Σε ένα σκηνικό όπου οι τόνοι γύρω από τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης έχουν ανεβεί επικίνδυνα μετά και τις ρωγμές που προκάλεσε το γερμανικό πρόγραμμα-μαμούθ των 200 δισ. ευρώ, ξεκινάει σήμερα η άτυπη Σύνοδος Κορυφής των «27», σε μια προσπάθεια αναζήτησης κοινής ευρωπαϊκής λύσης. Η εικόνα, πάντως, που διαμορφώνεται τα τελευταία 24ωρα μέσα από επίσημες δηλώσεις και παρασκηνιακές διαβουλεύσεις δείχνει ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να κινείται μακράν των διακηρυγμένων, και υπό την έννοια μάλιστα του κατεπείγοντος, στόχων της ενότητας και της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Κατ’ αρχάς, η πρόταση του αποκαλούμενου και ως Μπλοκ του Βορρά, δηλαδή των Γερμανίας, Αυστρίας και Ολλανδίας, την οποία προωθούσε η Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και προέβλεπε την επιβολή πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο, έχει προς το παρόν «παγώσει», ύστερα από τις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσε.
Η πρόταση που προωθεί και η Ελλάδα αφορά επιβολή πλαφόν σε όλες τις συναλλαγές χονδρικής φυσικού αερίου, σε τιμή που θα αναθεωρείται τακτικά.
Στη σημερινή σύνοδο θα βρεθούν στο τραπέζι δύο προτάσεις. Από τη μία υπάρχει η γαλλική, για επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο για ηλεκτροπαραγωγή, την οποία απορρίπτουν η Ελλάδα και άλλα κράτη-μέλη, επειδή δεν περιλαμβάνει τα 2/3 της αγοράς φυσικού αερίου, δηλαδή αυτή που καταναλώνεται από τη βιομηχανία και για τη θέρμανση των κατοικιών. Σύμφωνα με την Αθήνα, δημιουργεί μια οικονομική υποχρέωση χωρίς ξεκάθαρο οικονομικό όριο, όπως και αντικίνητρα για χαμηλές τιμές, ενώ αυξάνει σημαντικά τη ζήτηση αερίου, αφού θα καταστήσει τον άνθρακα πιο ακριβό, κάτι που η Ευρώπη δεν επιθυμεί στην παρούσα συγκυρία. Από την άλλη, είναι η πρόταση που προωθούν η Ελλάδα, η Ιταλία και η Πολωνία και υποστηρίζεται από 16 κράτη-μέλη. Αυτή αφορά την επιβολή πλαφόν σε όλες τις συναλλαγές χονδρικής φυσικού αερίου σε μια τιμή που θα αναθεωρείται τακτικά, λαμβάνοντας υπόψη εξωτερικά κριτήρια αναφοράς, όπως για παράδειγμα τιμές πετρελαίου, άνθρακα ή και φυσικού αερίου σε hub της Ασίας και της Β. Αμερικής, επιτρέποντας διακυμάνσεις, για παράδειγμα συν-πλην 5%. Η κεντρική τιμή θα αντιπροσωπεύει ένα ανώτατο όριο στο TTF ή σε πολλαπλούς κόμβους αερίου και θα καλύπτει όλες τις συναλλαγές (και εξωχρηματιστηριακές).
Η πρόταση του «δυναμικού διαδρόμου», όπως αποκαλείται, διαφοροποιείται βάσει τριών διαφορετικών σεναρίων, ήτοι καμίας φυσικής έλλειψης αερίου, πιθανής φυσικής έλλειψης και φυσικής έλλειψης.
Στο δεύτερο σενάριο, η πρόταση μπορεί να συνδυαστεί με ενισχυμένα προγράμματα μείωσης της ζήτησης και αλληλεγγύης. Η Κομισιόν περιέλαβε την πρόταση αυτή στην εισήγησή της προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, έπειτα από μεγάλη πίεση από κράτη-μέλη που την υποστηρίζουν, και με μεγάλη καθυστέρηση. Ο Έλληνας πρωθυπουργός την είχε πρωτοδιατυπώσει πριν από έξι μήνες.
