Καθολική χαρακτήρισε η υφυπουργός Τουρισμού Έλενα Ράπτη, την ανάγκη για στροφή σε μια περισσότερο κυκλική και βιώσιμη μορφή τουρισμού. Μιλώντας στην ημερίδα με θέμα «αναζητώντας την ισορροπία “υπερ-τουρισμός” – κυκλική οικονομία – κλιματική αλλαγή» που διοργανώθηκε στο πλαίσιο του Philoxenia Forum και της Διεθνούς Έκθεσης Τουρισμού Philoxenia, η κ. Ράπτη τόνισε ότι το σχετικό εγχείρημα αγκαλιάζεται από το σύνολο του τουριστικού κλάδου.
Αναλύοντας τις δράσεις και τα προγράμματα που «τρέχει» το υπουργείο Τουρισμού στο πεδίο του κυκλικού τουρισμού, η υφυπουργός επισήμανε ότι έχει ήδη θεσμοθετηθεί και εκσυγχρονίζεται το νομικό πλαίσιο για τη σύσταση Οργανισμών Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμών (DMMO’s) για τη βιώσιμη ανάπτυξή τους μαζί με τοπικά παρατηρητήρια βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 16 εκ ευρώ. Μεταξύ των σκοπών των DMMOS είναι δράσεις κυκλικού τουρισμού, όπως η εκπόνηση και υλοποίηση στρατηγικού σχεδίου βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και διαχείρισης του προορισμού.
Παράλληλα εξειδικεύεται το πλαίσιο για τους πρότυπους τουριστικούς προορισμούς ολοκληρωμένης διαχείρισης, με κριτήρια και δείκτες βιωσιμότητας, ενώ, προχωρά εντός του 2024, η ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον τουρισμό. Μεταξύ των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται σημειώνεται επίσης η συνεργασία του υπουργείου Τουρισμού με τη Google με εκπαιδευτικά προγράμματα για την υποστήριξη και την επιμόρφωση επιχειρήσεων του τουριστικού τομέα με σκοπό την βιώσιμη και ψηφιακή ανάπτυξη. Έχουν ήδη ωφεληθεί πάνω από έξι χιλιάδες επιχειρήσεις σε διάφορα σημεία της Ελλάδας.
Σε ό,τι αφορά τις τουριστικές επιχειρήσεις υπογράμμισε ότι ανταποκρίνονται στην προσπάθεια αυτή ενώ ζήτηση υπάρχει και από τους επισκέπτες και τους tour operators. Ενδεικτικά ανέφερε ότι σύμφωνα με μελέτη της booking το 2023, σχεδόν οι μισοί (49%) ταξιδιώτες πιστεύουν ότι οι περισσότερες βιώσιμες ταξιδιωτικές επιλογές είναι πολύ ακριβές, σε αντίθεση με το 43% που είναι πρόθυμοι να πληρώσουν επιπλέον για ταξιδιωτικές επιλογές με βιώσιμη πιστοποίηση. Λαμβάνοντας συνειδητές συνήθειες από το σπίτι όταν ταξιδεύουν, το 67% πλέον απενεργοποιεί τον κλιματισμό σε καταλύματα όταν δεν είναι εκεί (αύξηση 29% από το 2022), ενώ το 60% επαναχρησιμοποιεί την ίδια πετσέτα πολλές φορές (αύξηση 25% από το 2022).
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, ευτυχώς όμως υπάρχει ένα οπλοστάσιο νέων τεχνολογιών, όπλα που μπορούμε να αξιοποιήσουμε για την πρόληψη και τη σωτηρία του περιβάλλοντός μας, ανέφερε από την πλευρά της η πρόεδρος του ΕΟΤ, Άντζελα Γκερέκου.
Χαιρετισμούς στην έναρξη του Philoxenia Forum 2023 απηύθυναν ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΘ-HELEXPO, δρ Κυριάκος Ποζρικίδης, η βουλευτής Κοζάνης και Τομεάρχης Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Καλλιόπη Βέττα και η βουλευτής Λασιθίου και Τομεάρχης Τουρισμού του ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής, Κατερίνα Σπυριδάκη.
Αποκαλυπτικός για το θέμα του υπερτουρισμού ήταν ο κορυφαίος σε διεθνές επίπεδο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Bournemouth της Αγγλίας, Δημήτριος Μπούχαλης, που επισήμανε ότι υπερτουρισμός δεν υπάρχει, αλλά είναι βέβαιο ότι χρειάζεται πολύ διαφορετική διαχείριση των τουριστικών προορισμών στον χωροχρόνο, επιμήκυνση της σαιζόν, μία «έξυπνη» τιμολογιακή πολιτική και γενικότερα μια αυξημένη και σε πραγματικό χρόνο αντιμετώπιση των αναγκών της τουριστικής ροής. «Κατά την περίοδο του Covid οι κυβερνήσεις ασχολήθηκαν για πρώτη φορά σοβαρά με τον τουρισμό, γιατί ξαφνικά ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας που ζούσαν από τη βιομηχανία της φιλοξενίας έμειναν χωρίς έσοδα» είπε ο κ. Μπούχαλης και πρόσθεσε ότι ο «έξυπνος» τουρισμός απαιτεί να χρησιμοποιούμε τον τουρισμό για την Ελλάδα και όχι την Ελλάδα για τον τουρισμό.
Από την πλευρά της η σύμβουλος της υπουργού Τουρισμού της Βουλγαρίας (Τιμώμενη Χώρα της Philoxenia), καθηγήτρια Mariela Modeva, τόνισε ότι ο υπερτουρισμός είναι μια καινούργια πρόκληση και για τη Βουλγαρία, υπογραμμίζοντας ότι η λύση βρίσκεται στην προώθηση του τουρισμού όλο τον χρόνο και σε όλη τη χώρα, για να ξεπεραστεί το εμπόδιο της εποχικότητας.
Η αντιπεριφερειάρχης της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης, Βούλα Πατουλίδου, αναφέρθηκε στις μεγάλες προσπάθειες που έχουν καταβληθεί για αύξηση της αναγνωρισιμότητας της Θεσσαλονίκης ως τουριστικού προορισμού, σημειώνοντας ότι προβλήματα υπάρχουν, όπως το κυκλοφοριακό, αλλά η πόλη αυξάνει σταθερά την τουριστική δημοφιλία της.
Ο εντεταλμένος σύμβουλος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, Αλέξανδρος Θάνος, επισήμανε ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για υπερτουρισμό εθνικά, αλλά για μία ανισορροπία με ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά. Μάλιστα είπε ότι σε 5 από τις 13 Περιφέρειες της χώρας και μέσα σε 5 μήνες του έτους πραγματοποιείται το 90% των ετήσιων τουριστικών εσόδων.
Στην αρνητική εμπειρία που μπορεί να αποκομίσει ο επισκέπτης της χώρας από τον υπερτουρισμό, που στη συνέχεια την μεταφέρει στην πατρίδα του, αναφέρθηκε η Αγγελική Μαραγκάκη προϊσταμένη του Αυτοτελούς Τμήματος Παρακολούθησης και Ανάπτυξης Πόρων του ΟΔΑΠ. Στο πλαίσιο αυτό, κατά την κ. Μαραγκάκη, είναι απαραίτητη μία καμπάνια για διαφοροποίηση των τουριστικών προορισμών, προκειμένου να μην συγκεντρώνονται οι τουρίστες σε συγκεκριμένα και μόνο σημεία.
Η διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Aegean Airlines, Μαρίνα Σπυριδάκη, τόνισε ότι υπερτουρισμός στην Ελλάδα δεν υπάρχει, αλλά υφίσταται κακή διαχείριση των προορισμών, έλλειμμα υποδομών και έντονη εποχικότητα.
Στη δεύτερη θεματική ενότητα του Philoxenia Forum 2023 ήταν η σειρά της τοπικής αυτοδιοίκησης να τοποθετηθεί για τα ζητήματα του υπερτουρισμού και της ανάγκης για προστασία του περιβάλλοντος από τη διογκούμενη τουριστική ανάπτυξη.
Την ανάγκη να αφήσουμε πίσω μας το γραμμικό μοντέλο και να πάμε στην κυκλική οικονομία υπογράμμισε ο τ. γενικός διευθυντής του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης του ΥΠΕΝ, Διδάκτωρ Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Πολυτεχνείου του Βερολίνου και CEO της Circular Innovation Solutions Αδαμάντιος Σκορδίλης. Τη σημασία αξιοποίησης των βιοαποβλήτων επισήμανε ο εντεταλμένος αντιπρόεδρος Διεθνών Σχέσεων της ΕΕΔΣΑ, Νικόλαος Μουσιόπουλος. Πεδίο δόξης λαμπρό αποτελεί η πράσινη και κυκλική οικονομία και βιοοικονομία για τον ελληνικό τουρισμό, σύμφωνα με τον δυνιδρυτή και διαχειριστή του Cluster Βιοοικονομίας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας Νικόλαο Ντάβο. Στο μεγάλο πρόβλημα των αποβλήτων από τις ανακαινίσεις και τις εργασίες επέκτασης που πραγματοποιούν κάθε χρόνο τα ξενοδοχεία στάθηκε ο Ηλίας Δημητριάδης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΑΝΑΚΕΜ.
Την ανάγκη περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και περιβαλλοντικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αλλά και τον σημαντικό ρόλο που πρέπει να παίξουν τα πανεπιστήμια υπογράμμισε ο πρύτανης του ΔΙΠΑΕ, Σταμάτης Αγγελόπουλος. Από την πλευρά του ο δρ Μετεωρολογίας του ΑΠΘ (Κέντρο Μετεωρολογικών Εφαρμογών ΕΛΓΑ-Αεροδρόμιο Μακεδονίας) Μιχάλης Σιούτας, τόνισε πως ο τουρισμός είναι από τους πρώτους τομείς που πλήττονται, καθώς το κλίμα, ο καιρός, είναι που κάνει ελκυστικό έναν προορισμό.
