Το χθεσινοβραδινό δείπνο των ηγετών στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα ήταν, θεωρητικά τουλάχιστον, χαμηλών προσδοκιών. Η σύνοδος είχε κυλήσει με ομαλότητα, ενώ στα καθ’ εμάς, Κυριάκος Μητσοτάκης και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν είχαν ανταλλάξει ούτε βλέμμα. Η απόφαση του Τούρκου προέδρου να κατηγορήσει την Ελλάδα εις επήκοον των Ευρωπαίων, όμως, ότι ανεβάζει την ένταση και προκαλεί, έφερε τη σκληρή απάντηση του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος παρενέβη εκτάκτως.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο κ. Μητσοτάκης του απάντησε ευθέως ότι πρέπει να πάψει να αμφισβητεί την κυριαρχία των νησιών. Πρόσθεσε, δε ότι αντί να προκαλεί εντάσεις θα πρέπει να προσέλθει σε συνεννόηση και διάλογο χωρίς εντάσεις και ακραία ρητορική, όπως κάνουν οι υπεύθυνοι ηγέτες. Ήταν μια στρατηγική επιλογή του κ. Μητσοτάκη να μην αφήσει μεν την πρόκληση αναπάντητη, αλλά και να μην εμφανιστεί εις επήκοον περισσότερων από 40 ηγετών της Ε.Ε. να είναι αυτός που κλείνει την πόρτα του διαλόγου. Και, όπως τονίζουν κυβερνητικές πηγές στο protothema.gr, η απάντηση του κ. Μητσοτάκη ήταν σκληρή.
Ο Τούρκος πρόεδρος, πάντως, είχε συνολικά επιτεθεί στην Ευρώπη, εμφανιζόμενος παραπονούμενος για άλλη μια φορά για το γεγονός ότι δεν έχει απελευθερωθεί η βίζα για τους Τούρκους πολίτες, συνδυαστικά με την παγωμένη τουρκική υποψηφιότητα προς ένταξη στην Ένωση. Το κρεσέντο του, άλλωστε, ώθησε τον κ. Μητσοτάκη να μιλήσει δύο φορές, τη μια για να του απαντήσει και την άλλη, όπως προβλεπόταν ως συμπρόεδρος, προκειμένου να συνοψίσει τα όσα είχαν συζητηθεί.
Το πιο ενδιαφέρον ενσταντανέ, όμως, σύμφωνα με τους άμεσα γνωρίζοντες, είναι ότι ο κ. Ερντογάν, αμέσως μετά την παρέμβαση Μητσοτάκη, βγήκε από την αίθουσα του δείπνου. Υπήρχε, βεβαίως, προγραμματισμένη η συνέντευξη Τύπου του Τούρκου προέδρου, αλλά η ευθεία απάντηση του κ. Μητσοτάκη προκάλεσε δυσφορία στον κ. Ερντογάν. Το φανέρωσε, άλλωστε, και ο ίδιος με δηλώσεις του στα ΜΜΕ μετά το δείπνο και την ολοκλήρωση της παρουσίας του στην Πράγα, λέγοντας ότι «ο κύριος (σ.σ. ο Κυριάκος Μητσοτάκης) φαίνεται πως ενοχλήθηκε πολύ από την ομιλία μου κι επειδή ενοχλήθηκε και παρόλο που δεν αρμόζει στο πνεύμα του δείπνου, πήρε τον λόγο. Δεν ξέρω από ποιον πήρε την άδεια, ίσως από τον πρόεδρο. Κι εκεί μας απάντησε. Θεώρησε πως εμείς μιλήσαμε βαριά. Αλλά δεν είναι έτσι. Οι ίδιοι δεν είναι εκεί που πρέπει».
Turkish President Erdogan on Mediterranean Sea:
– We’re not eyeing any country’s territory
– We’re only striving for protecting rights of our country and rights of Turkish Cypriots
– We don’t want tensions with our neighbours pic.twitter.com/kZJaQvi0Lx— TRT World Now (@TRTWorldNow) October 6, 2022
Erdogan, after EPC meeting, on Greek provocations:
– I delivered speech during meeting, Greek counterpart was uneasy with it
– He said we’re using harsh language although we did not
– Now, we’ve nothing to talk about with Greece, they’re expecting other countries to get involved pic.twitter.com/s1yI78jAFO— TRT World Now (@TRTWorldNow) October 6, 2022
Η ευθεία απάντηση του κ. Μητσοτάκη ήταν στο πνεύμα όσων έλεγαν όλο το προηγούμενο διάστημα κυβερνητικά στελέχη ότι, εφόσον υπάρξει τουρκική πρόκληση στη Σύνοδο, θα λάβει τη δέουσα απάντηση. Η συνολική εμφάνιση του κ. Ερντογάν, δε, κατέδειξε στους Ευρωπαίους το πραγματικό του πρόσωπο, επιτείνοντας το βαρύ κλίμα στην Ένωση για τις κινήσεις του. Μάλιστα, στις μετέπειτα δηλώσεις του, ο κ. Ερντογάν επιτέθηκε εκ νέου στην Ε.Ε., τονίζοντας ότι «αναμενουμε από την ΕΕ να καλέσει τους συνομιλητές μας σε διάλογο σε διμερή βάση, αντί να υποστηρίζει άδικες και παράνομες πρωτοβουλίες υπό το όνομα της ενότητας αλληλεγγύης».
Greek correspondent asks whether Turkish President Erdogan’s assertion “we may come suddenly one night” implies attacking Greece, which president then reiterates applies to any transgressing nation pic.twitter.com/vwHSZciRrf— TRT World Now (@TRTWorldNow) October 6, 2022
Δεύτερος γύρος
Σήμερα θα έχουμε και δεύτερο γύρο, έστω και άνευ της παρουσίας του Τούρκου προέδρου. Και αυτό γιατί ο κ. Μητσοτάκης είχε προγραμματίσει να ενημερώσει τους Ευρωπαίους ομολόγους του για την κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας και επιθετικής ρητορικής, αλλά και για την αναβάθμιση των προκλήσεων ως προς το παράνομο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο. Βεβαίως, ίσως ο κ. Μητσοτάκης να μην χρειαστεί να εξηγήσει και πολλά, καθώς ο κ. Ερντογάν με τη συμπεριφορά του στο δείπνο και την αντιστροφή της πραγματικότητας, έδειξε με ανάγλυφο τρόπο ενώπιον των Ευρωπαίων ηγετών για τι πράγμα μιλά η Ελλάδα εδώ και και καιρό.
Και ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, άλλωστε, σύμφωνα με πηγές του Μεγάρου Ελιζέ, είπε στον Τούρκο ομόλογό του ότι ανησυχεί για τις εξελίξεις και την αυξανόμενη ένταση στη ΝΑ Μεσόγειο και τόνισε ότι τα δύο μέρη (Ελλάδα και Τουρκία) θα πρέπει να επανέλθουν στο τραπέζι του διαλόγου, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι ζήτησε από τον Ερντογάν να καθίσει μαζί με τον κ. Μητσοτάκη στο τραπέζι της Συνόδου. Τον κάλεσε, επίσης, κατά πληροφορίες, να σέβεται το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Αμετανόητος και…κωλοτούμπα
Ο κ. Ερντογάν, πάντως, μπορεί να εκνευρίστηκε με την απάντηση του κ. Μητσοτάκη, αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι εγκατέλειψε την προκλητική ρητορική του, έστω και αν υποχρεώθηκε σε μια αναδίπλωση. Και αυτό γιατί, όταν ρωτήθηκε αν απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα όταν λέει ότι «θα έρθουμε ξαφνικά μια νύχτα», αυτός απάντησε «Όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όποια χώρα μας απειλεί, η απάντηση μας είναι: «Ξαφνικά, μπορούμε να έρθουμε τη νύχτα». Θα πρέπει να το ξέρουν αυτό. Αφού εσείς έτσι το καταλάβατε, άρα κι εκείνοι το κατάλαβαν». Με άλλα λόγια, ο κ. Ερντογάν επιχείρησε να εμφανίσει την Τουρκία ως…αμυνόμενη και την Ελλάδα ως επιτιθέμενη που απειλεί την εδαφική κυριαρχία της γείτονος.
Κατά τα άλλα, ο κ. Ερντογάν δεν άλλαξε τροπάριο. «Ξέρετε, η πολιτική τους βασίζεται πάνω στο ψέμα, δεν υπάρχει εντιμότητα. Όταν λέμε να συναντηθούμε όλες οι παράκτιες χώρες, δεν έρχονται. Βάζουν πολλές χώρες ως ενδιάμεσους», είπε στους δημοσιογράφους μετά το δείπνο, αφήνοντας νέα αιχμή για τη στάση των ΗΠΑ που τόσο έχει ενοχλήσει την Άγκυρα, αλλά και για τις παρεμβάσεις ευρωπαϊκών κρατών για επιστροφή στο τραπέζι του διαλόγου. «Δεν έχουμε επί του παρόντος τίποτα να πούμε με την Ελλάδα» συμπλήρωσε ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος, πάντως, εμφανίστηκε…μεγαλόψυχος, αφήνοντας παράθυρο ανοιχτό για μια επαφή. «Το αφήνουμε στο χρόνο και με τον καιρό ελπίζουμε να βρούμε κάποια ευκαιρία να συνομιλήσουμε», είπε.
