Η Ελλάδα έχει το θλιβερό προνόμιο να καταλαμβάνει την πρώτη θέση στους θανάτους που σχετίζονται γενικά με τη λειτουργία των σιδηροδρόμων αναλογικά με τα χιλιόμετρα που διανύονται κάθε χρόνο, αλλά και να βρίσκεται στο «top 7» της λίστας των χωρών όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους περισσότερους θανάτους επιβατών τρένων –και πάλι με βάση τις διανυθείσες αποστάσεις.
Τα τραγικά αυτά στοιχεία προκύπτουν από την έκθεση του 2022 για την Ασφάλεια των Σιδηροδρόμων και τη Διαλειτουργικότητα στην ΕΕ (Report on Railway Safety and Interoperability in the EU -2022) που εκπονεί η ίδια η Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Σιδηροδρόμους (European Union –Agency for Railways).
Τα δεδομένα που παρουσιάζει σήμερα ο ΟΤ για τους θανάτους που σχετίζονται με σιδηροδρόμους στη χώρα μας σε σύγκριση με όλη την ΕΕ, όπως προκύπτουν από την εν λόγω έκθεση, είναι αποκαλυπτικά –και θλιβερά συνάμα.
Θλιβερή πρωτιά
Εάν υπολογιστούν όλες οι απώλειες ζωής από τρένα αναλογικά με τα χιλιόμετρα που διανύονται σε κάθε χώρα, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση της κατάταξης αυτής.
Πρόκειται για τα λεγόμενα ποσοστά θανάτων από τους σιδηροδρόμους τα οποία εκφράζουν, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης της αρμόδιας υπηρεσίας της ΕΕ, τον αποκαλούμενο «συνολικό εκδηλούμενο κίνδυνο από τη λειτουργία των σιδηροδρόμων».
Επίσης η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις σε όλη την ΕΕ όσον αφορά και τους θανάτους επιβατών σιδηροδρόμων –και πάλι με βάση τα χιλιόμετρα που διανύουν τα τραίνα σε μια χώρα. Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν ξεκάθαρα «τον προσωπικό εκδηλούμενο κίνδυνο για τα άτομα που χρησιμοποιούν τα τρένα», όπως αναφέρεται στην έκθεση.
Τα σοβαρά ατυχήματα αφήνουν ανεξίτηλα σημάδια
Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως αναφέρει η Υπηρεσία της ΕΕ για τους Σιδηροδρόμους αναφέρει στην έκθεση του 2022, μολονότι τα συνολικά ποσοστά υπολογίζονται από τα ποσοστά θνησιμότητας σε περίοδο 3 ετών και στην περίπτωση του ποσοστού θνησιμότητας επιβατών σε περίοδο 10 ετών, τα μεγάλα ατυχήματα με μεγάλο αριθμό απωλειών επιβατών εξακολουθούν να βαρύνουν για χρόνια τις εκτιμήσεις και τα αποτελέσματα.
Ως παράδειγμα αναφέρεται στην έκθεση ο εκτροχιασμός στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, που σημειώθηκε το 2013 και καθιστά το ποσοστό θνησιμότητας επιβατών τρένων για την Ισπανία το υψηλότερο στην Ευρώπη. Τώρα, με το δυστύχημα στα Τέμπη η Ελλάδα –δυστυχώς- βάζει υποψηφιότητα να ανέβει ακόμη πιο ψηλά στην τραγική αυτή κατάταξη.
Ελλείψεις σε υποδομές, τεχνολογία και επενδύσεις
Η καταγραφή θανάτων στην έκθεση και στους πίνακες που παρουσιάζει σήμερα ο ΟΤ όχι σε απόλυτους αριθμούς αλλά αναλογικά με τις αποστάσεις που διανύουν τα τρένα, δίνουν μια πολύ καλή ένδειξη για την κατάσταση των δικτύων, του εξοπλισμού, του υλικού και της τεχνολογίας που (δεν…) χρησιμοποιείται προκειμένου να αποφεύγονται ατυχήματα.
Οι διαχρονικές ελλείψεις, η μη χρήση τεχνολογικών υποδομών ώστε να αποφεύγονται ανθρώπινα και άλλα λάθη, η απαξίωση των ελληνικών σιδηροδρόμων τα τελευταία 15 περίπου χρόνια, τα αποκαλούμενα «αιώνια» έργα εκσυγχρονισμού και η έλλειψη πόρων που επηρεάζει τη βαριά συντήρηση του δικτύου, δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ.
Μάλιστα, τώρα στελέχη των μηχανοδηγών του ΟΣΕ κάνουν λόγο για λάθη και παραλείψεις που προκάλεσαν την τραγωδία με τη σύγκρουση των δύο τρένων στα Τέμπη, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι ηλεκτρονικά συστήματα δεν λειτουργούν εδώ και χρόνια.
Είναι ενδεικτικό ότι η έκθεση από την Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Σιδηροδρόμους αναφέρεται εμμέσως πλην σαφώς σε πολλά προβλήματα που υπάρχουν σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, την ώρα που σε μεγάλες οικονομίες όπως αυτές της Γερμανίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας τα προβλήματα –και οι απώλειες ανθρώπινων ζωών- είναι πολύ λιγότερες.
Πίσω από τη γενική εικόνα της ΕΕ, υπάρχει μια πολύ πιο διαφοροποιημένη πραγματικότητα, «με ιδιαίτερα μεγάλες διαφορές στα ποσοστά θυμάτων μεταξύ των κρατών μελών», όπως αναφέρεται. Η παρουσίαση στην έκθεση των ποσοστών θνησιμότητας για μεμονωμένα κράτη μέλη «αποκαλύπτει την έκταση των υφιστάμενων διαφορών στα επίπεδα ασφάλειας. Η ταξινόμηση των χωρών παρέχει περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με αυτές τις διαφορές», είναι το καμπανάκι που χτυπά, εμμέσως είναι η αλήθεια, η Υπηρεσία Σιδηροδρόμων της ΕΕ.
Σοκ από τους θανάτους σε ορισμένες χώρες
«Τα στοιχεία αποκαλύπτουν τουλάχιστον 10πλάσια διαφορά στα ποσοστά θνησιμότητας μεταξύ των χωρών με τα χαμηλότερα ποσοστά και εκείνων με τα υψηλότερα». Και στις δύο περιπτώσεις, οι διάμεσες τιμές είναι πολύ χαμηλότερες από τις μέσες τιμές, καθώς η κατάταξη για τα κράτη μέλη με σχετικά υψηλά ποσοστά θανάτων από τραίνα είναι πολύ υψηλότερη από αυτή των υπόλοιπων χωρών, σημειώνεται ακόμη.
