«Φρένο» μπήκε σήμερα στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς τέθηκε πλέον σε ισχύ το εμπάργκο που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο. Παρόλα αυτά ορισμένες χώρες εξαιρούνται από τη συγκεκριμένη απόφαση.
Μέρος δέσμης κυρώσεων προκειμένου να τιμωρηθεί η Ρωσία για τη στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία, το εμπάργκο τύποις ίσχυε ήδη αμέσως μετά την υιοθέτησή του, όμως επετράπη περίοδος προσαρμογής στα κράτη-μέλη της ΕΕ για να εφαρμόσουν σταδιακά την απαγόρευση.
Οι εξαιρέσεις αφορούν την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία, τρία κράτη μέλη με υψηλό βαθμό εξάρτησης από το αργό της Ρωσίας που μεταφέρεται με αγωγούς, τόσο λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, όσο και της αδυναμίας τους να το υποκαταστήσουν άμεσα.
Σε ισχύ το πλαφόν
Ταυτόχρονα, τίθεται σε ισχύ όριο τιμής για το ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται με πλοία, μέτρο σχεδιασμένο για να πλήξει τα έσοδα της χώρας από τις εξαγωγές ενέργειας. Ορίστηκε στα 60 δολάρια το βαρέλι.
Το όριο τιμής συνδέεται με αποφάσεις της G7 για να μειωθούν τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές ενέργειας στην παγκόσμια αγορά, ιδίως σε χώρες όπως η Κίνα ή η Ινδία.
Δυνάμει του μέτρου, αν το ρωσικό αργό μεταφέρεται ή ασφαλίζεται ή χρηματοδοτείται ή οι μεταφορείς λαμβάνουν τεχνική υποστήριξη και υπηρεσίες από δυτικές εταιρίες, απαγορεύεται να πωλείται πάνω από τα 60 δολάρια το βαρέλι. Το όριο αυτό θα επανεξετάζεται ανά δύο μήνες, σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με βάση τις τιμές αναφοράς του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ).
Η Ουκρανία καλούσε το όριο αυτό να κατέβει ακόμη χαμηλότερα, να φθάσει στα 30 δολάρια το βαρέλι. Όμως η Δύση ανησυχούσε για το ενδεχόμενο η Ρωσία να αποσύρει από την αγορά τις ποσότητες που διαθέτει, προκαλώντας ελλείψεις και κατακόρυφη άνοδο των τιμών διεθνώς.
Τον Φεβρουάριο του 2023 εξάλλου τίθεται σε ισχύ ευρωπαϊκό εμπάργκο και όριο τιμής στα διυλισμένα πετρελαϊκά προϊόντα που διαθέτει στην αγορά η Μόσχα.
Θα προκληθεί άνοδος στις τιμές;
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η DW, βασικό ερώτημα είναι αν το εμπάργκο θα προκαλέσει άνοδο των τιμών, όπως στα πρατήρια βενζίνης. Για την ώρα, οι αριθμοί δεν φαίνεται να συνηγορούν υπέρ αυτής της εξέλιξης. Το περασμένο καλοκαίρι, η τιμή του πετρελαίου brent είχε εκτοξευθεί στα 120 δολάρια, στα τέλη Νοεμβρίου υποχώρησε στα 80 δολάρια, δηλαδή όχι πολύ μακριά από το υπό συζήτηση πλαφόν. Στη Γερμανία, χθες το απόγευμα της Κυριακής, οι οδηγοί μπόρεσαν να γεμίσουν το ρεζερβουάρ τους με 1,60-1,70 ευρώ το λίτρο (για αμόλυβδη τύπου Ε10).
Αναλυτές της Commerzbank, που μίλησαν στην ARD, «το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο σε συνδυασμό με την περιορισμένη προσφορά, που επιμένει να διατηρεί σε χαμηλά επίπεδα η ομάδα OPEC+ , μάλλον θα προκαλέσουν νέο άλμα στην αγορά πετρελαίου». Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) εκτιμά ότι, από τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ το ευρωπαϊκό εμπάργκο, η ΕΕ θα πρέπει να βρει άλλους προμηθευτές για να αναπληρώσει περίπου ένα εκατομμύριο βαρέλια αργού πετρελαίου ημερησίως. Κατά συνέπεια, αναφέρουν οι αναλυτές της Commerzbank, «αναμένουμε άνοδο του brent στα 95 δολάρια το βαρέλι για τις επόμενες εβδομάδες». Για το πετρέλαιο θέρμανσης κρίσιμη ημερομηνία θεωρείται η 23η Φεβρουαρίου 2023, οπότε τίθεται σε ισχύ το εμπάργκο για τα υπόλοιπα προϊόντα πετρελαίου.
