Τα σχόλια, οι εκτιμήσεις και αναλύσεις που διατυπώνονται κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσινγκτον, ενισχύουν τις ανησυχίες και επιτείνουν τον προβληματισμό για το τι μέλλει γενέσθαι.
Μία ημέρα μετά τις προειδοποιήσεις της γενικής διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία εκτίμησε ότι η πιθανότητα μιας παγκόσμιας ύφεσης είναι τώρα περίπου 25%, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, κρούει επίσης τον κώδωνα του κινδύνου .
«Η δυναμική της παγκόσμιας ανάπτυξης έχει επιβραδυνθεί από την προηγούμενη συνάντησή μας τον Απρίλιο, καθώς οι υψηλές τιμές ενέργειας και η γεωπολιτική αβεβαιότητα επηρεάζουν την οικονομική δραστηριότητα. Οι εναπομείναντες αντίθετοι άνεμοι που σχετίζονται με την προσφορά λειτουργούν επίσης ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη, αν και σταδιακά χαλαρώνουν». Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε την ομιλία της η κ. Λαγκάρντ, και πρόσθεσε ότι «ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας έχει ωθήσει τις τιμές της ενέργειας υψηλότερα και έχει διαταράξει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων, τροφοδοτώντας πληθωριστικές πιέσεις παγκοσμίως και εγείροντας ανησυχίες για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια».
Αβεβαιότητα
Σύμφωνα με την επικεφαλής της ΕΚΤ, οι προοπτικές για τον παγκόσμιο πληθωρισμό και οι παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές είναι και οι δύο γεμάτες αβεβαιότητα: «Η νομισματική πολιτική πρέπει να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός δεν θα παγιωθεί και ότι θα επιστρέψει στον στόχο μεσοπρόθεσμα. Και η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να βαθμονομηθεί προσεκτικά σύμφωνα με τις ειδικές συνθήκες της κάθε χώρας, ώστε να προστατεύονται οι πιο ευάλωτες ομάδες από την κρίση κόστους ζωής, διατηρώντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους και χωρίς να αυξάνονται οι πληθωριστικές πιέσεις».
Αναφερόμενη στην ζώνη του ευρώ, είπε ότι ο πληθωρισμός είναι πολύ υψηλός και είναι πιθανό να παραμείνει πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και προανήγγειλε νέες αυξήσεις επιτοκίων: «Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω τα επιτόκια κατά τις επόμενες πολλές συνεδριάσεις» τόνισε, επαναλαμβάνοντας ότι η κατάσταση θα αξιολογείται σε κάθε συνεδρίαση.
Για την ανάπτυξη στην ζώνη του ευρώ, η κ. Λαγκάρντ υπογράμμισε ότι ήταν ισχυρή το πρώτο εξάμηνο του 2022, υποστηριζόμενη από το άνοιγμα των οικονομιών το δεύτερο τρίμηνο μετά την πανδημία. Ωστόσο, οι προοπτικές έκτοτε έχουν γίνει σκοτεινές. Αυτοί οι παράγοντες είναι πιθανό να προκαλέσουν σημαντική επιβράδυνση της αύξησης του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ το δεύτερο εξάμηνο του έτους και στις αρχές του 2023.
Κλειδί η δημοσιονομική πολιτική
Σύμφωνα με την κ. Λαγκάρντ η δημοσιονομική πολιτική παραμένει το κλειδί για την αντιμετώπιση του σοκ από τον πόλεμο και θα πρέπει να συνεχίσει να παρέχει σωτήρια για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν μια απότομη αύξηση στους λογαριασμούς ενέργειας. Ταυτόχρονα, τα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης θα πρέπει να είναι προσωρινά και να στοχεύουν στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις –αυτές που υφίστανται το μεγαλύτερο βάρος των υψηλότερων τιμών της ενέργειας– για να περιοριστεί ο κίνδυνος τροφοδότησης πληθωριστικών πιέσεων και να καταστούν οι δημόσιες δαπάνες πιο αποτελεσματικές. Και αυτά τα μέτρα πρέπει να υποστηριχθούν από μια ταχεία μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, μεταξύ άλλων μέσω πρόσθετων δημόσιων επενδύσεων. Με την ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής, το επίκεντρο της δημοσιονομικής πολιτικής θα πρέπει να στραφεί σταδιακά προς μέτρα που διατηρούν τη βιωσιμότητα του χρέους χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο την ανάκαμψη μεσοπρόθεσμα.
Η G20
Τον κώδωνα του κινδύνου για την παγκόσμια οικονομία έκρουσε και η Ομάδα των 20 πιο πλούσιων χωρών, ζητώντας παράλληλα συντονισμένες ενέργειες από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
«Ο κόσμος βρίσκεται σε επικίνδυνη κατάσταση», είπε ο Σρι Μουλιάνι Ιντραγουάτι, υπουργός Οικονομικών της Ινδονησίας, συνοψίζοντας τις συζητήσεις μετά από μια συνάντηση υπουργών Οικονομικών και κεντρικών τραπεζιτών.
«Τώρα αντιμετωπίζουμε αυξανόμενο και επιδεινούμενο κίνδυνο, υψηλό πληθωρισμό, αδύναμη ανάπτυξη, ενεργειακή και επισιτιστική ανασφάλεια ή κρίση, κλιματικό κίνδυνο και γεωπολιτικό κατακερματισμό», είπε, μιλώντας μαζί με τον διοικητή της Τράπεζας της Ινδονησίας Πέρι Γουάρτζιγιο. Προειδοποίησε επίσης για αυξανόμενο κίνδυνο ύφεσης.
ΔΝΤ και Παγκόσμια Τράπεζα
Για τον αυξανόμενο κίνδυνο παγκόσμιας ύφεσης προειδοποίησαν την περασμένη Δευτέρα ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ντέιβιντ Μάλπας, και η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.
Καθώς οι προηγμένες οικονομίες επιβραδύνουν και ο πληθωρισμός εκτοξεύεται, η Federal Reserve «αναγκάζεται» στη συνέχιση της αύξησης των βασικών επιτοκίων, οδηγώντας στην περαιτέρω πίεση του δημόσιου χρέους στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο των δύο Οργανισμών η κ. Γκεοργκίεβα τόνισε ότι το αυξημένο κόστος δανεισμού «αρχίζει πραγματικά να δαγκώνει», την ώρα που η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ χάνει τη δυναμική της.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το ΔΝΤ εκτιμά ότι περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας οικονομίας θα δει τουλάχιστον δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης φέτος και το επόμενο έτος, ενώ υπολογίζει ότι μέχρι το 2026 θα έχουν χαθεί 4 τρισεκατομμύρια δολάρια από την παγκόσμια οικονομία.
«Αν δεν κάνουμε αρκετά, θα βρεθούμε σε μπελάδες»
Επιπλέον, όπως σημείωσε η κ. Γκεοργκίεβα, οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής δεν μπορούν να αφήσουν τον πληθωρισμό να καταλήξει ως «ανεξέλεγκτο τρένο». «Αν δεν κάνουμε αρκετά, θα βρεθούμε σε μπελάδες», τόνισε χαρακτηριστικά.
Η ίδια συμπλήρωσε ότι η δημοσιονομική στήριξη θα πρέπει να είναι καλά στοχευμένη, ώστε να μην τροφοδοτεί τον πληθωρισμό και ότι ο κόσμος πρέπει να βοηθήσει τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες που πλήττονται ιδιαίτερα από τη σύσφιξη των οικονομικών πολιτικών.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας προειδοποίησε ότι υπάρχει «πραγματικός κίνδυνος» μιας παγκόσμιας ύφεσης το επόμενο έτος. Η ισχύς του δολαρίου αποδυναμώνει τα νομίσματα των αναπτυσσόμενων χωρών, αυξάνοντας το χρέος τους σε «επαχθή» επίπεδα, είπε.
