Η Κίνα μαστίζεται από σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Η ανάπτυξη έχει σταματήσει, η ανεργία των νέων βρίσκεται σε επίπεδο ρεκόρ, η αγορά κατοικίας καταρρέει και οι εταιρείες έχουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της αλυσίδας εφοδιασμού.
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου παλεύει με τις επιπτώσεις της σοβαρής ξηρασίας και ο τεράστιος τομέας των ακινήτων της υφίσταται τις συνέπειες της συσσώρευσης υπερβολικού χρέους. Η κατάσταση γίνεται χειρότερη από την πολιτική μηδενικού covid και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι αυτό θα αλλάξει φέτος. Μέσα στις τελευταίες δυο εβδομάδες, οκτώ μεγαλουπόλεις έχουν μπει σε πλήρες ή μερικό lockdown. Μαζί, αυτά τα ζωτικά κέντρα παραγωγής μεταφορών φιλοξενούν 127 εκατομμύρια ανθρώπους.
Σε εθνικό επίπεδο, τουλάχιστον 74 πόλεις είχαν αποκλειστεί από τα τέλη του Αυγούστου, επηρεάζοντας περισσότερους από 313 εκατομμύρια κατοίκους σύμφωνα με υπολογισμούς του CNN που βασίζονται σε κυβερνητικά στατιστικά. Η Goldman Sachs εκτίμησε την περασμένη εβδομάδα ότι οι πόλεις που επηρεάζονται από lockdown αντιπροσωπεύουν το 35% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Κίνας.
Οι τελευταίοι περιορισμοί καταδεικνύουν την ασυμβίβαστη στάση της Κίνα να εξαλείψει τον ιό με τα αυστηρότερα μέτρα ελέγχου, παρά τις ζημιές που προκαλούν. «Το Πεκίνο φαίνεται πρόθυμο να απορροφήσει το οικονομικό και κοινωνικό κόστος που απορρέει από την πολιτική μηδενικού covid, επειδή η εναλλακτική λύση -οι εκτεταμένες λοιμώξεις μαζί με αντίστοιχες νοσηλείες και θανάτους – αποτελεί ακόμα μεγαλύτερη απειλή για την νομιμότητα της κυβέρνησης», δήλωσε ο Κρεγκ Σίνγκλετον, ανώτερος συνεργάτης της Κίνας στο ίδρυμα για την Υπεράσπιση των Δημοκρατιών, ένα think tank με έδρα την Ουάσινγκτον.
Για τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, η διατήρηση αυτής της νομιμότητα είναι πιο ζωτικής σημασίας από ποτέ, καθώς επιδιώκει να επιλεγεί για μια άνευ προηγουμένη τρίτη θητεία, όταν το Κομμουνιστικό κόμμα θα συνεδριάσει τον επόμενο μήνα, σε ένα από τα σημαντικότερα συνέδρια της τελευταίας δεκαετίας.
«Σημαντικές αλλαγές πολιτικής πριν το συνέδριο του κόμματος φαίνονται απίθανες, αν και θα μπορούσαμε να δούμε μι χαλάρωση σε ορισμένες πολιτικές στις αρχές του 2023, αφού το πολιτικό μέλλον του Σι Τζινπίνγκ έχει διασφαλιστεί», δήλωσε ο Σίνγκλετον.
«Ακόμη και τότε, το κόμμα δεν έχει αρκετό χρόνο και διαθέσιμους μοχλούς πολιτικής για να αντιμετωπίσει πολλές από τις πιο πιεστικές συστημικές απειλές για την οικονομία της Κίνας», πρόσθεσε.
Η οικονομία θα συνεχίσει να επιδεινώνεται τους επόμενους μήνες, δήλωσε ο Raymond Yeung, επικεφαλής οικονομολόγος της ANZ Research για την ευρύτερη Κίνα. Οι τοπικές κυβερνήσεις θα είναι «περισσότερο διατεθειμένες να δώσουν προτεραιότητα στην πολιτική μηδενικού covid και στην εξάλειψη των κρουσμάτων του ιού» καθώς πλησιάζει το συνέδριο του κόμματος.
Η αυστηροποίηση των περιορισμών θα πλήξει την κατανάλωση και τις επενδύσεις κατά τη διάρκεια του «Χρυσού Σεπτεμβρίου, ασημένιου Οκτωβρίου» της Κίνας, που παραδοσιακά είναι περίοδος αιχμής για τις πωλήσεις κατοικιών.
Εν τω μεταξύ η απότομη επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας δεν αποτελεί καλό οιωνό ούτε για την ανάπτυξη της Κίνας, δήλωσε ο Yeung, καθώς η εξασθένηση της ζήτησης από τις αγορές των ΗΠΑ και της Ευρώπης θα επιβαρύνει τις κινεζικές εξαγωγές.
Ο ίδιος αναμένει τώρα ότι το κινέζικο ΑΕΠ θα αυξηθεί μόλις κατά 3% φέτος, χάνοντας κατά πολύ τον επίσημο στόχο του Πεκίνου για 5,5%. Άλλοι αναλυτές είναι ακόμα πιο αρνητικοί. Η Νomura μείωσε την πρόβλεψη της στο 2,7% αυτή την εβδομάδα.
Καμία έξοδος πριν από τις αρχές του 2023;
Πάνω από δυο χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας, το Πεκίνο επιμένει στην ακραία προσέγγιση για τον covid με αναγκαστικές καραντίνες, μαζικές και υποχρεωτικός εξετάσεις και αιφνιδιαστικά lockdown. Η πολιτική αυτή κρίθηκε επιτυχής στο αρχικό στάδιο της πανδημίας. Η Κίνα κατάφερε να κρατήσει τον ιό μακριά το 2020 και το 2021 και να αποτρέψει τον μεγάλο αριθμό θανάτων που υπέστησαν πολλές χώρες, ενώ παράλληλα οικοδόμησε μια γρήγορη ανάκαμψη μετά από συρρίκνωση ρεκόρ του ΑΕΠ. Σε μια μελέτη το 2020, ο Σι διακήρυξε ότι η επιτυχία της Κίνας να περιορίσει τον ιό ήταν απόδειξη «ανωτερότητας» του Κομμουνιστικού κόμματος έναντι της δυτικής δημοκρατίας.
Όμως η πρόωρη ανακήρυξη της νίκης γύρισε πίσω για να τον στοιχειώσει καθώς η εξαιρετικά μεταδοτική παραλλαγή «Όμικρον» καθιστά την πολιτική μηδενικού covid λιγότερο αποτελεσματική. Ωστόσο, η εγκατάλειψη του μηδενικού covid δεν φαίνεται να αποτελεί επιλογή για τον Σι, ο οποίος φέτος έχει επανειλημμένα δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην καταπολέμηση του ιού από ό,τι στη διάσωση της οικονομίας.
Σε ένα ταξίδι του στο Γουχάν τον Ιούνιο, δήλωσε ότι η Κίνα πρέπει να διατηρήσει την πολιτική της για μηδενικό Covid «ακόμη και αν αυτό μπορεί να βλάψει την οικονομία». Σε μια συνάντηση της ηγεσίας τον Ιούλιο, επιβεβαίωσε αυτή την προσέγγιση και προέτρεψε τους αξιωματούχους να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ πρόληψης τους ιού και οικονομικής ανάπτυξης «από πολιτική άποψη».
«Το Πεκίνο έχει επιδιώξει να προβάλει την πολιτική του για μηδενικό covid ως απόδειξη της δύναμης του κόμματος και επομένως κατ’ επέκταση της ηγεσίας του Σι Τζίνπινγκ», δήλωσε ο Σίνγκλετον.
Οποιαδήποτε αλλαγή στην προσέγγιση μπορεί να μην έρθει μέχρι το επόμενο έτος, και ακόμη και τότε είναι πολύ πιθανό να είναι πολύ σταδιακή, δήλωσε ο Zhiwei Zhang, πρόεδρος και επικεφαλής οικονομολόγος της Pinpoint Asset Management. «Θα είναι μια μακρά διαδικασία», είπε, προσθέτοντας ότι το Χονγκ Κονγκ, όπου οι κανόνες καραντίνας και ελέγχου για τους επισκέπτες έχουν χαλαρώσει πρόσφατα, θα μπορούσε να είναι «ένας σημαντικός δείκτης για το τι θα συμβεί στην ηπειρωτική χώρα».
Άλλο ένα θλιβερό τρίμηνο
Ενώ το Πεκίνο φαίνεται αμετακίνητο στη στρατηγική του για μηδενικό Covid, η κυβέρνηση έχει δρομολογήσει μια σειρά από μέτρα τόνωσης της οικονομίας που παραπαίει, συμπεριλαμβανομένου ενός πακέτου ύψους ενός τρισεκατομμυρίου γιουάν (146 δισεκατομμύρια δολάρια) που παρουσιάστηκε τον περασμένο μήνα για τη βελτίωση των υποδομών και την ανακούφισης των ελλείψεων ενέργειας.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να επιτύχει «το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα» για την οικονομική ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα εμμένει στο μηδενικό Covid αλλά είναι «πολύ δύσκολο να εξισορροπηθούν οι δυο στόχοι», δήλωσε ο Yeung από την AZN.
Πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η Κινεζική οικονομία θα μπορούσε να οδεύσει προς άλλη μια θλιβερή επίδοση το τρίτο τρίμηνο. Το ΑΕΠ επεκτάθηκε μόνο κατά 0,4% το δεύτερο τρίμηνο σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα, επιβραδύνοντας απότομα την ανάπτυξη του 4,8% το πρώτο τρίμηνο.
Οι επίσημες έρευνες και αυτές του ιδιωτικού τομέα που δημοσιεύθηκαν την περασμένη εβδομάδα έδειξαν ότι η μεταποιητική βιομηχανία της Κίνας συρρικνώθηκε τον Αύγουστο για πρώτη φορά σε διάστημα τριών μηνών, ενώ η ανάπτυξη στις υπηρεσίες επιβραδύνθηκε.
«Η εικόνα δεν είναι ωραία, καθώς η Κίνα συνεχίζει να μάχεται με το ευρύτερο κύμα μολύνσεων από Covid μέχρι στιγμής», ανέφεραν οι αναλυτές της Nomura σε ερευνητική έκθεση την Τρίτη.
Θέσεις εργασίας και ζητήματα ακινήτων
Η αγορά εργασίας της Κίνας έχει επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία έδειξαν ότι το ποσοστό ανεργίας μεταξύ των ατόμων ηλικίας 16 έως 24 ετών έφτασε στο ιστορικό υψηλό 19,9% τον Ιούλιο, τον τέταρτο συνεχόμενο μήνα που έσπασε ρεκόρ. Αυτό σημαίνει ότι η Κίνα έχει πλέον περίπου 21 εκατομμύρια άνεργους νέους στις πόλεις και τις κωμοπόλεις. Η αγροτική ανεργία δεν περιλαμβάνεται στα επίσημα στοιχεία.
«Το πιο ανησυχητικό ζήτημα είναι οι θέσεις εργασίας», δήλωσε ο Yeung της ANZ προσθέτοντας ότι η ανεργία των νέων θα μπορούσε να ανέλθει στο 20% ή και περισσότερο. Άλλοι οικονομολόγοι λένε ότι είναι πιθανό να υπάρξουν περισσότερες απώλειες θέσεων εργασίας φέτος, καθώς τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης πλήττουν την εστίαση και το λιανικό εμπόριο, γεγονός που με τη σειρά του ασκεί πίεση στους κατασκευαστές.
Η εντεινόμενη ύφεση της αγοράς ακινήτων είναι μια άλλη σημαντική τροχοπέδη. Ο τομέας, οποίος αντιπροσωπεύει έως και το 30% του κινεζικού ΑΕΠ, έχει παραλύσει από μια κυβερνητική εκστρατεία από το 2020 για τον περιορισμό του αλόγιστου δανεισμού και τον περιορισμό των κερδοσκοπικών συναλλαγών. Οι τιμές των ακινήτων μειώνονται, όπως και οι πωλήσεις νέων κατοικιών.
Ενώ θα μπορούσε να υπάρξει χαλάρωση των κανόνων μηδενικού κόστους το 2023, η στεγαστική πολιτική μπορεί να μην φαίνεται πολύ διαφορετική μετά το συνέδριο του κόμματος. «Είναι απίθανο να δούμε την οικονομία να επαναλαμβάνει την προηγούμενη υψηλή ανάπτυξη του 5,5% ή 6% για τα επόμενα δυο χρόνια», δήλωσε ο Yeung.
