Oι κίνδυνοι για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης αυξάνονται λόγω ενός δυνητικά τοξικού συνδυασμού ύφεσης, αυξανόμενου πληθωρισμού, αύξησης του κόστους και χαμηλότερης ρευστότητας, προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
«Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις σε όλη τη ζώνη του ευρώ αισθάνονται ήδη τις επιπτώσεις του υψηλότερου πληθωρισμού και της ασθενέστερης οικονομικής δραστηριότητας, εν μέσω της συνεχιζόμενης ενεργειακής κρίσης που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία», είπε χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος. «Η εκτίμησή μας είναι ότι οι κίνδυνοι για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα έχουν αυξηθεί, ενώ μια τεχνική ύφεση στη ζώνη του ευρώ έχει γίνει πιο πιθανή».
Όπως αναφέρει η έκθεση της ΕΚΤ, αυτές οι πρόσφατες εξελίξεις αυξάνουν την ευπάθεια των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και των κυβερνήσεων που έχουν μεγαλύτερο χρέος. Προσθέτουν επίσης πιέσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και δοκιμάζουν την ανθεκτικότητα των επενδυτικών κεφαλαίων. Επιπλέον, όλα αυτά τα τρωτά σημεία θα μπορούσαν να ξεδιπλωθούν ταυτόχρονα, ενισχύοντας δυνητικά το ένα το άλλο.
Οι προκλήσεις στις επιχειρήσεις
Οι προκλήσεις του εταιρικού τομέα έχουν αυξηθεί εν μέσω υψηλότερου κόστους ενέργειας και άλλων εισροών, με τα κέρδη να αναμένεται να μειωθούν καθώς αυξάνεται το κόστος χρηματοδότησης. Εάν οι προοπτικές επιδεινωθούν περαιτέρω, δεν μπορεί να αποκλειστεί η αύξηση της συχνότητας των εταιρικών αθετήσεων, ιδίως μεταξύ των επιχειρήσεων έντασης ενέργειας.
Ο πληθωρισμός, καθώς και οι αυξανόμενοι λογαριασμοί φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος, πλήττουν επίσης τα νοικοκυριά, μειώνοντας την αγοραστική τους δύναμη και ενδεχομένως μειώνοντας την ικανότητά τους να αποπληρώσουν τα δάνειά τους. Τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα που γενικά δαπανούν μεγαλύτερο μερίδιο του εισοδήματός τους σε ενέργεια και τρόφιμα επηρεάζονται ιδιαίτερα.
Εξυπηρέτηση χρεών
Η ΕΚΤ υπογραμμίζει ότι καθώς οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θεωρούν ότι είναι όλο και πιο δύσκολο να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, οι τράπεζες θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες πιστωτικές απώλειες μεσοπρόθεσμα. Ενώ ο τραπεζικός τομέας πρόσφατα γνώρισε ανάκαμψη της κερδοφορίας καθώς τα επιτόκια αυξήθηκαν, υπάρχουν αρχικές ενδείξεις επιδείνωσης της ποιότητας των περιουσιακών στοιχείων, κάτι που μπορεί να απαιτήσει μεγαλύτερες προβλέψεις.
Πολλές κυβερνήσεις παρέχουν δημοσιονομική στήριξη σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά για να αμβλύνουν τον αντίκτυπο της αύξησης των τιμών της ενέργειας. Ωστόσο, τα υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους μετά την πανδημία, σε συνδυασμό με αυστηρότερους όρους χρηματοδότησης, περιορίζουν το περιθώριο μέτρων δημοσιονομικής επέκτασης που δεν προκαλούν κινδύνους για τη βιωσιμότητα του χρέους. Συνεπώς, η υποστήριξη θα πρέπει να είναι προσωρινή και να στοχεύει σε όσους πλήττονται περισσότερο, υποστηρίζει η ΕΚΤ.
Αβεβαιότητα
Σύμφωνα πάντα με την ΕΚΤ, η αβεβαιότητα γύρω από τις προοπτικές για τον πληθωρισμό και τα επιτόκια έχει αυξήσει τον κίνδυνο άτακτης προσαρμογής των τιμών των περιουσιακών στοιχείων στις χρηματοπιστωτικές αγορές, παρά τις πρόσφατες διορθώσεις. Πολλά επενδυτικά κεφάλαια παραμένουν σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένα σε περαιτέρω πιστωτικές απώλειες.
Συνολικά, το τραπεζικό σύστημα της ζώνης του ευρώ βρίσκεται σε καλή θέση προκειμένου να αντέξει πολλούς κινδύνους, εν μέρει λόγω των ρυθμιστικών και προληπτικών μεταρρυθμίσεων της πολιτικής της περασμένης δεκαετίας. Δεδομένης της επιδείνωσης των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών προοπτικών, οι στοχευμένες μακροπροληπτικές πολιτικές, όπως τα κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας, μπορούν να συμβάλουν στην περαιτέρω ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Οι επίμονες ευπάθειες και κίνδυνοι στον μη τραπεζικό χρηματοπιστωτικό τομέα απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές. Απαιτείται επείγουσα πρόοδος στα ρυθμιστικά πλαίσια για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του κλάδου, ιδίως για την αντιμετώπιση των αναντιστοιχιών ρευστότητας και της μόχλευσης, καταλήγει η ΕΚΤ.
