Τους τελευταίους μήνες, εταιρείες που είχαν τον τίτλο του εργασιακού παράδεισου, όπως η Google, φτάνουν στο σημείο να απολύουν εργαζόμενους με ένα e-mail. Είναι απλώς άλλη μια μέρα στη δουλειά ή κρύβεται κάτι πιο σοβαρό από πίσω;
Τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά. Μόνο το 2023 έχουν δει την πόρτα της εξόδου περισσότεροι από 68.000 εργαζόμενοι στον τομέα της τεχνολογίας, ενώ βρισκόμαστε μια «ανάσα» από την ανακοίνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων για το τέταρτο τρίμηνο του 2022.
Εταιρείες κολοσσοί, όπως η Amazon, η Microsoft και η Google προχώρησαν σε απολύσεις 8.000, 10.000 και 12.000 εργαζομένων, αντίστοιχα. Αν το μεταφράσουμε αυτό σε ποσοστά εργατικού δυναμικού, μιλάμε για 2%, 5% και 6% αντιστοίχως. Κι όλα αυτά ενώ η Meta είχε προχωρήσει ήδη σε περισσότερες από 10.000 περικοπές θέσεων εργασίας μέχρι το τέλος του περασμένου έτους.
Και ο κατάλογος δεν σταματά εδώ. Η Salesforce μείωσε το εργατικό της δυναμικό κατά 10% ή αλλιώς κατά 8.000 υπαλλήλου, η IBM κατήργησε 3.900 θέσεις, νούμερο που αντιστοιχεί στο 2% των εργαζομένων της και η SAP απέλυσε 3.000 άτομα. Μάλιστα, αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι απολύσεις έχουν ως «θύματα» στελέχη με υψηλή ειδίκευση, τα οποία ζουν μόνιμα στις ΗΠΑ και δεν εργάζονται μέσω διαδικτύου.
Ακόμα, η γνωστή πλατφόρμα μουσικής Spotify ανακοίνωσε ότι θα απομακρύνει 600 εργαζόμενους (ή αλλιώς το 10%), επειδή δεν επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις της για την ανάπτυξή της. Τέλος, μόλις χθες η Pinterest έκανε γνωστό ότι καταργεί 150 θέσεις εργασίας.
Σελίδα που παρακολουθεί τις απολύσεις
Είναι τόσο έντονο το φαινόμενο που ένας Καλιφορνέζος επιχειρηματίας αποφάσισε να δημιουργήσει το «Layoffs.fyi», έναν ιστότοπο που παρακολουθεί τις ανακοινώσεις για τις απολύσεις. Τα νούμερα είναι αποκαρδιωτικά. Μέχρι σήμερα, 229 εταιρείες τεχνολογίας έχουν απολύσει σε ένα μήνα 68.502 άτομα, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κάτι παρόμοιο συνέβη και τον Νοέμβριο, αμέσως μετά τα οικονομικά αποτελέσματα του τρίτου τριμήνου, με περισσότερες από 90.000 απολύσεις.
Φταίει το τέλος της πανδημίας;
Πολλοί αποδίδουν το φαινόμενο αυτό στο τέλος της πανδημίας. Κατά τη διάρκειά της, σχεδόν 954.000 άτομα προσλήφθηκαν στον κλάδο της τεχνολογίας. Αναλυτικότερα, κάπου 58.000 εργαζόμενοι είχαν προστεθεί στο εργατικό δυναμικό της Microsoft μεταξύ 2020 και 2021. ενώ πάνω από 52.000 στη Google, 27.000 στη Meta και 17.000 στην Apple.
Το 2022 όμως οι μετοχές των εταιρειών τεχνολογίας κατρακύλησαν, με αποτέλεσμα να γίνει μονόδρομος (και μάλιστα απότομος) η περικοπή θέσεων εργασίας. Το 2022, ο NASDAQ 100 έχασε περίπου 32 %. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι οι μετοχές των πέντε τεχνολογικών κολοσσών Google, Apple, Facebook, Amazon και Microsoft (GAFAM) κατέγραψαν απώλειες 40% την ίδια περίοδο.
Είναι όλα σκοτεινά; Μάλλον όχι. Ευτυχώς ή δυστυχώς η στρατηγική των εταιρειών δείχνει να αποδίδει και εταιρείες όπως η Amazon, μετά την υποχώρηση κατά 50% το 2022, βλέπει άνοδο της μετοχής της κατά 22% από την αρχή του χρόνου, πραγματοποιώντας το τρίτο καλύτερο ξεκίνημα της χρονιάς από τότε που βγήκε στο χρηματιστήριο το 1997.
Κερδοφορία χωρίς ανάπτυξη και στο βάθος απολύσεις
Υπάρχει πραγματικός λόγος να απολύονται εργαζόμενοι; Η αλήθεια είναι πως… όχι. Πολλοί μπορεί να φοβούνται ένα οικονομικό κραχ ανάλογο του 1929 αλλά στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο φαντάζει απίθανο.
Απλώς, οι εταιρείες αυτές του τεχνολογικού τομέα, ενώ έχουν μεγάλη κερδοφορία, δεν παρουσιάζουν ανάπτυξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο τζίρος της Microsoft, ο οποίος αυξήθηκε μόνο κατά 2% το τελευταίο τρίμηνο, ενώ η εταιρεία συνήθως κατέγραφε διψήφια ποσοστά ανάπτυξης. Φαίνεται λοιπόν ότι οι απολύσεις, και το μειωμένο εργασιακό κόστος, έρχεται να στείλει το μήνυμα που έστελνε παλαιότερα η ανάπτυξη. Κοινώς, όλα γίνονται για τους επενδυτές.
Μετά την άνοδο, η πτώση
Το σοκ είναι τεράστιο για τους εργαζόμενους, αφού οι απολύσεις ακολουθούν μια περίοδο «χρυσών μισθών» για τους εργαζόμενους στον τομέα της τεχνολογίας. Αυτός είναι και ο λόγος που βιντεάκια σε social media όπως το Τικ Τοκ, από εργαζόμενους που κάνουν γνωστό ότι απολύθηκαν, συνοδεύονται από σχόλια χλευασμού. Άλλωστε οι περισσότεροι θεωρούν ότι οι απολυμένοι από τους κολοσσούς τεχνολογίας θα βρούνε εύκολα νέα εργασία.
Σε αντίθεση λοιπόν με την Ευρώπη, όπου η στρατηγική των εταιρειών είναι πιο μακροπρόθεσμη και βασισμένη σε πιο ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο, στις ΗΠΑ οι εταιρείες έχουν την ευχέρεια να προσλαμβάνουν και να απολύουν κόσμο αναλόγως των τρεχουσών αναγκών τους.ας…
Πού βρισκόμαστε τώρα
Αξίζει να σημειωθεί ότι το δυναμικό των συγκεκριμένων εταιρειών είναι πιο μεγάλο από την εποχή πριν την πανδημία. Με λίγα λόγια, η ανάπτυξη συνεχίζεται, έστω και περιορισμένη. Σύμφωνα λοιπόν με αναλυτές, σε περίπτωση που δεν υπάρξει ένα νέο γεγονός που θα αλλάξει δραματικά της ισορροπίες, προβλέπονται ευχάριστα. Συγκεκριμένα, θεωρείται πιθανότερο σενάριο να σταματήσουν οι απολύσεις και ίσως να προχωρήσουν και σε νέες προσλήψεις το προσεχές διάστημα.
Ο φόβος πάντως παραμένει υπαρκτός, αφού σε περίπτωση κατά την οποία δεν βελτιωθεί η κατάσταση με τις χρηματοδοτήσεις δε μπορεί να αποκλειστεί ένα «τσουνάμι» απολύσεων, με πιο επικίνδυνες τις εταιρείες startup. Ειδικά όσες είναι άνω των 10 ετών και δεν έχουν ακόμα καταφέρει να βρουν ένα οικονομικό μοντέλο που να τους εξασφαλίζει οικονομική ευμάρεια. Ανάμεσά τους, οι εταιρείες από τον χώρο της ψυχαγωγίας, με το Netflix να δείχνει ο επόμενος «εύκολος στόχος».
Το που θα καταλήξει η κατάσταση είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τώρα ήρθε η στιγμή να ξεχωρίσουν οι δυνατοί παίκτες από αυτούς που απλώς στάθηκαν κάποτε τυχεροί.
