Τα εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν αρκετές επιχειρήσεις για να λάβουν ζεστό χρήμα. Η κυβέρνηση βάζει, πάντως, στοιχήματα με το χρόνο προκειμένου να εκταμιευθούν τα ποσά και να χρηματοδοτηθούν επενδυτικά έργα και μικρομεσαίες εταιρείες. Προς τα τέλη του έτους θα εισρεύσει στην Ελλάδα η επόμενη δόση 3,56 δισ. Ευρώ, με το σύνολο της ρευστότητας να ανέρχεται πλέον στα 11 δισ. Ευρώ. Το ελάχιστο επιτόκιο για τη χορήγηση δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας από τους τραπεζικούς φορείς προς τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις είναι στο 1%, ενώ στο 0,35% διαμορφώνεται για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, με μέση διάρκεια αποπληρωμής περίπου τα 10 έτη.
Για τις μικρομεσαίες, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, δίνεται ευκαιρία να χρηματοδοτηθούν επενδυτικά σχέδια με ποσά άνω των 7 δις ευρώ, μέσω του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών δύο δανειοδοτικά προγράμματα αποκλειστικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις περιλαμβάνει το «Ελλάδα 2.0», τα οποία θα ξεκινήσουν σύντομα και θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις 3,5 δισ. ευρώ.
Αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις ποσό άνω του 1 δισ. ευρώ από τα 7,14 δισ. ευρώ των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υποβληθεί στις τράπεζες για δανειοδότηση στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Προ των πυλών βρίσκονται δύο δανειοδοτικά προγράμματα: Τον Ιανουάριο, υπό την αιγίδα του InvestEU, θα βγει ένα εγγυοδοτικό πρόγραμμα, όπου οι συνεργαζόμενες ελληνικές τράπεζες θα χορηγήσουν δάνεια 2,5 δισ. ευρώ. Το δεύτερο πρόγραμμα ύψους 1 δισ. ευρώ απευθύνεται σε καινοτόμες, νεοφυείς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, χορηγώντας τους δάνεια.
Πάντως, μπορεί τα χαμηλά επιτόκια του Ελλάδα 2.0 να αποτελούν ευκαιρία, υπάρχει το παράπονο της αγοράς ότι αρκετές επιχειρήσεις – ειδικά οι μικρές- μένουν εκτός τραπεζικού δανεισμού, καθώς θεωρούνται μη επιλέξιμες. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, από τον Ιανουάριο έως και τον Αύγουστο, οι μεγαλύτεροι επενδυτές στο ελληνικό real estate, με δανεισμό και με ίδια συμμετοχή ήταν ξένοι (με περίπου 350 εκατ. ευρώ το τρίμηνο).
Στη δεύτερη θέση ακολουθούν οι μεγάλες επιχειρήσεις διαχείρισης ακίνητης περιουσίας με 0,9 δισ. ευρώ και στην τρίτη θέση τα νοικοκυριά με 0,7 δισ. ευρώ. Ο μικρότερος τραπεζικός δανεισμός κατευθύνθηκε προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του real estate (150 εκατ. ευρώ στο οκτάμηνο). Σύμφωνα με το Επαγγελματικό Επιμελητήριο της Αθήνας, στα προγράμματα χρηματοδότησης, αν και αποτελούν ασφαλώς ένα σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο καθώς εξασφαλίζουν την αναγκαία ρευστότητα όμως δεν έχουν πρόσβαση οι περισσότερες επιχειρήσεις των κοινοτικών προγραμμάτων αφορούν μόνο λίγες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ σχετικά με την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, τα προγράμματα αφορούν στο 6%, και ο τραπεζικός δανεισμός στο 3,8%”, ενώ το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων χρηματοδοτούν τις επενδύσεις με Ίδια Κεφάλαια.
Πώς γίνεται η χρηματοδότηση – Τα προγράμματα και τα στάδια
Το σχέδιο υλοποιείται μέσω οκτώ τραπεζών, δηλαδή, συμμετέχουν τέσσερις εμπορικές συστημικές τράπεζες, δύο μη συστημικές και δύο διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η EBRD. Έχει ξεκινήσει η διαδικασία των διαγωνισμών του Equity platform.Αφορά επενδύσεις συμμετοχής σε καινοτόμες επιχειρήσεις και είναι ένα πρόγραμμα 500 εκατ. που στοχεύει σε τουλάχιστον 200 μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν ανάγκη ενίσχυσης, προκειμένου να ξεκινήσουν ή να μεγαλώσουν τη δραστηριότητά τους. Επίσης, σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων αυτήν τη στιγμή έχουν βγει «στο αέρα» δύο προγράμματα: Το «Innovate Now» 100 εκατο και το Q Equity, ύψους 400 εκατ. Παράλληλα, έχει προχωρήσει η υπογραφή επιχειρησιακής συμφωνίας Υπουργείου Οικονομικών και Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την εθνική συμμετοχή στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα InvestEU. Αποτελεί ένα εγγυοδοτικό πρόγραμμα 500 εκατ., με πρόβλεψη ότι θα κινητοποιηθούν, μέσω των εμπορικών τραπεζών, δανειοδοτήσεις τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ Αφορά μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ευνοϊκότερους όρους.
Οι πέντε πυλώνες «κλειδιά» για τα δάνεια
Δάνεια στο πλαίσιο του «Ελλάδα 2.0» μπορούν να διεκδικήσουν επενδυτικά σχέδια που εμπίπτουν στους εξής πέντε πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου: 1. Πράσινη μετάβαση, 2. Ψηφιακός μετασχηματισμός, 3. Καινοτομία, έρευνα & ανάπτυξη, 4. Ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων και 5. Εξωστρέφεια.
Στο επενδυτικό σχήμα, κάθε σχέδιο χρηματοδοτείται σε ποσοστό έως 50% με δάνειο από το Ταμείο Ανάκαμψης και τουλάχιστον κατά 30% με δάνειο από τη συνεργαζόμενη τράπεζα, ενώ το 20% της επένδυσης καλύπτεται με ίδια συμμετοχή. Σημειώνεται ότι στο δανειοδοτικό σκέλος του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» συμμετέχουν τα παρακάτω πιστωτικά ιδρύματα: Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ), Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank, Eurobank, Optima Bank, Παγκρήτια Τράπεζα και Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ – πρώην ΤΑΝΕΟ).
Στο σκέλος των δανείων του «Ελλάδα 2.0», ήδη, έχουν υποβληθεί 185 επενδυτικά σχέδια, συνολικού προϋπολογισμού 7,79 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 92, συνολικού ύψους 1,49 δισ. ευρώ, από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη, ο οποίος ενημέρωσε το υπουργικό Συμβούλιο για την πορεία εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0., η Ελλάδα είναι στην πρώτη θέση όσον αφορά στην κατανομή κεφαλαίων (επιχορηγήσεις και δάνεια), ως ποσοστό του ΑΕΠ. Τονισε ότι η Ελλάδα έχει καταφέρει τις υψηλότερες εκταμιεύσεις κεφαλαίων, ως ποσοστό του ΑΕΠ. Συνολικά, μέχρι σήμερα, έχουν εκταμιευτεί 1,82 δισ. Ευρώ.
Οι δράσεις για την επιτάχυνση των διαγωνισμών
Από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν επίσης ότι η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε δράσεις για την επιτάχυνση των διαγωνισμών που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του «Ελλάδα 2.0».
• Τροποποίηση του ν. 4412/2016 περί δημοσίων συμβάσεων (αύξηση ορίων, αποθάρρυνση προσφυγών, σύντμηση διαδικασιών και προθεσμιών)
• Bonus στους υπαλλήλους και τις υπηρεσίες που εμπλέκονται στα έργα του «Ελλάδα 2.0»
• Αμοιβές στις επιτροπές διενέργειας διαγωνισμών αν τελειώνουν στην ώρα τους και δεν χάνονται προσφυγές.
• Δυνατότητα εμπλοκής του Ελεγκτικού Συνεδρίου από την αρχή της διαδικασίας και δικαστικής κρίσης για τις προκηρύξεις πριν την έκδοσή τους.
