ανέβασε σε 15 GW και προσφάτως το πήγε στα 23,5 GW υπολογίζοντας (κάτι που δεν είναι καν ορατό) ότι το 2030 θα έχει διπλασιάσει τα δίκτυα. Όμως και αυτά τα νούμερα έχουν ήδη ξεπεραστεί.
Σήμερα συνδεδεμένα είναι 14 GW ΑΠΕ, μαζί με όσα έχουν πάρει όρους σύνδεσης στα δίκτυα αθροίζονται 28 GW έργων ΑΠΕ. Επιπλέον 42 GW ολοκληρωμένα ή ημιτελή περιμένουν να συνδεθούν. Όλα αυτά, μαζί με τα φωτοβολταϊκά στη στέγη και τον προγραμματισμό για υπεράκτια αιολικά, αθροίζουν νούμερο άνω των 70 GW, ξεπερνώντας τους εθνικούς στόχους ακόμη και του 2050! Αντί όμως να βάλουν ένα φρένο στη σχιζοφρένεια αυτή προσθέτουν κι άλλα. Έτσι τον Μάη του 2024 αδειοδοτήθηκαν 0,6 GW και τον Ιούνη άλλα 1,5 GW! [2]
Και όλα αυτά σε μια χώρα που ο μέσος όρος κατανάλωσης ρεύματος κινείται μεταξύ 3,5 και 5 GW και στην αιχμή του έφτασε φέτος στην περίοδο του καύσωνα τα 9,5 GW!
Πολλοί, μεταξύ αυτών και ο Κ. Μητσοτάκης υποστηρίζουν πως το πρόβλημα θα λυθεί με την αποθήκευση, νέα δίκτυα και εξαγωγές ενέργειας. ΛΑΘΟΣ τεράστιο!!! Η αποθήκευση είναι τεχνολογικά στα σπάργανα, μπορεί να μεταθέσει το πρόβλημα για ελάχιστες ώρες μέσα στο 24ωρο. Οι εξαγωγές μας είναι ελάχιστες και μόνο για τις ώρες που οι τιμές είναι μηδενικές ή αρνητικές και τον περισσότερο χρόνο κάνουμε εισαγωγές που ξεπερνάν και το 20% της συνολικής κατανάλωσης. Ούτε τα δίκτυα, στα οποία υπολογίζουν να «επενδύσουν» πάνω από 30 δις ευρώ μπορούν να λύσουν κάποιο πρόβλημα. Η μεγάλη αγορά της Γερμανίας που δήθεν θα μπορούσε να απορροφήσει τη δική μας παραγωγή από ΑΠΕ έχει η ίδια υπερπληθώρα ΑΠΕ και το ρεύμα τους για να το «ξεφορτωθεί» το δίνει τζάμπα και πολλές φορές πληρώνει και από πάνω.
Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Η εξίσωση που πρέπει να λυθεί, όπως υποστηρίζουν όλοι οι ειδικοί, είναι η παραγωγή σε σχέση με την κατανάλωση ρεύματος. Επειδή η κατανάλωση δεν προβλέπεται να ανεβεί πρέπει να ακυρωθούν αμέσως όλα τα νέα έργα ΑΠΕ ακόμα κι αυτά που βρίσκονται στο αρχικό στάδιο κατασκευής.
Επειδή εμείς που τα λέγαμε αυτά εδώ και χρόνια, έχουμε χαρακτηριστεί από τα μεγάλα συμφέροντα και τα «εξαπτέρυγά» τους ως «ψεκασμένοι», «τεχνοφοβικοί», «πράκτορες των Ορυκτών καυσίμων» και άλλα φαιδρά ας διαβάσουμε πλέον τι λένε «αυτοί». Οι «σοβαροί» άνθρωποι των ενεργειακών ομίλων, «της αγοράς», οι σπουδαίοι «ενεργειακοί αναλυτές» και οι διαχειριστές των δικτύων.
Ανδρέας Πετροπουλέας: Διευθυντής Διαχείρισης Ενέργειας της Elpedison και Πρόεδρος της Επιτροπής Ηλεκτρισμού του ΙΕΝΕ: Μίλησε για «κανιβαλισμό της αγοράς από την υπέρμετρη παραγωγή ΑΠΕ» και τόνισε ότι «η αγορά οδηγείται στα βράχια»….. «Η μόνη ρεαλιστική λύση σε αυτή τη φάση είναι το πάγωμα όλων των αδειοδοτημένων έργων ΑΠΕ, και όχι απλώς η παύση έκδοσης νέων αδειών.».. «Οι ΑΠΕ προκαλούν ένα γιγάντιο πλεόνασμα Ενέργειας που δεν δύναται να αποθηκευτεί ούτε να εξαχθεί αφού και οι γειτονικές χώρες έχουν αντίστοιχα ενεργειακά πλεονάσματα κυρίως λόγω των Φωτοβολταϊκών» [3]
Στέλιος Λουμάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ): Αποτρεπτικά προς τους μικρούς παραγωγούς να εγκαταστήσουν νέα φωτοβολταϊκά τοποθετήθηκε ο Στέλιος Λουμάκης, στο πάνελ του Balkan Energy Forum, κάνοντας λόγο για «πλήρη κανιβαλισμό του κλάδου». «Επομένως όποιος σήμερα έχει όρους σύνδεσης και θέλει να κατασκευάσει Φωτοβολταϊκό, ακόμα και με αποθήκευση, θα πρέπει να λάβει υπόψη ότι το «κούρεμα» στην παραγωγή του θα φτάσει έως και 50%. Μάλιστα σε ένα χρόνο που θα έχουν αλλάξει τα δεδομένα, θα ανέβει στο 70%», τόνισε σχετικά. «Αν μπορώ να δώσω μια συμβουλή, είναι να μην κάνει κανένας νέο Φωτοβολταϊκό, ακόμα και αν έχει πάρει όρους σύνδεσης». [4]
Ο Ιωάννης Μάργαρης αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ «κρούει τον κώδωνα του κινδύνου» ενός ολικού Blackout από την υψηλή διείσδυση των μεταβλητών ΑΠΕ που αφορά την ηλιακή και αιολική ενέργεια. «Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει κορεσμός των δικτύων και η υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ δεν αφήνει ηλεκτρικό χώρο για τις σταθερές πηγές ενέργειας που είναι απαραίτητες στην ευστάθεια του Ηλεκτρικού συστήματος.» [5]
Γιάννης Καμπούρης, επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του ΑΔΜΗΕ: «Μόνο με περικοπές στην παραγωγή των ΑΠΕ μπορούμε να έχουμε περισσότερες μονάδες στο δίκτυο» [6]
Αντώνης Κοντολέων, πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ (Ένωση Βιομηχανικών καταναλωτών Ενέργειας): «Αδιέξοδη η ανάπτυξη των ΑΠΕ χωρίς αύξηση της ζήτησης»… «Δεν είναι το πρόβλημα στα δίκτυα αλλά στην αλόγιστη αύξηση της Ανανεώσιμης Ενέργειας» και πρόσθεσε «αν είχαμε άπειρα δίκτυα και άπειρες ΑΠΕ τι θα τα κάναμε; Που είναι η ζήτηση για να απορροφήσει τις ΑΠΕ;».. «Οι ΑΠΕ και κυρίως τα Φωτοβολταϊκά έχουν φθάσει στα όριά τους» [7]
ΙΕΝΕ (Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης): «Η σχεδόν απότομη αλλαγή από την κατανάλωση εγχώριων ορυκτών καυσίμων σε άλλες εισαγόμενες πηγές ενέργειας προκαλεί κρίσιμα ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας». «Επιπλέον οι ολοένα και μεγαλύτεροι στόχοι για ανάπτυξη ΑΠΕ έχουν φέρει το δίκτυο στα όρια του ενώ η αποθήκευση ενέργειας (…) ίσως δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που θα έχει ήδη λύσει».[8]
Συνεχίζεται… (επειδή το θέμα είναι μεγάλο στο επόμενο: Ποιος θα πληρώσει τα σπασμένα και γιατί επιμένουν ακόμα στην «πράσινη φούσκα» οι «επενδυτές»)
Κοζάνη21/6/2024
Στέφανος Πράσσος*
Πρώην Περιφερειακός Σύμβουλος, Επικεφαλής της «Αριστερής Συμπόρευσης για την Ανατροπή στη Δυτική Μακεδονία»
ΠΗΓΕΣ
[1] Η Αποκάλυψη του Αντιπροέδρου του ΑΔΜΗΕ και η Μάχη για την Αποφυγή Ολικού Blackout
[2] Φουντώνει ο κίνδυνος «φούσκας» στην πράσινη μετάβαση • B2Green
[3] Πετροπουλέας: Ο Έλληνας Καταναλωτής Επιδοτεί τις Ενεργειακές Εξαγωγές
[5] Η Αποκάλυψη του Αντιπροέδρου του ΑΔΜΗΕ και η Μάχη για την Αποφυγή Ολικού Blackout
[7] Η ΕΒΙΚΕΝ Εκπέμπει ΣΟΣ για το Μέλλον της Βιομηχανίας- Δεν Νοείται Αύξηση των ΑΠΕ Χωρίς Επαρκή Ζήτηση
[8] Ανακοίνωση – Ημερίδα ΙΕΝΕ: ΑΠΕ και Ενεργειακή Αποδοτικότητα
