Μετά τον καταστροφικό σεισμό της προχθεσινής νύχτας, μεγέθους 7,8 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ, εικόνες φρίκης και απόλυτης καταστροφής κατέκλυσαν τα μέσα ενημέρωσης και σε λίγα λεπτά έφτασαν σε όλα τα μέρη του κόσμου.
Η νοτιοανατολική Τουρκία ζει τον απόλυτο εφιάλτη με χιλιάδες νεκρούς, απροσδιόριστο αριθμό εγκλωβισμένων στα ερείπια εκατοντάδων κτιρίων που κατέρρευσαν και παρακολουθώντας με τρόμο την αλυσίδα των μετασεισμών να συμπληρώνουν την εικόνα του ζόφου.
Η επικοινωνία Μητσοτάκη με Ερντογάν
Ήδη από το πρωί της Δευτέρας ο πρωθυπουργός επικοινώνησε με τον Τούρκο πρόεδρο, προκειμένου η Ελλάδα να βοηθήσει τα τουρκικά σωστικά συνεργεία όσο και όπως μπορεί αυτές τις πρώτες, κρίσιμες για τη ζωή πολλών εγκλωβισμένων, ώρες.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έμεινε μόνο στην αναχώρησης της 1ης ΕΜΑΚ, μαζί με τον πρόεδρο του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας, αλλά παράλληλα τον διαβεβαίωσε ότι «είμαστε έτοιμοι να συνδράμουμε με κάθε τρόπο». Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ευχαρίστησε τον Έλληνα πρωθυπουργό για τη σημαντική βοήθεια.
Μπορεί όλο αυτό το σκηνικό που διαμορφώθηκε μέσα σε περίπου 12 ώρες, να επιδράσει στην πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων; Η απάντηση που δίνουν πολιτικοί και διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα είναι «μπορεί, υπό προϋποθέσεις».
Η σταθερή στρατηγική της Τουρκίας
Ειδικότερα, οι πιο πολλοί κάνουν διαχωρισμό ανάμεσα στις πάγιες επιδιώξεις της Τουρκίας και στη δυνατότητα επικίνδυνης κλιμάκωσης της έντασης εκ μέρους της γείτονος κατά τους επόμενους μήνες, οπότε και οι δυο χώρες θα έχουν εκλογικές διαδικασίες ανάδειξης των ηγεσιών τους.
«Η Τουρκία έχει ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα έναντι της χώρας μας» λέει στη «Η» έμπειρος Έλληνας διπλωμάτης. «Αναπτύσσει μια στρατηγική διεκδίκησης ολοένα και μεγαλύτερου ζωτικού χώρου και την ακολουθεί παρά την εναλλαγή στην εξουσία διαφόρων κομμάτων.
Η εισβολή στην Κύπρο παλαιότερα, η στρατηγική των γκρίζων ζωνών αργότερα, ή η επιδίωξη της λεγόμενης «Γαλάζιας Πατρίδας» πιο πρόσφατα δείχνουν ότι τα πρόσωπα και τα κόμματα αλλάζουν στην ηγεσία αυτής της χώρας, αλλά οι διεκδικήσεις παραμένουν αναλλοίωτες.
Όπως είναι αντιληπτό, όσο καταστροφικός κι αν είναι ο προχθεσινός σεισμός, αυτά δεν πρόκειται να τα αλλάξει: Ούτε το casus belli αν επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα πρόκειται να αρθεί, ούτε τα παράνομα τουρκολιβυκά μνημόνια, ούτε βέβαια οι υπερπτήσεις και οι διεκδικήσεις στο Αιγαίο».
Επιχείρηση «επανεκλογή Ερντογάν»
Στο ερώτημα αν μπορούμε να περιμένουμε κάτι καλύτερο στο επόμενο χρονικό διάστημα, κυβερνητικό στέλεχος με γνώσεις στην εξωτερική πολιτική, παρατηρεί:
«Μέσα στις υπεράνθρωπος προσπάθειες όλων των σωστικών συνεργείων, ο Ερντογάν αναζητά τρόπους να ωφεληθεί εκλογικά από την επίδειξη αποτελεσματικότητας και τη διάσωση πολλών ζωών κάτω από τα συντρίμμια. Ο σεισμός, δηλαδή, γίνεται πλέον ορόσημο (milestone) στην πολιτική ζωή της Τουρκίας, τρεις μήνες πριν τις εκλογές. Εκεί θα παιχτεί η τελευταία πράξη της επιχείρησης «επανεκλογή Ερντογάν» κι όχι σε άλλα μέτωπα, όπως πχ σε μια πιθανή κατακόρυφη αύξηση της έντασης στα ελληνοτουρκικά.
Κι αυτό διότι η ενεργή συμπαράσταση και βοήθεια των Ελλήνων στις επιχειρήσεις διάσωσης, θα αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό το αίσθημα αλληλεγγύης μεταξύ των δυο λαών, όπως άλλωστε είχε συμβεί και στον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία το 1999, δηλαδή σε μια περίοδο που οι διμερείς σχέσεις ήταν σε χειρότερο σημείο από όσο είναι τώρα. Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Ερντογάν πολύ δύσκολα να ‘απαντήσει’ στην ελληνική βοήθεια με ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο».
Οι επιδιώξεις της Άγκυρας
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι εκτιμήσεις άλλων πηγών από τον πολιτικό και διπλωματικό χώρο: Οι πάγιες, στρατηγικού τύπου, επιδιώξεις της Άγκυρας ούτε υποστέλλονται, ούτε αδυνατίζουν λόγω της βοήθειας που παρέχει η Ελλάδα στη διάσωση εγκλωβισμένων λόγω του καταστροφικού σεισμού.
Αντίθετα, είναι πολύ πιθανή η αναβίωση μιας κυρίαρχης αντίληψης στους κόλπους της τουρκικής κοινωνίας ότι με τους Έλληνες έχουμε κοινή πορεία και πρέπει να την κάνουμε μαζί, να κάνει απαγορευτική για τον Ερντογάν μια προσπάθεια αποκόμισης εκλογικών ωφελημάτων από μια ραγδαία κλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο.
Όλα αυτά, βέβαια, μένει να επαληθευτούν από τις εξελίξεις…
