Η εκ νέου στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης εκτοξεύει τις αμυντικές δαπάνες και θέτει σοβαρές προκλήσεις στα δημοσιονομικά της Ένωσης
Την ώρα που παραμένουν σε πλήρη εξέλιξη οι συγκρούσεις σε Γάζα και Ουκρανία, η διεθνής κοινότητα φαίνεται να βρίσκεται σε μια νέα άτυπη κούρσα εξοπλισμών.
Το γεγονός πως το Πεκίνο αυξάνει τις δαπάνες για εξοπλισμούς και παράλληλα ενισχύει τη συνεργασία του με το Κρεμλίνο, εντείνει την ανησυχία των αξιωματουχών ασφαλείας της Δύσης που προειδοποιούν πως για να συμβαδίσουν, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα χρειαστεί να αυξήσουν τους αμυντικούς τους προϋπολογισμούς στα επίπεδα του Ψυχρού Πολέμου, όταν οι δαπάνες άγγιζαν έως και το 4% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg, έαν οι ΗΠΑ και οι G7 το έπρατταν αυτό, οι πρόσθετες δαπάνες ύψους θα ξεπερνούσαν τα 10 τρισεκατομμυρία δολάρια κατά την επόμενη δεκαετία. «Θα ήταν μια ευλογία για τις στρατιωτικές βιομηχανίες, ωστόσο θα επηρέαζε σοβαρά τα δημόσια οικονομικά» και αυτό σε μια συγκυρία στην οποία οι προσπάθειες εξυγίανσης του χρέους της ΕΕ θα ανακόπτονταν ακόμη και με την απλή επίτευξη του στόχου του ΝΑΤΟ για τουλάχιστον 2% του ετήσιου ΑΕΠ.
Διπλασιάζοντας το ποσοστό «στόχο», χώρες – όπως η Ισπανία και η Ιταλία – οι οποίες υπολείπονται ήδη αρκετά σε στρατιωτικές δαπάνες θα δέχονταν ισχυρές πιέσεις, ενώ άλλες ασθενέστερες χώρες του μπλοκ θα έρχονταν αντιμέτωπες με ιδιαίτερα επώδυνες επιλογές, μεταξύ των οποίων ο πρόσθετος δανεισμός, οι περικοπές στον προϋπολογισμό κι η αύξηση των φόρων.
Σύμφωνα πάντα με το Bloomberg, ένα καίριο πολιτικό ερώτημα τα επόμενα χρόνια θα είναι πώς ένας στρατιωτικοποιημένος κόσμος μπορεί να συμβιβάσει τις δεσμεύσεις αυτές με τα πεπερασμένα φορολογικά έσοδα και τις αυξανόμενες ανάγκες πρόνοιας και υγείας.
Η Γερμανία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα: Πρόκειται να δαπανήσει 7 δισεκατομμύρια ευρώ για δύο νέες ναυτικές φρεγάτες και εκατοντάδες τεθωρακισμένα οχήματα – κι αυτό ενώ «φλερτάρει» με την ύφεση. Οι ζοφερές προοπτικές ασφάλειας για την επόμενη δεκαετία υποδηλώνουν πως θα προκύψουν πολλές ακόμη τέτοιες δύσκολες αποφάσεις.
Αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (EDA), την τελευταία πενταετία οι αμυντικές δαπάνες αυξάνονται ετησίως πάνω από 10 δισεκατομμύρια ευρώ – φτάνοντας από 174 δισ. ευρώ το 2018 στα 240 δισ. το 2022:
- 2022 –> 240 δισ. ευρώ
- 2021 –> 214 δισ. ευρώ
- 2020 –> 198 δισ. ευρώ
- 2019 –> 186 δισ. ευρώ
- 2018 –> 174 δισ. ευρώ
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, οι αμυντικές δαπάνες από 4,6 δισ. ευρώ το 2018, έφτασαν το 2022 τα 8,1 δισεκατομμύρια – αντιπροσωπεύοντας το 3,9% του ΑΕΠ.
Πόσο κοντά είναι μια νέα σύρραξη στην Ευρώπη
Το τελευταίο διάστημα – όλο και πιο συχνά – Ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν να… προειδοποιούν για έναν νεό πόλεμο που θα μπορούσε να χτυπήσει την Γηραιά ήπειρο.
«Ο πόλεμος σίγουρα ελλοχεύει γύρω μας. Ένας μεγάλης έντασης, συμβατικός πόλεμος στην Ευρώπη δεν είναι πλέον στη φαντασία», ανέφερε χαρακτηριστικά την Τρίτη ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ περιγράφει τόσο ρητά τη ρωσική απειλή, ενώ πριν από λίγες ημέρες ανάλογη προειδοποίηση είχε εκφράσει και ο Ντόναλντ Τουσκ.
«Δεν θέλω να τρομάξω κανέναν, αλλά ο πόλεμος δεν είναι πλέον μια έννοια από το παρελθόν», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός σε πρόσφατη συνέντευξή του.
«Είναι αληθινός, στην πραγματικότητα ήδη έχει ξεκινήσει, πριν από δύο και πλέον χρόνια […] Το πιο τρομακτικό αυτή τη στιγμή, είνα ότι κυριολεκτικά οποιοδήποτε σενάριο είναι πιθανό», τόνισε, συμπληρώνοντας ότι η Ευρώπη δεν έχει αντιμετωπίσει μια παρόμοια κατάσταση από το 1945.
«Ξέρω ότι ακούγεται συγκλονιστικό, ιδιαίτερα για τους νεότερους ανθρώπους, αλλά πρέπει να συνηθίσουμε τον ερχομό μιας νέας εποχής. Της προπολεμικής εποχής. Δεν υπερβάλω. Αυτό γίνεται ολοένα πιο προφανές κάθε ημέρα».
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα οι εξαγγελίες Μακρόν είχαν προκαλέσει την άμεση απάντηση του Κρεμλίνου: Σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Γάλλου προέδρου περί αποστολής Ευρωπαίων στρατιωτών στο μέτωπο της Ουκρανίας, η Μόσχα είχε διαμηνύσει πως οποιαδήποτε νέα εμπλοκή της Δύσης στον πόλεμο θα έκανε αναπόφευκτη μια άμεση σύγκρουση.
