Με την Ε.Ε. να παίζει καθυστερήσεις στη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης στο κυβερνητικό στρατόπεδο επιστρατεύουν ένα πρόσθετο πακέτο μέτρων στήριξης για να ενισχυθούν τα νοικοκυριά.
Δεδομένο είναι πως δεν είναι δυνατόν να απορροφηθούν πλήρως οι κραδασμοί στους προϋπολογισμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ωστόσο στόχος είναι να περιοριστεί σε ένα βαθμό το κύμα των αυξήσεων. Το ενεργειακό αποτελεί άλλωστε το υπ/αριθμόν ένα πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση και μάλιστα σε μια κρίσιμη χρονικά περίοδο, καθώς το 2023 η χώρα θα οδηγηθεί σε εκλογές.
Το νέο πακέτο μέτρων της κυβέρνησης θα ξεδιπλωθεί σε τρεις άξονες και αύριο αναμένονται ανακοινώσεις για το ρεύμα και το φυσικό αέριο. Σύμφωνα με πληροφορίες οι παρεμβάσεις θα κινούνται στις εξής κατευθύνσεις:
1.Κλιμακωτές επιδοτήσεις στο ρεύμα. Ένα νέο μοντέλο θα μπει σε εφαρμογή από τον Οκτώβριο και θα προβλέπει διαφορετικές «ταχύτητες». Σύμφωνα με πληροφορίες θα υπάρξουν τρεις κατηγορίες: Η πρώτη κατηγορία θα αφορά στις χαμηλές καταναλώσεις (μέχρι τις 500 κιλοβατώρες το μήνα) και δικαιούται την μεγαλύτερη επιδότηση. Η δεύτερη κατηγορία αφορά τις μεσαίες καταναλώσεις (από 500 έως 1000 κιλοβατώρες το μήνα) και θα δίνεται ένα τμήμα της επιδότησης. Η τρίτη κατηγορία αφορά τις υψηλότερες κατηγορίες και θα έχει μικρότερη επιδότηση.
Με το νέο σχέδιο, «bonus» θα δίνεται σε όσους έχουν μείωση κατανάλωσης κατά 15%, οι οποίοι αναμένεται να «μεταφέρονται» σε άλλη κατηγορία (για παράδειγμα από την μεσαία στη χαμηλή). Να σημειωθεί πως σήμερα θα γίνουν τα «αποκαλυπτήρια» από τις εταιρείες για τις επιδοτήσεις στο ρεύμα τον επόμενο μήνα.
Το ακριβές ποσό της επιδότησης σε κάθε μια από τις τρεις κατηγορίες μένει να ανακοινωθεί. Σύμφωνα με το βασικό σενάριο το τελικό κόστος για τον καταναλωτή (μετά τα μέτρα) θα είναι κοντά στα 17 με 18 λεπτά ανά κιλοβατώρα.
2.Επιδοτήσεις στο φυσικό αέριο. Στα .. πρόθυρα νευρικής κρίσης είναι περίπου 750.000 νοικοκυριά που χρησιμοποιήσουν φυσικό αέριο, καθώς οι τιμές έχουν πάρει την ανηφόρα. Σύμφωνα με πληροφορίες το πλέγμα των παρεμβάσεων για το φυσικό αέριο θα είναι οριζόντιο και δεν θα έχει εισοδηματικά κριτήρια. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί πως δεν θα καλυφθεί το σύνολο των ανατιμήσεων καθώς δεν υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια (με βάση το επικρατέστερο σενάριο θα καλυφθεί περίπου το 60% των αυξήσεων).
3.Επιβολή πλαφόν στα περιθώριο κέρδους στα καυσόξυλα και στο πέλετ, καθώς παρατηρούνται σε αρκετές περιπτώσεις ιδιαίτερα μεγάλες αυξήσεις
Στο οικονομικό επιτελείο τα… κομπιουτεράκια έχουν πάρει φωτιά, καθώς αναζητείται πρόσθετος χώρος για να διευρυνθεί το πλέγμα στήριξης. Στόχος είναι να μπαίνουν σε εφαρμογή μέτρα σε δόσεις, καθώς δεν είναι εύκολο να υπολογιστεί από τώρα πως θα εξελιχθεί η κατάσταση το χειμώνα.
Το μήνυμα που εκπέμπεται από το κυβερνητικό στρατόπεδο είναι πως τα μέτρα θα συνεχιστούν για όσο διάστημα απαιτηθεί και δεν θα μείνουν τα νοικοκυριά απροστάτευτα απέναντι στην ενεργειακή βαρυχειμωνιά. Ωστόσο παράλληλα επισημαίνεται πως δεν θα τεθεί σε κίνδυνο η δημοσιονομική ισορροπία και οι παρεμβάσεις θα είναι κοστολογημένες, ώστε να μην αναβιώσουν δυσάρεστες μνήμες απο τη μνημονιακή περίοδο.
Άλλωστε η κυβέρνηση σκοπεύει να φτάσει στις κάλπες με το αφήγημα της σταθερότητας και επομένως δεν θέλει να στείλει μήνυμα πως προχωρά σε μια παροχολογία για να χαϊδέψει τα αυτιά των ψηφοφόρων. Σε πολιτικό επίπεδο θέλει να παίξει το χαρτί της δημοσιονομικής συνέπειας και δεν είναι τυχαίο πως κατηγορεί διαρκώς τον ΣΥΡΙΖΑ για παροχολογία.
Με βήμα σημειωτόν οι ευρωπαϊκές αποφάσεις
Εν αναμονή των ευρωπαϊκών αποφάσεων είναι η κυβέρνηση, καθώς για να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή «ωρολογιακή βόμβα» απαιτούνται τολμηρές κινήσεις που ακόμα δεν έχουν γίνει. Το επόμενο ραντεβού των υπουργών Ενέργειας θα γίνει στο τέλος Σεπτεμβρίου, ενώ αν δεν βγει λευκός καπνός θα υπάρξει και μια ακόμα συνάντηση τον Οκτώβριο.
Πάντως ήδη υπάρχει «γκρίνια» στο εσωτερικό της Ε.Ε. για τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται στη λήψη των αποφάσεων. Μέτρα μπαίνουν και βγαίνουν από το σχετικό κατάλογο, καθώς τα κράτη μέλη έχουν διαφορετικές ενεργειακές ανάγκες γεγονός που δυσκολεύει τη λήψη των αποφάσεων.
Σε αυτό που συμφωνούν όλες οι πλευρές είναι πως πρέπει να υπάρξει ένα ευρύ πλέγμα στήριξης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, προκειμένου να αντέξουν την ενεργειακή βαρυχειμωνιά. Από εκεί και πέρα αντικρουόμενες απόψεις υπάρχουν για το πως θα επιτευχθεί η τιθάσευση των τιμών και εναλλακτικές προτάσεις είναι στο τραπέζι (για παράδειγμα έντονες διαφωνίες πυροδότησε το πως θα μπορούσε να εφαρμοστεί ένα πλαφόν στις τιμές).
Είναι χαρακτηριστικό πως πιο δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου ζητά ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Politico, ανέφερε ότι οι προτάσεις της Επιτροπής να μειωθούν οι τιμές της ενέργειας είναι «μια αρχή, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα».
Μέχρι να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις το ένα μετά το άλλο τα ευρωπαϊκά κράτη προχωρούν σε επιμέρους κινήσεις στο ενεργειακό πεδίο. Για παράδειγμα η κυβέρνηση της Ολλανδίας σχεδιάζει να επιβάλει πλαφόν στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου (για τα συμβόλαια από την Πρωτοχρονιά του 2023) σύμφωνα με όσα μεταδίδουν μέσα ενημέρωσης και σήμερα αναμένονται ανακοινώσεις.
Μια μικρή «ανάσα» δίνει η πτώση στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, ωστόσο είναι δεδομένο πως αν δεν ληφθούν γενναία μέτρα τα δύσκολα είναι μπροστά. Η ύφεση δείχνει αναπόφευκτη στην ευρωζώνη και είναι χαρακτηριστικό πως κορυφαίοι οικονομολόγοι σε έρευνα του Bloomberg εκτιμούν στο 80% την πιθανότητα δύο συνεχόμενων τριμήνων συρρίκνωσης τους επόμενους 12 μήνες. Να σημειωθεί πως σε προηγούμενη έρευνα του πρακτορείου, οι οικονομολόγοι έβλεπαν στο 60% αυτή την πιθανότητα.
